Læknablaðið - 15.06.2004, Blaðsíða 41

UMRÆÐA & FRÉTTIR / AF SJÓNARHÓLI STJÓRNAR L( / ÚTFLUTNINGUR
Að læknar taki frumkvæði
íslenskir læknar geta lært margt af þeirri vinnu
bandarískra starfsfélaga sem farið hefur fram
á undanförnum árum. I þeim skýrslum sem ég
vitnaði í er tekið á þungavigtarþáttum í útfærslu
nútímaheilbrigðisþjónustu með áherslu á því sem
gerist í samskiptum lækna og sjúklinga („point of
care“). Þessi nálgun er að mínu mati mun praktískari
en opinber stefnumörkun sem hefur tilhneigingu til
að líta fremur á stofnanir og stærri einingar en það
sem raunverulega skiptir máli og fer fram þegar
fólk leitar læknis. Læknar og samstarfsfólk þeirra
er í lykilaðstöðu til að hafa áhrif á stefnumótun og
skipulagningu innan heilbrigðiskerfisins öllum til
heilla. Krafa nútímans er að við tökum á þessum
málum af myndugleik, og er það trú mín að slíkt
gerist ekki nema með frumkvæði lækna, ekki síst
þeirra sem sinna sjúklingum utan sjúkrahúsa. Einar
Oddur Kristjánsson, þingmaður Vestfirðinga, sagði
í ræðu á þingi í vetur að „tími væri kominn til að
læknar taki faglega og fjárhagslega ábyrgð á því sem
þeir gera“. Ég gæti ekki verið meira sammála Einari
Oddi og finnst að við eigum að taka þessari áskorun
að vestan.
Heimildir
1. Institute of Medicine of the National Academy of Sciences.
Crossing the quality chasm: A new health system for the 21st
century. The National Academies Press. Washington DC
2001.
2. Institute of Medicine of The National Academy of Sciences.
To err is human. Building a safer health system. The National
Academies Press. Washington DC 2000.
3. Martin JC, Avant RF, Bowman MA, Buchholtz JR, Dickenson
JR, Evans KL, et al. The Future of Family Medicine: a colla-
borative project of the family medicine community. Ann Fam
Med 2004; 2 (Suppl. 1) (S3-S32);. www.annfammed.org/cgi/
coníent/full/2/suppl_l/s3# T1
4. Larson E, Kirk L, Levinson W, Loge R, Reynolds E,
Schroeder S, et al. The future of general intemal medicine.
Final report and recommendations. Sept 20, 2003. www.sgim.
org/futureofGIM.pdf
Fara læknar í víking til Bretlands?
- LÍ lætur kanna möguleika á innflutningi breskra sjúklinga til meðferðar hér á landi
í vetur hefur starfshópur á vegum Læknafélags
Islands setið á rökstólum og kannað möguleika á
útflutningi heilbrigðisþjónustu frá íslandi. Þar kemur
margt til álita. Til dæmis má hugsa sér að íslenskir
læknar og aðrir heilbrigðisstarfsmenn taki að sér störf í
útlöndum, hlutastörf eða tímabundin verkefni. Einnig
að sjúklingar verði fluttir inn frá útlöndum til með-
ferðar hér á landi en af því myndu fleiri njóta góðs en
heilbrigðisþjónustan, ekki síst ferðaþjónustan.
Hópurinn sem er undir forystu Þórðar Sverrissonar
er enn að störfum en hyggst skila í það minnsta
áfangaskýrslu nú snemma sumars. Hann er raunar
tvískiptur, sex manns funda í höfuðborginni en norð-
ur á Akureyri hafa þrír læknar einnig fundað.
Hluti af störfum hópsins var fólginn í því að fá til
samstarfs hóp nema við Háskólann í Reykjavík sem
fengu það verkefni að skoða möguleika á innflutningi
sjúklinga til meðferðar hér á landi. í fyrstu höfðu
menn allan heiminn undir en eftir nokkrar umræður
var ákveðið að þrengja sjónsviðið nokkuð og einbeita
sér að því að kanna möguleika íslenskra fyrirtækja
á heilbrigðissviði til að afla sér verkefna í Bretlandi.
Rætt var við forsvarsmenn Orkuhússins um að þjón-
usta þess yrði notuð sem viðmiðun í könnuninni.
NHS glímir við biðlista
Bretland er að mörgu leyti ákjósanlegur vettvangur
til útrásar fyrir íslenska heilbrigðisþjónuslu. Þangað
er stutt að fara, samgöngur greiðar og margir íslenskir
læknar þekkja vel til þar í landi. Breska heilbrigðis-
kerfið hefur átt í allnokkrum erfiðleikum á undan-
förnum árum. Ríkisrekinn hluti þess, National Health
Service - NHS, mátti þola mikinn niðurskurð um
árabil og þótt heldur hafi rofað til er kerfið fjarri því
að hafa jafnað sig eftir það áfall. Biðlistar eru langir
og bresk stjómvöld hafa orðið að leita út fyrir land-
steinana eftir aðstoð við að mæta þörfum almennings
fyrir heilbrigðisþjónuslu.
Skýrsluhöfundar benda á að þarna gæti verið feitan
gölt að flá fyrir fyrirtæki á borð við Orkuhúsið. Eins
og menn vita eru bæklunarskurðlækningar og með-
ferð við ýmsum stoðkerfisvanda sterkasta hlið þessa
fyrirtækis en það er ekki síst á því sviði sem biðlist-
arnir eru hvað lengstir í Bretlandi. Gallinn við þetta
er hins vegar sá að NHS er gríðarstórt og umfangs-
mikið kerfi sem erfitt getur verið að nálgast, hvað þá
að vekja á sér athygli forystumanna þess. Hópnum
gekk illa að komast í samband við þann sem skipaður
hefur verið til að annast samningagerð fyrir sjúklinga
NHS í útlöndum. Það er hins vegar mat nemanna að
þarna sé eftir heilmiklu að slægjast fyrir Orkuhúsið
enda mun forsvarsmönnum þess hafa tekist að ná
sambandi við NHS eftir að skýrslan kom út.
En það er fleiri möguleikar í Bretlandi. Einkarekin
heilbrigðisþjónusta hefur vaxið ört á undanförnum
árum og er hún nú með tæpan fjórðung af breskum
heilbrigðismarkaði. Tryggingafélög sem bjóða upp
Þröstur
Haraldsson
Læknablaðið 2004/90 497