Læknablaðið - 15.06.2004, Blaðsíða 47

UMRÆÐA & FRÉTTIR / UMSÖGN UM BÓK
Medicinsk Kompendíum, 16. útgáfa
Ritstjóran Niels Ebbe Hansen, Stig Hauns0 og Ove
B. Schaffalitzky de Muckadell.
Útgefendur: Nyt Nordisk Forlag Arnold Busck.
Liðin eru fjögur ár frá útkomu 15. útgáfu þessa gam-
alkunna rits. I upplýsingablaði um ritið segir að veru-
leg þróun hafi orðið í lyflækningum á þeim tíma og
þá hvað helst í sameindalíffræði og skilningi manna
á lífeðlismeinafræði sjúkdóma auk þess sem meðferð
hafi breyst á ýmsum sviðum. Bókin er sögð draga
mjög dám af þessari þróun. Þá er sögð áhersla á bein
samskipti læknis og sjúklings og mikilvægi góðrar
sjúkdómssögu og vandaðrar skoðunar sjúklinga.
Bókin er í tveimur bindum og er 3128 blaðsíður.
Hún er ríkulega prýdd myndum og töflum í lit. Verð
hennar er uppgefið 3995 danskar krónur.
Ritið er ætlað sem uppsláttarbók fyrir lyflækna og
heilsugæslulækna og sem kennslubók fyrir nemendur
í heilbrigðisgreinum. I bókarkynningu er réttilega
bent á að nú á tímum æ meiri sérhæfingar sé lyflækn-
um vaxandi þörf á að geta náð áttum á öðrum sviðum
lyflækninga en þeirra eigin. Þótt áhöld séu um hve
ítarlegri umfjöllun um til dæmis hjartasjúkdóma má
koma fyrir á tæpum 300 blaðsíðum sýnist mér rit
þetta ágætt til uppsláttar og upprifjunar.
í bókarbyrjun er að finna áhugaverða kafla um
ýmis fræði sem snerta lyflækningar á einn eða ann-
an hátt. Má nefna faraldsfræði, forvarnir og félags-
lega læknisfræði. Þá eru kaflar um bólgusvörun,
ónæmisfræði, vefjaflokka, ígræðslur, æxli, erfðafræði
og öldrun. Síðan tekur við umfjöllun um nokkrar
meginmyndbirtingar sjúkdóma. Þar má nefna verki
og verkjameðferð, gjörgæslulækningar, húðeinkenni
við ýmsa sjúkdóma og fleira. Stuttur kafli er um lyfja-
fræði, meðal annars um skömmtun lyfja í nýrna- og
lifrarsjúkdómum.
Meginhluti ritsins er hefðbundin yfirferð sjúkdóma
eftir undirsérgreinum. Þar eru fyrirferðarmestir hjarta-
sjúkdómar, meltingarsjúkdómar og innkirtlasjúkdómar.
Eftir kerfísbundna umfjöllun um hina einstöku sjúk-
dóma er í lok hvers kafla fjallað í stuttu en vel merktu
máli um vandamiðaða sjúkdómsgreiningu.
Undir bókarlok er að finna ágæta kafla um öldr-
unarlækningar, næringarfræði, atvinnusjúkdóma og
umhverfislækningar en í þeim kafla er meðal annars
fjallað um fíkniefni og eitranir.
Þegar 140 höfundar leggja saman er vísast að gæði
hinna ýmsu kafla verði nokkuð misjöfn. Verkefni
ritstjóranna er ærið að tryggja gæði og slípa saman.
I fljótu bragði sýnist að í heild hafi vel tekist til. Upp-
setning bókarinnar er prýðileg og aðlaðandi. Myndir
og töflur eru langflestar vel gerðar og fræðandi. Það
vekur athygli hve tilvísanir lil heimilda eru fáar með
hverjum kafla og vísa flestar til handbóka og yfirlits-
rita. Leit í bókinni er auðveld með hjálp góðs efnisyf-
irlits og ítarlegrar, aðgengilegrar atriðaskrár.
Medicinsk Kompendium er sagt vel samhæft
Kirurgisk Kompendium sem einnig er komið í nýrri
útgáfu (sjá ritdóm í Læknablaðið 2004; 90: 429). Um
þá samhæfingu skal ekki dæmt hér.
Medicinsk Kompendium er mikið rit og í raun
undravert að ráðist skuli reglulega í endurskoðaða
útgáfu þess á danska tungu sem óneitanlega tak-
markar nokkuð útbreiðslu þess. Þá er líklegt að
netvæðingin og greiður aðgangur að gagnagrunnum
á borð við UpToDate geri ritum sem þessu enn erf-
iðara uppdráttar.
Fyrir þá sem eignast vilja vandað og aðgengi-
legt uppflettirit um lyflæknisfræði sem raunar er á
dönsku og í dýrari kantinum er 16. útgáfa Medicinsk
Kompendium ágætur kostur.
Páll Ásmundsson
Höfundur er sérfræöingur
í nýrnalækningum.
Læknablaðið 2004/90 503