Læknablaðið - 15.06.2003, Síða 48

UMRÆÐA & FRÉTTIR / VIÐBÚNAÐUR VIÐ HABL
Mynd 1. Fjöldi tilfella í
fjórum löndum.
Fjöldi tilfella
Dagsetning tilkynningar til Alþjóöaheilbrigöismálastofnunarinnar.
lýsingu um heilsufar sitt við brottför og víða eru not-
aðar hitamyndavélar sem greina hækkaðan líkams-
hita. Ef ferðamaður er með einkenni HABL við
brottför frá útsettum svæðum ber honum að fresta
för sinni. Víða er einnig fylgst með heilsu þeirra sem
eru að koma frá svæðum þar sem HABL hefur
greinst.
Þann 15. maí birti WHO tilmæli um fjöldasam-
komur með einstaklingum frá landsvæðum með ný-
legt HABL-smit (6). Mælst er til að að þeir sem hafa
átt samskipti við HABL-sjúkling yfirgefi ekki landið
fyrr en 10 dagar eru liðnir frá hugsanlegu smiti. Ef
viðkomandi fer þrátt fyrir þessi tilmæli skal hann vera
undir nákvæmu eftiriiti í 10 daga eftir að hugsanlegt
smit álti sér stað (7).
Aðgerðir á landsvæðum með HABL-tilfelli
Með ofantöldum aðgerðum sem eru ein tegund sótt-
kvíar er reynt að koma í veg fyrir að smit berist til
annarra landsvæða. Ef sá grunur vaknar að HABL
hafi borist til annarra landsvæða þrátt fyrir ofan-
nefndar aðgerðir eru tafarlausar ráðstafanir með
sóttkví, einangrun sjúkdómstilfella og rakningu smit-
leiða grundvallaratriði í baráttunni við sjúkdóminn.
Þegar rakning smitleiða er framkvæmd er haft
uppi á öllum sem hugsanlega hafa smitast og dvelja
þeir í sóttkví í 10 daga á heimilum sínum eftir hugsan-
legt smit. Samtals hafa tugir þúsunda einstaklinga
dvalið í sóttkví á heimilum.
Einangrun HABL-sjúklinga á sjúkrahúsum hefur
borið árangur eins og sjá má af því að sjúkdómurinn
hefur ekki náð útbreiðslu í vestrænum löndum þegar
einstaka tilfelli hafa borist frá svæðum þar sem smit á
sér stað. Einnig hefur samfélagslegum aðgerðum eins
og tímabundinni lokun skóla verið beitt.
Með ofangreindum aðgerðum hefur tekist að
stöðva faraldurinn á tveimur landsvæðum (sjá mynd
1); fyrst í Hanoi, Víetnam, en þangað barst aðstoð frá
sérfræðingum WHO sem komu á vettvang í upphaft
faraldursins, því næst í Toronto í Kanada (8). Einnig
fer nýjum tilfellum í Hong Kong og Singapore fækk-
andi.
Hins vegar er sjúkdómurinn mikið vandamál í
Kína og óvíst hvort unnt verður að ráða niðurlögum
hans. Ekki er séð fyrir hvað gerist ef hann nær út-
breiðslu í Afríku og Indlandi.
Viðbúnaður á íslandi - heilbrigöisþjónusta
Sóttvarnalæknir hóf skipulagningu viðbúnaðar á ís-
landi 16. mars, daginn eftir að WHO gaf út alheims-
viðvörun um sjúkdóminn (9). Fyrstu viðbrögð voru í
megindráttum að tilkynna stjórnvöldum um sjúk-
dóminn og að hafa samband við yfirlækni smitsjúk-
dóma- og sýkingavarnadeildar og vakthafandi smit-
sjúkdómalækni á Landspítala. Flugfélög sem annast
millilandaflug til og frá Islandi voru upplýst um sjúk-
dóminn. Ennfremur var birt frétt um sjúkdóminn á
heimasíðu Landlæknisembættisins. Gefin var út skil-
greining á HABL sem byggðist á skilgreiningu
WHO. í kjölfar þessara viðbragða hefur verið unnið
að undirbúningi þess að sinna HABL-sjúklingum ef
þeir greinast hér á landi.
Þann 4. apríl 2003 undirritaði heibrigðis- og trygg-
ingamálaráðherra að höfðu samráði við sóttvarnaráð
breytningu á reglugerð nr. 129 /1999 um skýrslugerð
vegna smitsjúkdóma.
Snemma í ferlinu var ákveðið að allir hugsanlegir
HABL-sjúklingar skyldu einangraðir á Landspítala.
Sýkingavarnadeild og yfirlæknir smitsjúkdómadeild-
ar hafa skrifað einangrunarleiðbeiningar og einangr-
unaraðstaða á Landspítala hefur verið yfirfarin og
endurbætt. Þverfagleg samstarfsnefnd var skipuð af
lækningaforstjóra. Er henni ætlað að leggja til nauð-
synlegar umbætur á einangrunaraðstöðu. Unnt á að
vera að taka á móti allt að 80 sjúklingum í einangrun
á Landspítala án þess að öryggi starfsfólks og sjúk-
520 Læknablaðið 2003/89