Læknablaðið - 15.04.2006, Qupperneq 43

ÞING SKURÐLÆKNA, SVÆFINGA- OG GJÖRGÆSLULÆKNA / ÁGRIP ERINDA
E-09 Árangur endurlífgunar utan sjúkrahúsa á höfuðborg-
arsvæðinu
Gísli E. Haraldsson', Brynjólfur Mogensen1, Jón Baldursson1, Felix Vals-
son2
'Slysa- og bráöadeild, 2svæfinga- og gjörgæsludeild Landspítala
Inngangur: Á höfuðborgarsvæðinu hefur verið starfræktur
neyðarbíll frá árinu 1982 og er hann kallaður út í bráð sjúkdóms-
og slysatilfelli af öllu tagi, þar með talið hjartastopp. Læknar
neyðarbíls fylla út endurlífgunarskýrslur eftir endurlífganir
sem áhöfn bílsins tekur þátt í. Hafa þær verið skráðar í rafrænt
sjúkraskrárkerfi slysa- og bráðasviðs Landspítala frá 1. janúar
2004. Markmið rannsóknarinnar er að meta árangur endurlífg-
unar utan sjúkrahúsa á höfuðborgarsvæðinu.
Efniviður og aðferðir: Tölfræðilegar upplýsingar um endurlífg-
anir voru fengnar úr sjúkraskrárkerfi bráðasviðs árin 2004 og
2005.
Niðurstöður: Af þeim 147 sem fóru í hjartastopp á höfuðborgar-
svæðinu og reynd var endurlífgun á var endurlífgun framkvæmd
á vettvangi fyrir komu sjúkrabíls í 76 (52%) tilfellum. Þar af
var framkvæmd endurlífgun með blæstri í 44 (30%) tilfellum
og hjartastuð var veitt fyrir komu sjúkrabíls í 7 (5%) tilfellum.
Meðalaldur sjúklinga var 61 ár. 45 (31%) útskrifuðust lifandi
heim af sjúkrahúsi. Upplýsingar lágu fyrir um upphafstakt í 132
tilfellum. Upphafstaktur var sleglatif eða sleglahraðtaktur án
blóðflæðis í 54 (41%) tilfellum og útskrifuðust 28 þeirra lifandi
af sjúkrahúsi. Rafleysa var í 52 (39%) tilfellum og útskrifuðust
tveir lifandi. Rafvirkni án dæluvirkni í var í 22 (17%) tilfellum
og útskrifuðust tveir lifandi. Einn sjúklingur var með hraðtakt
og einn með hægatakt.
Ályktun: Lifun að útskrift af sjúkrahúsi eftir endurlífgun á
höfuðborgarsvæðinu vegna hjartastopps er góð miðað við
það sem þekkist annars staðar. Flestir þeirra sem lifa af hafa
sleglatif eða sleglahraðtakt án blóðflæðis sem upphafstakt.
Endurlífgunartilraunir leikmanna fyrir komu sjúkrabíls mættu
vera tíðari og efla þarf enn frekar endurlífgunarkennslu meðal
almennings.
E-10 Súrefnismælingar í augnbotnum
Sveinn Hákon Harðarson1, Alon Harris2, Róbert Arnar Karlsson’, Gísli
Hreinn Halldórsson3, Larry Kagemann2'4, Ehud Rechtman2, Gunnar Már
Zoega1, Þór Eysteinsson1, Jón Atli Benediktsson3, Aðalbjörn Porsteinsson5,
Peter Koch Jensen6, James Beach7, Einar Stefánsson1
'Augndeild Landspítala, 2augndeild Indiana háskóla/Purdue University
School of Medicine, Indianapolis, IN, Yafmagns- og tölvuverkfræðiskor
HÍ, 4augndeild háskólans í Pittsburgh, School of Medicine, Pittsburgh,
PA, ’svæfinga- og gjörgæsludeild Landspítala Hringbraut, 6augndeild
Rigshospitalet, Kaupmannahöfn, 7Institute for Technology Development,
Stennis Space Center, MS.
Tilgangur: Súrefnisskortur gæti verið mikilvægur þáttur í mein-
gerð ýmissa augnsjúkdóma. Tilgangur verkefnisins er þróun að-
ferðar til að mæla súrefnismettun blóðrauða (SO,) í æðlingum
sjónhimnu og að prófa næmi og áreiðanleika sjálfvirks súrefn-
ismælis. Mælingar af þessu tagi geta hugsanlega nýst við fleira en
augnlækningar, til dæmis við mat á losti.
