Læknablaðið - 15.12.2004, Blaðsíða 57

UMRÆÐA & FRÉTTIR / BÓKARDÓMUR / EVRÓPUSAMSTARF
ekki á sig sjúklegan blæ fyrr en 1888. Á árunum 1894-
96 fær hann fjögur köst með ákveðnum sturlunarein-
kennum. Þrátt fyrir þau hélt hann áfram ritstörfum en
þó einkum eftir þau. Ýmsir töldu sturlunareinkennin
svo mikil og viðvarandi að líklega væri um geðklofa
að ræða, aðrir töldu að geðröskunin stafaði af eitrun,
áfengiseitrun eða eitrun sem hann hefði fengið í sam-
bandi við tilraunir til gullgerðar.
Aðrir, þar á meðal Retterstöl (1), telja að sturlun-
ina megi rekja til persónugerðar og áfalla, sem Strind-
berg varð fyrir, þ.e. að um hafi verið að ræða aðsókn-
arröskun með geðklofaívafi.
Sumir af þeim sem fjallað er um í bókinni leituðu
læknis eða voru jafnvel innlagðir á geðdeild, sbr.
norsk-danski rithöfundurinn Amalie Skram, sem rit-
aði svo heiftarlega skáldsögu eftir eina veru sína að
yfirlæknir deildarinnar flæmdist úr starfi, en hún varð
síðar að leggjast inn annars staðar.
Pessi bók (1) er fróðleg og gagnleg lesning fyrir
alla, en kannski sérstaklega fyrir heilbrigðisstarfs-
menn og verðandi heilbrigðisstarfsmenn. Hún ætti að
stuðla að auknum skilningi á geðröskunum og draga
úr fordómum. Það á að vera hægt að tala um geðrask-
anir eins og aðra sjúkdóma, eins og t.d. norski for-
sætisráðherrann gerði er hann tilkynnti að hann þyrfti
að taka sér frí frá störfum vegna geðlægðar, eða eins
Nóbelsverðlaunahafi, sem talaði nýlega í sjónvarpi
frjálslega um nokkrar innlagnir sínar á geðdeild.
Heimild
Retterstöl N. Store tanker, urolige sinn; 21 psykiatriske portrett-
er. N.W. Damm & Sön 2004, Oslo.
Frá fulltrúa LÍ í fastanefnd evrópskra lækna
Fastanefnd evrópskra lækna, CPME, var stofnuð í
Amsterdam 1959 og hefur haft aðsetur í Brússel síð-
an 1992. Fundir fjögurra vinnuhópa og stjórnar eru
haldnir í Brússel vor og haust og í nóvember ár hvert
er aðalfundur. Núverandi forseti er Svíinn Bernard
Grewin og framkvæmdastjóri Lisette Tiddens-Eng-
wirda.
Kalla má CPME sameiningartákn fyrir helztu evr-
ópsku læknasamtökin enda rúmast innan þeirra um
tvær milljónir lækna í Evrópu. Undirrituð hefur verið
fulltrúi íslands hjá CPME síðastliðin fimm ár og er nú
skoðunarmaður reikninga. Læknafélag Islands fær öll
gögn frá CPME í hendur og heldur þeim til haga. Ég
hef skrifað skýrslur um flesta fundi sem ég hef sótt og
birt það efni sem ég hef talið sérlega áhugavert sem
greinar í Læknablaðinu. Tvær birtust á síðasta vetri,
önnur í desember 2003 og hin í aprfl 2004. Báðar fjöll-
uðu um efni sem íslenzka lækna varðar um. Annars
vegar var sagt frá meðferðaráætlun fyrir lækna með
geðsjúkdóma og/eða fíkilshegðun en hin greinin var
um samstarf lækna og lyfjafyrirtækja (sjá Læknablað-
ið 2003; 89: 974-5 og 2004; 90: 427).
Haustfundur CPME var haldinn í Brússel dagana
10. og 11. september. Fundinn sótti undirrituð ásamt
varaformanni LÍ, Jóni G. Snædal. Þar sem við vorum
tvö gátum við sótt fundi í öllum fjórum nefndunum,
en í fyrra var ákveðið að halda fundi þeirra samhliða,
tvo og tvo, í sparnaðarskyni. CPME kemur málum
aðildarfélaganna á framfæri hjá viðeigandi yfirvöld-
um í Brússel, með formlegum og óformlegum hætti,
eða því sem kallað er lobbyismi. Fylgzt er af fremsta
megni með því starfi sem fram fer á vegum ESB, svo
sem vinnu að lagasetningu og reglugerðum sem fjalla
um heilbrigðismál og öðru því sem læknar telja sér
vera viðkomandi. Starf CPME er því mikilvægt til að
hafa áhrif á stefnu stjórnvalda og þar með heilbrigð-
isyfirvalda í aðildarlöndum ESB og vert er að minna á
að flestar ákvarðanir sem teknar eru þar skila sér inn
í íslenzk lög og reglugerðir vegna aðildar Islands að
EES samkomulaginu. Þá er CPME að sjálfsögðu einn-
ig í ráðgjafahlutverki fyrir hlutaðeigandi stofnanir á
vegum ESB.
Flest alþjóðleg samtök lækna eiga í nokkrum
fjárhagserfiðleikum og reyna eftir fremsta megni
að skera niður kostnað, samnýta húsnæði, draga úr
pappírsflóði, túlkaþjónustu á fundum og þýðingum
svo eitthvað sé nefnt. Kostnaðargreining í bókhaldi
CPME hefur aukizt mjög síðustu eitt til tvö ár og mið-
ar að því að gera þetta sýnilegt og má segja að bók-
haldið sé að verða vel gegnsætt.
Fram hafa komið frekari sparnaðartillögur, svo
sem að þau lönd sem þurfa að láta þýða öll skjöl af
ensku á móðurmál sitt og túlka jafnharðan það sem
sagt er á fundum beri sjálf kostnað sem af því hlýzt.
Það er hagstætt fyrir norrænu læknafélögin því allir í
sendinefndum þeirra láta sér nægja ensku. Skoðunar-
maður reikinga hefur unnið að þessum sparnaðartil-
lögum og breytingum á bókhaldi með gjaldkeranum
sem er Daniel Mart frá Lúxemborg.
Katrín Fjeldsted
Höfundur er heimilislæknir
og fulltrúi LÍ í CPME.
Læknablaðið 2004/90 877