Læknablaðið - 15.04.2008, Qupperneq 78

m S~E RLYFJATEXTAR
Quetiapin Merck NM 25,100 og 200 mg
- Við geðklofa og geðhæðarlotum
Quetiapin Merck NM 25,100 og 200 mg filmuhúðaðar töflur. Virk
innihaldsefni og styrkleikar: Hver tafia inniheldur 25,100 eða 200 mg
quetíapín sem quetíapínfúmarat. Ábendingar: Meðferð við geðklofa.
Meðferð við miðlungi alvarlegum til alvarlegum geðhæðarlotum. Ekki
hefur verið sýnt fram á að quetíapín komi í veg fyrir endurteknar
geðhæðar- eða þunglyndislotur. Skammtar og lyfiagjöf: Quetiapin
Merck NM töflur skal gefa tvisvar á dag, með eða án fæðu.
Skammtaaðlögun skal ætíö gerð í samræmi við klíníska svörun og þol
sjúklings. Fullorðnir:Til meðferðar við geöklofa er heildardagsskammtur
fyrstu 4 daga meðferðar 50 mg (dagur 1), 100 mg (dagur 2), 200 mg
(dagur 3) og 300 mg (dagur 4). Frá fiórða degi á að breyta skammti smám
saman í venjulegan virkan skammt sem er á bilinu 300 til 450 mg/dag.
Skammta einstakra sjúklinga má stilla á bilinu 150 til 750 mg/dag. Til
meðferðar við geðhæðarlotum í tengslum við geðhvörf er heildardags-
skammtur fyrstu 4 daga meðferðar 100 mg (dagur 1), 200 mg (dagur 2),
300 mg (dagur 3) og 400 mg (dagur 4). Frekari skammtaaðlögun í allt að
800 mg/dag á degi 6 ætti að gera með því aö hækka skammta um að
hámarki 200 mg/dag. Skammta einstakra sjúklinga má stilla á bilinu 200 til
800 mg/dag. Virkur skammtur er venjulega á bilinu 400 til 800 mg/dag.
Aldraðir: Gæta skal varúðar við notkun quetíapíns hjá öldruðum, einkum í
upphafi meðferðar. Skammtaaðlögun gæti þurft að vera hægari og
daglegur meðferðar-skammtur lægri en hjá yngri sjúklingum. Úthreinsun
quetíapíns úr plasma var að meðaltali um 30-50% minni hjá öldruðum en
hjá yngri sjúklingum. