Læknablaðið - 15.05.2003, Side 44

ÞING SKURÐLÆKNA, SVÆFINGA- OG GJÖRGÆSLULÆKNA / ÁGRIP ERINDA
E - 29 Nýrnaaðgerðir með kviðsjártækni og aðstoð
handar - fyrsta reynsla á FSA
Daði Þór Vilhjálmson, Valur Þór Marteinsson, Sigurður Alberts-
son, Hafsteinn Guðjónsson, Haraldur Hauksson, Shree Datye
Handlækningadeild FSA
dadiogelva@simnet. is
Inngangur: Opin skurðaðgerð hefur fram að þessu verið hefðbund-
ið meðferðarúrræði hjá sjúklingum þar sem gera þarf nýrnanám.
Kviðsjártækni hefur rutt sér til rúms síðasta áratuginn og var tekin í
notkun á FSA í lok árs 2001. Rannsókn þessi er gerð til að gera
grein fyrir fyrstu reynslu deildarinnar þar sem gert var nýrnanám
með kviðsjártækni og aðstoð handar (hand-assisted laparoscopic
nephrectomy).
Efniviður og aðferðir: Fimm sjúklingar undirgengust nýrnanám
með kviðsjártækni og aðstoð handar frá des. 2001,- jan. 2003. Sér-
stakt handarslíður var notað (Applied Gelport™ fjórir sjúklingar,
Intromit™ einn sjúklingur). Af þessum sjúklingum reyndust þrír
hafa illkynja nýrnafrumuæxli og einn óstarfhæft vatnsnýra með sýk-
ingum. Einn undirgekkst róttækt nýrna- og þvagálsnám vegna ill-
kynja þvagþekjuæxla. Aukalega var einnig gert gallblöðrunám hjá
einum sjúklingi og ófrjósemisaðgerð hjá öðrum í sömu aðgerð og
nýrnanám. Miðtala aldurs var 71 ár, ASA=2 og BMI=23,9. Allar
aðgerðir voru framkvæmdar í svæfingu að fengnu upplýstu sam-
þykki sjúklings. Gerð var framsæ skráning.
Niðurstöður: Miðtala legudaga var einn dagur (bil 1-5) fyrir aðgerð
og sjö (bii 5-14) eftir aðgerð, heildarlegutími átta dagar (bil 6-20).
Hjá fjórum síðustu sjúklingunum var legutími eftir aðgerð fimm til
sjö dagar. Miðtala aðgerðartíma var 244 mínútur (bil 145-310).
Fylgikvillar urðu engir í aðgerð og meðaltal blæðingar var 282 ml
(miðtala 350, bil 110-350). Einn sjúklingur er undirgekkst nýrna- og
þvagálsnám þurfti blóð eftir aðgerð. Engir öndunarfærafylgikvillar
urðu og engin merki um sýkingar. Af spurningalistum má ráða að
líðan sjúklinga varð fljótt ágæt og verkir litlir. Fram til þessa hafa
engin merki verið um æxlisvöxt á holröra- eða aðgerðasvæðum.
Ályktun: Árangur fyrstu fimm aðgerða með kviðsjárspeglun og að-
stoð handar lofar góðu. Legutími eftir aðgerð styttist miðað við það
sem verið hefur, enginn alvarlegur fylgikviili varð í aðgerð og ekki
þurfti að skipta yfir í opna aðgerð. Ekki hafa fundist merki um æxl-
isvöxt á holröra- og aðgerðasvæðum.
sem greinst hafa með GIST á Rannsóknarstofu háskólans í meina-
fræði frá árinu 1990. Við bárum saman staðsetningu og stærð æxl-
anna, útbreiðslu þeirra og hegðun, einkenni sjúklinga, greiningar-
aðferðir og meðferð.
Efniviður og aðferðir: Skoðuð voru meinafræðisvör, sjúkraskrár og
aðgerðalýsingar allra sjúklinga sem greindust með GIST á tímabil-
inu samkvæmt gagnagrunni Rannsóknarstofu háskólans í meina-
fræði.
Niðurstöður: Alls voru 33 sjúklingar greindir með GIST, þar af 15
konur og 18 karlar. Meðalaldur var 61,3 ár. Æxlin voru í: maga (17),
mjógirni (12), vélinda (2), endaþarmi (1) og netju (1). Helstu ein-
kenni voru blæðing frá meltingarvegi (14) og verkir (8). Níu voru
einkennalausir. Æxlin fundust við magaspeglun (14), laparotomiu
(8), ómskoðun (5), tölvusneiðmynd (4), ristilspeglun (1) og angio-
graphiu (1). Þrjátíu sjúklingar gengust undir skurðaðgerð og eitt
æxli var fjarlægt í gastroscopiu. Einn sjúklingur var með óskurðtækt
æxli og fékk geislameðferð. Annar fékk enga meðferð vegna sam-
hliða cholangiocarcinoma. Skurðaðgerðir voru magaresection (14),
mjógirnisresection (11), gastrectomia (1), omental resection (1),
vélindaresection (1), local excision (1) og debulking (1). Tuttugu og
níu sjúklingar gengust undir radical aðgerð og enginn var með
meinvörp við greiningu. Æxlin voru góðkynja (18). illkynja (10) og
æxli með óljósa hegðun (5). Meðalstærð var 6 cm (góðkynja 3,6 cm,
óljós hegðun 5,2 cm, illkynja 10,8 cm). Æxli sem blæddu voru að
jafnaði 1,3 cm stærri. Þriðjungur góðkynja og illkynja æxla og helm-
ingur æxla í maga og mjógirni blæddu. Meinvörp hafa greinst hjá
þremur sjúklingum og staðbundin endurkoma hjá tveimur.
Umræður: Blæðingar frá meltingarvegi og verkir eru algengustu
einkenni GIST. Æxlin koma oftast í maga eða mjógirni en eru sjald-
gæf annars staðar. Greiningaraðferðir eru sambærilegar við grein-
ingu annarra æxla í meltingarvegi. Stærð hefur forspárgildi varð-
andi illkynja vöxt en blæðingar koma jafnt fram hjá góðkynja og
illkynja æxlum. Oftast er hægt að fjarlægja æxlin með skurðaðgerð.
E - 30 Stromaæxli í meltingarvegi (Gastrointestinal
stromal tumors, GIST) á íslandi frá 1990
Þórarinn Kristmundsson', Magnús K. Magnússon4, Jón G. Jónas-
son:, Kjartan Örvar’, Hjörtur G. Gíslason'
'Skurðlækningadeild Landspítala, 2Rannsóknarstofa háskólans í
meinafræði, -’Lyflækningadeild St. Jósefsspítala Hafnarfirði, JBlóð-
meinafræðideild Landspítala Hringbraut
hjorturg@landspitali.is
Inngangur: Vakið hefur athygli höfunda að sjúklingar sem greinst
hafa með GIST æxli á síðustu árum hafa fundist vegna blæðinga frá
meltingarvegi. Þar sem sjúkdómsmynd þessa sjúklingahóps hefur
lítið verið rannsökuð skoðuðum við fjölda, aldur og kyn sjúklinga
416 Læknablaðið 2003/89