Læknablaðið - 15.02.2002, Blaðsíða 52

UMRÆÐA & FRÉTTIR / FRÁ LÆKNADÖGUM
Frá Læknadögum
Hjálækningar, steratröll
svo ball á eftir
Arnór Víkingsson for-
maður Frœðslunefndar bar
hilann og þungann af
skipulagningu Lœknadaga.
Hér slakar hann á að þeim
loknum ásamt konu sinni,
Ragnheiöi Jónu Jónsdótlur,
á árshátíð LR.
Ljósm. Jón Svavarsson.
Það FER EKKERT Á MILLI MÁLA AÐ Læknadagar ERU
einn veigamesti þátturinn í fræðslustarfi og jafnframt
félagslífi lækna. í heila viku eru þeir í félagsskap
kollega og ræða fagið, fræðast um nýjungar og skipt-
ast á skoðunum. Svo lýkur þessu með balli ársins og
að því loknu teljast rafhlöðurnar fullhlaðnar fyrir
nýtt ár. Þetta fyrirkomulag hefur greinilega sannað
tilverurétt sinn því aðsóknin eykst ár frá ári. Það er
helst að þeir sem þurfa að eiga samskipti við lækna
þessa viku kvarti undan því að þeir séu dálítið annars
hugar, ef þeir á annað borð láta ná í sig.
Áhugi fjölmiðla á Læknadögum hefur farið vax-
andi og blöð og ljósvakamiðlar voru uppfullir með
viðtöl og frásagnir af því sem þeim þótti merkast.
Mikla athygli vakti til dæmis heimsókn tveggja
bandarískra lækna sem héldu erindi um hjálækningar
eða það sem á ensku nefnist Complementary and
Alternative Medicine. Það var fróðlegt að hlýða á mál
þeirra en þeir hvöttu lækna til þess að kynna sér það
sem boðið er fram af hjálækningum, nauðsynlegt
væri að brúa bilið milli hefðbundinna lækninga og
hjálækninga og eyða tortryggni sem ríkt hefur á milli
þessara greina.
Glöggt mátti heyra á máli þeirra Ronald E. Chez
og Wayne B. Jonas hversu margbreytileg flóra hjá-
lækninga er. Þar ægir öllu saman, sumt hefur öðlast
nokkurn þegnrétt í heimi læknavísindanna, svosem
nálalækningar og hnykklækningar, en annað er þar
víðsfjarri og getur raunar varla kallast annað en
svindl og fjárplógsstarfsemi.
Þótt viðhorf lækna til hjálækninga hafi verið að
breytast ríkir enn mikil tortryggni sem birtist meðal
annars í því að sjö af hverjum tíu sjúklingum þora
ekki eða vilja ekki segja lækni sínum frá því að þeir
hafi leitað sér aðstoðar hjálækna. Þetta getur í sum-
um tilvikum verið beinlínis hættulegt. Jonas nefndi
sem dæmi ýmsar lækningajurtir sem geta haft áhrif á
storknunareiginleika blóðs. Þeir sem neyta slíkra
jurtalyfja og leita samtímis til læknis og fá hjá þeim lyf
vegna blóðrásartruflana geta því verið í beinni lífs-
hættu vegna milliverkana þeirra og jurtalyfjanna.
íþróttir efla alla dáö, eða hvað?
Á öðru málþingi sem undirritaður rakst inn á var rætt
um íþróttalækningar en þær hafa ekki verið mjög
mikið í sviðsljósinu. Þetta svið hefur þó vaxið veru-
lega að umfangi með aukinni íþróttaiðkun fólks á öll-
um aldri og einnig vegna misnotkunar íþróttamanna
á lyfjum sem auka krafta þeirra, úthald eða vöðva-
massa.
Birgir Guðjónsson hélt þar erindi um baráttu
íþróttahreyfingarinnar gegn notkun ólöglegra lyfja
en hann hefur verið virkur í forystusveit samtaka
íslenskra frjálsíþróttamanna um langt skeið. Af er-
indi hans varð ljóst að allra bragða er beitt til þess að
ná árangri í íþróttum, hvað sem það kostar, enda er
ávinningurinn mikili. íþróttamenn í fremstu röð
hagnast vel á íþrótt sinni auk þess sem margir þeirra
eiga greiða leið til valda á sviði stjórnmála eða við-
skipta þegar ferlinum lýkur.
Svo langt er seilst til þess að ná árangri að með
ólíkindum hlýtur að teljast. Ófáir íþróttamenn hafa
látið lífið af völdum lyfjaneyslu og aðrir hlotið mikla
skömm fyrir hjá þjóð sinni eftir að upp um þá hefur
komist. Nefndi Birgir ýmis dæmi um slíkt en það
frægasta er eflaust af Kanadamanninum Ben John-
son sem var sviptur gullverðlaunum í 100 metra
hlaupi á Ólympíuleikunum í Seoul árið 1988. Raunar
er baráttan gegn misnotkun lyfja og öðrum ólögleg-
um aðferðum samfelldur slagur þar sem menn finna
sífellt upp ný lyf og aðferðir en íþróttahreyfingin
reynir með aðstoð læknavísindanna að finna upp
aðferðir til að koma upp um lögbrotin.
íþróttamót sjúklinga?
Ábyrgð lækna í þessum efnum var mönnum ofarlega
í huga enda sagði Birgir að þegar upp kæmist um
ólöglega lyfjanotkun beindu menn fyrst sjónum sín-
um að þeim sem útveguðu lyfin. Benti hann á að
læknir Bens Johnson hefði verið sviptur starfsleyfi
140 Læknablaðið 2002/88