Læknablaðið - 15.06.2005, Blaðsíða 62

UMRÆÐA & FRÉTTIR / MINNINGAR ÚR LÆKNADEILD
Á Vífilsstöðum fannst
Ragnheiði átakanlegt að
sjá allt þetta ungafótk tœr-
ast upp af lungnaberklum.
landsins fyrir læknastúdenta í nær 30 ár (1902-1930)
og Matthías Einarsson einn þekktasti skurðlæknir
landsins. Fyrir utan þessa kúrsa var einn mánuður
í apóteki, annar á rannsóknarstofu Dungals og
loks einn á Vífilsstöðum. Það var nokkuð sér-
stakt að vera á Vífilsstöðum að mörgu leyti. Við
bjuggum í bænum en áttum að vera mætt á hælið
kl. 8 á morgnana. Eg tók því Hafnarfjarðarbílinn
kl. 7, hann stansaði við Vífilsstaðaafleggjarann og
þaðan gekk ég en það er drjúgur spölur. Garðabær
var ekki kominn til sögunnar og þess vegna var
engin venjuleg byggð á þessu svæði, hins vegar var
þarna mikil byggð hermanna þar sem þetta voru
stríðsárin og margir braggar út um allt svæðið og
meðfram veginum. Aldrei kom það fyrir að ég yrði
fyrir áreitni frá þessum fjölda hermanna sem þarna
voru. Veran á Vífilsstöðum var lærdómsrík en að
sama skapi mjög dapurleg. Það var átakanlegt að
sjá fjölda ungs fólks á aldur við mann sjálfan tærast
upp af lungnaberklum. Það var því ekki að undra
að lungnaberklarnir gengju undir nafninu tæring
hjá öllum almenningi.
Og nú tók við lokaspretturinn ef svo má
segja - síðasti hlutinn. Nú fór öll kennslan fram
á Landspítala að frátaldri heilsufræðinni sem
Júlíus Sigurjónsson kenndi í Háskólabyggingunni.
Landspítalinn þá var einungis gamla byggingin. Á
jarðhæð var röntgendeildin og fleira. Þar fyrir ofan
var lyflæknisdeildin, svo skurðdeildin og loks á
loftinu var fæðingardeildin. Það var raunar undr-
unarefni hvað fæðandi konum var búið þröngt
húsnæði. Svo það var ekki að undra að margar
dugandi ljósmæður hefðu fæðingarheimili á sínum
vegum og svo var fjöldi fæðinga í heimahúsum.
Kennslustofa okkar á Landspítala var í norður-
álmu út frá fyrstu hæð með gluggann móti vestri.
Við hliðina á kennslustofunni var rannsóknarstofa
spítalans í einni nokkuð rúmgóðri stofu.
Aðalkennarar okkar voru prófessorarnir Guð-
mundur Thoroddsen og Jón Hjaltalín Sigurðsson.
Guðmundur kenndi kírúrgí og obstetrík en Jón
medisín. Guðmundur var þekktur fyrir að vera
glettinn og gamansamur svo það var oft mikið
hlegið í tímum hjá honum. Glettni hans var alveg
græskulaus og beindist ekki síður að honum sjálf-
um en öðrum en aldrei að okkur. Jón Hjaltalín var
ákaflega hlýr og viðfelldinn maður og báðir lögðu
alúð við kennsluna. Auk þeirra nutum við tilsagn-
ar í nokkrum sérgreinum læknisfræðinnar, í augn-
lækningum hjá Kjartani Ólafssyni, eyrna-, nef- og
hálslækningum hjá Ólafi Þorsteinssyni, húð- og
kynsjúkdómum hjá Hannesi Guðmundssyni og í
geðlækningum hjá Helga Tómassyni. Af þessu má
ráða að það voru fimm prófessorar og sex auka-
kennarar við læknadeildina á þessum tíma.
Lokaprófin stóðu eða áttu að standa frá 3. til 22.
maí. Byrjað var á skriflegum prófum - ritgerðum - í
kírúrgí og medisín. Þau voru í Háskólabyggingunni
og fengum við sex tíma til úrlausnar. Það var einn
dagur á milli þeirra. Skoðun á sjúklingum - klíník
- átti að fella inn í þennan tíma. Skipulag á þessum
lið var heldur klaufalegt því það voru bara tveir
sem luku prófi 22. maí eins og til stóð. Ég fékk
mína klíník 23. maí og síðasta var 24. eða 25. maí.
Heldur fannst mér óþarfi að kalla mig í klíník á
friðardaginn en þann dag voru mikil hátíðarhöld
]' Reykjavík eins og úti í heimi. Hitt fannst okkur
beinlínis ámælisvert og Háskólanum ekki samboð-
ið að það voru engin skólaslit þar sem okkur voru
afhent prófskírteinin okkar. Okkur var sagt að þau
gætum við sótt á skrifstofu Háskólans einhvern
næstu daga. Þó alltaf sé full ástæða til skólaslita
og afhendingar prófskírteina þá var alveg sér-
stök ástæða til að fagna á þessu ári, 1945, því nú
voru sex löng styrjaldarár að baki sem höfðu að
sjálfsögðu snert okkur öll. Þetla vor útskrifuðust,
fyrir utan okkur fjögur úr læknadeild, fjórir úr
guðfræðideild, fjórir úr íslenskum fræðum og 10 úr
lagadeild en innan hennar var nýstofnuð viðskipta-
deild.
Styrjaldarárin höfðu eins og allir vita víðtæk
áhrif á allt mannlíf á Islandi eins og annars staðar.
Þegar hugsað er til áranna fyrir stríð þá er það
„veröld sem var“ svo vitnað sé í Stefan Zweig.
Hvað Háskólann snertir var liann einangraður,
ekki síst frá öðrum háskólum. Það var ómögulegt
að fá bækur eins og þær þýsku sem mikið var stuðsl
við. Ekkert okkar fjögurra átti til dæmis kírúrgíuna
en þar komu fyrirrennarar okkar til hjálpar svo við
höfðum hvert sitt eintakið.
I byrjun stríðsins voru loftvarnarmerki stundum
gefin þegar þýskar sprengjuflugvélar sveimuðu
hér yfir. Þá áttum við læknastúdendar að mæta á
Landspítala og Landakotsspítala. Við vorum auð-
550 Læknablaðið 2005/91