Aðferðir: Súrefnismælirinn tekur samtímis myndir af augnbotni
með fjórum bylgjulengdum ljóss. Sérsmíðaður hugbúnaður
greinir æðlinga sjónhimnu sjálfvirkt á myndunum og reiknar
svokallað ljósþéttnihlutfall (optical density ratio, ODR) fyrir
hvern æðling. Areiðanleiki var metinn með því að mæla sama
æðling á fimrn myndum sem teknar voru í röð. Gert var ráð fyrir
línulegu líkani af sambandi S02 og ODR og stuðlar þess líkans
reiknaðir. Eftir kvörðun voru áreiðanleiki og næmi reiknuð í
%S02. Til að kanna næmi önduðu heilbrigðir sjálfboðaliðar að
sér 12% (n=3), 21% (n=19) og 100% (n=16) 02.
Niðurstöður: Sjálfvirki hugbúnaðurinn jók áreiðanleika mælinga
og meðaltals staðalfrávik (í % S02) fyrir endurteknar mælingar á
slagæðlingum var 3,7% en 5,3% fyrir bláæðlinga (5 endurteknar
mælingar, 10 einstaklingar). Líkan sem fékkst við kvörðun var
SO, = 125-142-ODR. Við innöndun 21% O, mældist SO, 96±9%
(meðaltal±staðalfrávik) en 101 ±8% við innöndun 100% 02
(n=16, marktækur munur, p=0,0027, parað t-próf). Samsvarandi
tölur fyrir bláæðlinga voru 55±14% og 78±15% (p<0,0001).
Hugbúnaðurinn getur teiknað litakort af S02 á augnbotnamynd.
Ályktanir: Sjálfvirki súrefnismælirinn er áreiðanlegur og auð-
veldur í notkun og er næmur fyrir breytingum á SO, þegar styrk
O, er breytt í innöndunarlofti.
E-11 Könnun á starfsvenjum svæfingalækna á íslandi við
blóðgjafir í aðgerðum og á gjörgæsludeildum
Björn Gunnarsson. Sigurður E. Sigurðsson
Svæfinga- og gjörgæsludeild Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri
Inngangur: Ætlun okkar var að kortleggja við hvaða blóðrauða-
gildi (Hb) íslenskir svæfinga- og gjörgæslulæknar telja meiri
ávinning en áhættu af því að gefa sjúklingum rauðkornaþykkni
(„transfusion trigger").
Efniviftur og aðferftir: Sendur var spurningalisti í tölvupósti
til félaga í Svæfinga- og gjörgæslulæknafélagi íslands (nöfn og
tölvupóstföng voru fengin frá stjórn félagsins) og sjö unglækna
á svæfingadeildum FSA og Landspítala. Spurningarnar voru
fengnar úr spurningalista sem Ulf E. Kongsgaard et al lögðu
fyrir norska svæfinga- og gjörgæslulækna árið 2004. Gefin voru
dæmi um fimm skurðsjúklinga og fimm gjörgæslusjúklinga og
þátttakendur beðnir um velja „transfusion trigger” fyrir hvert
dæmi. Þátttakendur gátu sent ómerkt svarblað með pósti.
Einnig var gefinn kostur á að senda svarblað með tölvupósti. í
þeim tilvikum var svarblaðið prentað út án þess að nafn svar-
enda kæmi fram og tölvupóstinun því næst eytt.
Nifturstöftur: Alls voru send út 56 tölvubréf. Tvö voru end-
ursend þar sem tölvupóstfang reyndist rangt. 21 svarblað barst
til baka (svarhlutfall 37,5%). I einu tilviki vantaði upplýsingar
um stöðu og vinnustað og í öðru tilviki var svarblað ekki rétt
fyllt út. Að meðaltali var „transfusion trigger” allt frá frá Hb
70 g/L hjá ungum og hraustum einstaklingum upp í 96 g/L hjá
alvarlega veikum sjúklingum. Eins og við var að búast voru svar-
endur fúsari að gefa blóð þegar um var að ræða alvarleg veikindi
og sér í lagi kransæðasjúkdóm.
Ályktanir: Könnunin staðfestir að íslenskir svæfinga- og gjör-
gæslulæknar hafa nokkuð háan þröskuld þegar kemur að blóð-
Læknablaðið 2006/92 295