Læknablaðið - 15.05.2003, Qupperneq 38

ÞING SKURÐLÆKNA, SVÆFINGA- OG GJÖRGÆSLULÆKNA / ÁGRIP ERINDA
cytoscan „kvikmynd“ og var greinilegt að tíðni sveiflnanna gat verið
mismunandi í tveimur aðliggjandi villi í smáþörmunum.
Alyktanir: Þessi rannsókn staðfestir að smáæðablóðflæði sveiflast
milli lágflæðis og háflæðis í þarmaslímhúð 2-7 sinnum á mínútu
bæði við eðlilegar aðstæður og við sjokkástand. Þessar sveiflur í
blóðflæði virðast vera undir stjórn gangráðs sem liggur mjög langt
úti í smáæðum (peripherally). Þessar sveiflur í flæði valda mótsvar-
andi sveiflum í súrefnismettun í þarmaslímhúð. Frekari rannsóknir
eru nauðsynlegar til að kanna tilgang þessa fyrirbrigðis.
E - 16 Hvorki dópamín né dóbútamín bæta smáæðablóð-
flæði í lifur eða þörmum í sepsis
Samstarfsverkefni LSH - Hl og UniBE #2
Gísli H. Sigurðsson' Luzius Hiltebrand2, Vladimir Krejci2
'Svæfinga- og gjörgæsludeild Landspítala, 2Svæfinga- og gjörgæslu-
deild Inselspital háskólasjúkrahússins í Bern, Sviss
gislihs@landspitali. is
Inngangur: Ein af aðalorsökum fjöllíffærabilunar eftir sepsis er
skortur á blóðflæði í þörmum og lifur. Beta-agónistar eins og dópa-
mín og dóbútamín eru oft notaðir í sepsis til að auka hjartaútfall í
þeirri von að hluti af auknu flæði frá hjarta muni fara í að bæta
smáæðablóðflæði (microcirculation) í lifur og þörmum. Tilgangur
þessarar rannsóknar var að mæla áhrif dópamíns og dóbútamíns á
almennt flæði (cardiac index; CI), staðbundið flæði (superior
mesenteric artery; SM A) og smáæðablóðflæði (MBF) í kviðarhols-
líffærum í septísku sjokki (blóðeitrunarsjokki).
Efniviður og aðferðir: Átta svín voru svæfð, ventileruð (vélræn
öndun) og septískt sjokk var framkallað með faecal peritonitis
(hægðalífhimnubólgu). CI var mælt með hitaþynningartækni, SMA-
flæði með hljóðbylgjuflæðimæli og smáæðablóðflæði var mælt stöð-
ugt með laser Doppler flæðimæli í nýrum, lifur, brisi, maga-, smá-
þarma- og ristilslímhúð. Hvert dýr fékk í slembiröð (random order),
crossover design, 5 og 10 mcg/kg/mín dópamín og 5 og 10 mcg/kg/
mín dóbútamín. Lyfið var gefið í 20 mínútur en eftir það var 40 mín-
útna aðlögunartími þar sem blóðþrýstingur og CI voru látin jafna sig
áður en hitt lyfið var gefið.
Helstu niðurstöðun Bæði lyfin juku CI; dópamín um 18% og dóbúta-
mín um 48%, miðað við grunnlínu (p<0,001 í báðum tilvikum). SMA-
flæði jókst um 33% með dópamíni (p<0,01) en hélst óbreytt með
dóbútamíni. Engar marktækar breytingar voru á smáæðablóðflæði
undir meðferð þessara lyfja í neinu þeirra líffæra sem rannsökuð voru.
Ályktun: Niðurstöður þessarar rannsóknar sýna að þótt hjartaútfall
(CI) aukist umtalsvert við gjöf á dópamíni eða dóbútamíni í sepsis
tryggir það engan veginn að sú aukning skili sér í auknu smáæða-
blóðflæði í mikilvægum líffærum eins og lifur eða þörmum.
E - 17 Áhrif adrenalíns, noradrenalíns og fenýlefríns
á smáæðablóðflæði I lifur og þörmum
Samstarfsverkefni LSH - Hl og UniBE #3
Gísli H. Sigurðsson', Vladimir Krejci2, Luzius Hiltebrand2
'Svæfinga- og gjörgæsludeild Landspítala, 2Svæfinga- og gjörgæslu-
deild Inselspital háskólasjúkrahússins í Bern, Sviss
gislihs@landspitali. is
Inngungur: Notkun æðaherpandi lyfja til að hækka blóðþrýsting í
sepsis getur truflað smáæðablóðflæði í mikilvægum kviðarholslíf-
færum eins og lifur og þörmum. Tilgangur þessarar rannsóknar var
að mæla áhrif adrenalíns, noradrenalíns og fenýlefríns (phenyleph-
rine) á almennt flæði (cardiac index; CI), staðbundið flæði (superi-
or mesenteric artery; SMA) og smáæðablóðflæði (microcirculatory
blóðflæði, MBF) í kviðarholslíffærum í septísku sjokki.
