Stígandi - 01.04.1944, Side 16

94
.ÍSLANDS ÞÚSUND ÁR‘
STÍGANDI
og laðandi. — Að vera væn kona og vel skapi farin, hefir ætíð
þótt fölskvalaus sæmd. Næstu setningar miða og að því marki
að auka veg heimasætunnar á Lóni. — „Þótti sá kostur vera ein-
hver heztr iyrir sakar irænda ok mest kunnostu og íramkvæmd-
ar hennar.“ Þetta sýnir glögglega, að hún hefir verið vel ættuð
og vel mennt og með skörungsbragði.
Allar línur þessarar lýsingar mætast í einum punkti — mynda
fullvissu um það, að sú kona, er slík ummæli hlýtur, muni á
engan hátt hafa verið vangefin.
Hún flytur líka auð og ættstyrk heim í ríki Víga-Glúms og
eykur veglæti hans. (Samanber: Ok nú er hans ráð enn virðu-
legra en áðr).
Árin líða. Sagan greinir frá börnum þeirra Glúms og Hall-
dóru — þremur. Má Glúmssyni er svo lýst, að hann var „hljóðr
og spakr“. En Vigfús Glúmsson var „hávaðamaðr mikill ogójafn-
aðarmaðr, rammur að afli og fullhugi“. Eftir þessari lýsingu að
dæma, virðist öðrum bræðranna hafa brugðið mjög til móður
sinnar, en hinum til föðurins.
Þá er getið dóttur þeirra Glúms og Halldóru, Þórlaugar að
nafni. Hún var gift hinum kappsfulla höfðingja Mývetninga,
Víga-Skútu. „Ok fyrir sakir þeirra sundurlyndis, þá lét hann
hana fara heim til Þverár og lét hana eina. Þat líkaði Glúmi
þungt. Síðan bað hennar Arnór kerlingarnef, ok átti hana. Frá
þeim eru komnir göfgir menn“, segir í sögunni.
Þeir bræður Már og Vigfús koma báðir við söguna öðru
hvoru, — en hins vegar er hljótt um móður þeirra. Það má
fletta mörgum blöðum í sögunni án þess að sjá nafn hennar. En
svo nema augu lesandans allt í einu staðar við þá setningu, sem
er perla sögunnar og ein sú fegursta í íslenzkum bókmenntum:
„— Ok skulum vér binda sár þeirra manna, er lífvænir eru, ór
hvárra liði sem er.“
Orsakir til þeirrar atburðarásar, sem setningin er byggð á, eru
margþættar. — Víga-Glúmur Eyjólfsson hefir setið árum sam-
an að Þverá (Munkaþverá) í Eyjafirði og borið ægishjálm yfir
aðra héraðsbúa. Vilji hans hefir ráðið svo yfir hag manna og
háttum, að engum hefir liðizt að leggjast þar í mót.
En Eyjafjörður átti fleiri sonu en Glúm, er rann höfðingja-
blóð í æðum, — menn, sem þoldu illa að bíða lægri hlut og