Læknablaðið - 15.12.2004, Blaðsíða 23

FRÆÐIGREINAR / VÍSINDASTÖRF Á LANDSPÍTALA
á kransæðasjúkdómum. Einn íslenskur læknir var
í stýrihóp og ritnefnd þessarar rannsóknar og hann
fær því höfundaraðild en ekki hinir íslensku læknarn-
ir sem tóku þátt. Næst efst er alþjóðleg rannsókn á
áhrifun BRAC2 gensins í brjóstakrabbameini (21)
sem nær 1004 tilvitnunum. Þetta er fjölsetrarannsókn
með 26 höfundum, þar af einn frá LSH.
Þriðja efsta greinin er með 651 tilvitnun og er
einnig um BRCAl og BRCA2 genin en hún hefur 34
höfunda þar af tveir sem tengjast LSH (22).
Umræða
Könnun okkar sýnir að vísindastarf á Landspítala
hefur verið í örum vexti fram til ársins 2003 og stend-
ur það ár í miklum blóma bæði hvað varðar magn og
gæði. Það eru margvísleg aðferðafræðileg vandamál
sem koma upp við mat á vísindavinnu. Við völdum
þá aðferð sem almennt er viðurkennd af mennta-
stofnunum að telja einungis greinar sem skráðar eru
í ISI gagnagrunninn og lítum á þær sem vísbendingu
um magn rannsókna á Landspítala. Þessi aðferð hef-
ur þann kost að hún gefur möguleika á alþjóðlegum
samanburði. Hún er hins vegar gölluð að því leyti
að engin íslensk rit um heilbrigðisvísindi eru skráð
í ISI gagnagrunninn. Árlega eru birtar um 50 grein-
ar frá spítalanum í Læknablaðinu sem einnig er rit-
rýnt. Þessar greinar hafa margar sérstaka skírskotun
til íslenskra aðstæðna og eru mikilvægt framlag til
íslenskra læknavísinda en aðeins lítill hluti þeirra
birtist einnig í ISI tímaritum.
Það er áhugavert að sjá að fjöldi birtra ISI greina
frá íslandi hefur aukist um 50% á ári allt tímabilið
1981-2003 og hlutur LSH í birtum greinum hefur vax-
ið úr 20% í 28% á tímabilinu 1999-2003. Alþjóðleg-
ur samanburður sýnir að útgáfa ritrýndra greina frá
Islandi hefur vaxið mun meira en í OECD löndum
og er Island langt yfir meðaltali OECD landa seinni
hluta tímabilsins bæði fyrir sameindalíffræði, erfða-
fræði og klíníska læknisfræði (myndir 3 og 4).
Niðurstöður þessarar samantektar sýna einnig, að
Islendingar koma mjög vel út úr alþjóðlegum saman-
burði á gæðum greina í klínískri læknisfræði en árin
1994-98 var að meðaltali vitnað 6,7 sinnum í tslenskar
greinar í þessum flokki og er Island þar efst á heims-
vísu. Megin ástæðan fyrir þessum ágæta árangri er
vafalítið sá einstaki efniviður sem íslensk þjóð er til
rannsókna.
íslendingar koma einnig vel út úr alþjóðlegum
samanburði á gæðum greina í sameindalíffræði og
erfðafræði en að meðaltali var vitnað 10,8 sinnum í
íslenskar greinar frá árunum 1994-1998 og er ísland í
10 sæti í þessum flokki (mynd 5). Tilvitnanir í nýjustu
greinar ÍE benda til að ísland sé að færast hratt upp
á þessum lista.
Alþjóðavæðing er á háu stigi (>50%) og helming-
Mynd 5. Meðalfjöldi tilvitnana í hverja grein úr klínískri lœknisfrœði 1994-1998.
Mynd 6. Meðalfjöldi tilvitnana í hverja grein í sameindalíffrœði og erfðafrœði 1994-1998.
Mynd 7. Fjöldi tilvitnana í einstaka vísindamenn á LSH.
ur greina frá Landspítala hefur fleiri en sex höfunda.
Hvorutveggja er styrkleikamerki og fjöldi tilvitnana í
greinar hefur sterka fylgni við fjölda höfunda (16).
Eitt af markmiðum sameiningar sjúkrahúsanna var
að auka gæði kennslu og rannsókna. Það er ljóst eftir
þessa úttekt að LSH tekur við ágætu búi frá Ríkisspít-
ölum og Sjúkrahúsi Reykjavíkur hvað varðar vísindi.
Það er full ástæða til að spá í hvers vegna svo er og
hvernig megi styrkja vísindastarf enn frekar.
Væntanlega endurspeglar þessi góði árangur vax-
andi vísindaáhuga hérlendis og betri vísindalega
Læknablaðið 2004/90 843