Aðferðin Átta svín voru svæfð, ventileruð og septískt sjokk var
framkallað með faecal peritonitis. CI var mælt með thermodilution,
SMA-flæði með ultrasound transit time flæðimæli og smáæðablóð-
flæði var mælt stöðugt með laser Doppler flæðimæli í nýrum, lifur,
brisi, maga-, smáþarma- og ristilslímhúð. Hvert dýr fékk í slembiröð
(random order), crossover design, adrenalín, noradrenalín og fenýl-
efrín í nægilega háum skömmtum til að hækka meðalblóðþrýsting
(MAP) um 20 mmHg. Hvert lyf var gefið í 20 mínútur en eftir það
var 40 mínútna aðlögunartími þar sem blóðþrýstingur og CI voru
látin jafna sig áður en næsta lyf var gefið.
Niðurstöður: Bæði adrenalín (0,75 mcg/kg/mín) og noradrenalín
(1,0 mcg/kg/mín) juku hjartaútfall (43±9%, p<0,01 og 41±8%,
p<0,01), en minnkuðu SMA-flæði (11±4%, p<0,05 og 26±6%,
p<0,01). Bæði lyfin drógu úr smáæðablóðflæði í smáþörmum
(21±5%, p<0,01 og 23±3%, p<0,01) og í brisi (16±3%, p<0,05 og
8±3%). Fenýlefrín (2 mcg/kg/mín) sem hækkaði blóðþrýsting svip-
að og adrenalín og noradrenalín hafði lítil sem engin áhrif á system-
ískt flæði (CI), regional flæði (SMA) eða smáæðablóðflæði (MBF).
Ályktun: Æðaherpandi lyf eru oft gefin í þeim tilgangi að bæta
„perfusionsþrýsting“ og þar með blóðflæði í sepsis. Þessi rannsókn
sýnir að þótt adrenalín og noradrenalín bæði hækki blóðþrýsting og
auki hjartaútfall beina þau blóðflæði frá mikilvægum líffærum eins
og lifur og þörmum. Fenýlefrín sem hækkar blóðþrýsting á svipað-
an hátt og adrenalín og noradenalín virðist ekki hafa slík áhrif. Þar
sem fenýlefrín er hreinn alfa-agónisti er líklegt að beta-2 áhrif
adrenalíns og noradrenalíns valdi æðavíkkun í öðrum „þýðingar-
minni“ vefjum, svo sem húð og vöðvum (steal effect).
E - 18 Ættlægni eistnakrabbameins á íslandi og tengsl
við önnur krabbamein
Jón Þór Bergþórsson'2, Tómas Guðbjartsson3, Sverrir Þorvaldsson1,
Bjarni Agnar Agnarsson4, Kjartan Magnússon5, Ásgeir Thorodd-
sen3, Jeffrey Gulcher1, Kári Stefánsson1, Guðmundur Vikar Einars-
son3, Rósa Björk Barkardóttir2, Laufey Þóra Ámundadóttir'
‘íslensk erfðagreining, 2Frumulíffræðideild Rannsóknastofu há-
skólans í meinafræði, Landspítala Hringbraut, 'Þvagfæraskurðdeild
Landspítala Hringbraut, 4Rannsóknastofa háskólans í meinafræði
Landspítala Hringbraut, 'Krabbameinslækningadeild Landspítala
Hringbraut
jonthor@decode.is
Inngangur: Eistnakrabbamein er eitt algengasta krabbameinið í
ungum karlmönnum. Orsakir sjúkdómsins eru að mestu ókunnar
en samkvæmt erlendum rannsóknum hafa <5% sjúklinga jákvæða
fjölskyldusögu með tilliti til meinsins. Tilgangur okkar rannsóknar
var að kanna ættlægni eistnakrabbameins á íslandi og að athuga
hvort tíðni annarra krabbameinsgerða sé hækkuð í ættum sjúklinga.
Efniviður og aðferðin Rannsóknin tók til allra karla sem greindust
410 Læknablaðið 2003/89