Læknablaðið - 15.06.2005, Blaðsíða 24

FRÆÐIGREINAR / SÉRFRÆÐINÁM HÉRLENDIS
Mynd 1. Afstaða til sér-
fræðináms í lœknisfrœði
á íslandi. Tölur gefa til
kynna fjölda. Bláar súhir
sýna hlutfall unglœkna en
grœnar súlur lœknanema.
íslandi þannig að ljúka ætti fyrsta hluta formlegs
náms hér heima. Með því móti væri hugsanlegt að
menntastofnanir ytra viðurkenndu störf kandídata
og deildarlækna á íslandi sem fyrsta hluta sérfræði-
náms. Unglæknar nýttu tíma sinn þar með betur og
tengsl okkar við erlendar stofnanir yrðu traustari,
um leið og haldið væri í þá venju að sem flestir lykju
sérfræðinámi í útlöndum.
Skipulag og vinna við sérfræðinám lækna á
íslandi mun kosta talsverða fjármuni jafnvel þótt
aðeins væri um að ræða upphaf námsins. Hins
vegar má ætla að skipulagt sérfræðinám á Islandi
efli framleiðni, kennslu og vísindastörf við þær
stofnanir er námið veita og geti þannig sparað fé
þegar til lengdar lætur (3). Nú þegar er vísir að sér-
fræðinámi í sumum sérgreinum. Boðið hefur verið
upp á tveggja ára skipulegt nám í skurðlækningum
og tvö til þrjú ár í lyflækningum við Landspítala
en unnt hefur verið að læra heimilislækningar og
geðlækningar að fullu þótt nemendur hafi verið
hvattir til að taka hluta námsins erlendis.
Tafla I. Áhrifaþættir við val á framhaldsnámi á íslandi eða erlendis. Reiknað meðaltal
hvers þáttar þar sem lægsta gildið endurspeglar mest mikilvægi.
Framhaldsnám
Á íslandi Erlendis
Deildarlæknar/ kandídatar Læknanemar Alls Alls
Áhrifaþættlr n=53 n=31 n=84 n=16
Verkleg þjálfun 1,8 2,5 2,1 2,3
Rannsóknarækifæri 5,2 5,4 5,3 3,6
Sjúklingaúrval 4,8 5,3 4,9 1,5
Fræðsluprógramm/fyrirlestrar 4,0 3,6 3,9 3,6
Aðgengi að sérfræðingum 3,8 3,1 3,6 5,8
Mikið vinnuálag 7,1 8,0 7,4 6,9
Lítið vinnuálag 7,5 6,5 7,2 7,1
Fjölskyldan/maki 3,5 3,2 3,4 6,4
Laun 5,6 5,8 5,7 7,4
* Ekki var munur á mati unglækna eóa læknanema sem kusu allt sérfræðinám erlendis og þeim hópum var
þess vegna slegiö saman sakir smæóar.
%
Nei Já, að Já, að öllu
hluta leyti
Mynd 2. Val á sérfrœðinámi að hluta eða öllu leyti hér-
lendis, stœði það til boða. Tölur ofan súlna sýna fjölda.
Bláar súlur sýna hlutfall unglœkna en grœnar súlur lœkna-
nenta.
Framhaldsmenntunarráði læknadeildar (FMR)
er falið að hafa eftirlit með sérfræðinámi á íslandi
fyrir hönd læknadeildar (5). Áhugi meðal unglækna
og læknanema er ein af forsendum þróunar sér-
fræðináms í læknisfræði á íslandi en sá áhugi hefur
ekki verið formlega kannaður áður. FMR ákvað
því að athuga áhuga og viðhorf unglækna og lækna-
nema til sérfræðináms á íslandi og hvaða þættir hafi
áhrif á val þeirra. Við þá vinnu fundust engar sam-
bærilegar kannanir við leit á MedLine og PubMed.
Aðferðir
í ársbyrjun 2004 var sendur spurningalisti til 146
unglækna (deildarlæknar og kandídatar) sem voru
á lista félags ungra lækna og til 84 læknanema á
fimmta og sjötta ári í læknisfræði við Læknadeild
Háskóla íslands. Spurt var um kyn, stöðu (lækna-
nemi, kandídat eða deildarlæknir) og afstöðu til
sérfræðináms á íslandi og voru svarmöguleikar
„mjög hlynnt/ur, frekar hlynnt/ur, hlutlaus, frekar
mótfallinn og mjög mótfallinn'L Einnig var spurt
í hvaða sérgrein svarandi stefndi og hvort hann
veldi sérfræðinám að hluta eða öllu leyti á íslandi
stæði það til boða. Eftirfarandi atriði sem gætu
haft áhrif á ákvarðanir unglækna og læknanema
varðandi val á sérfræðinámi, komu fram á spurn-
ingalistanum: Verkleg þjálfun, rannsóknatækifæri,
sjúklingaúrval, skipulögð fræðsludagskrá, aðgengi
að sérfræðingum, mikið vinnuálag, lítið vinnuálag,
fjölskylda/maki og laun. Þátttakendur voru beðnir
um að raða þessum atriðum eftir mikilvægi þannig
að atriði númer eitt væri það sem mestu réði um
val á sérfræðinámi og atriði númer níu minnstu.
Við úrvinnslu var reiknað meðaltal hvers atriðis
fyrir sig þannig að það atriði sem hafði lægsl með-
altal var það sem þátttakendur töldu ráða mestu
um valið. Könnunin var gerð á vegum FMR lækna-
512 Læknablaðið 2005/91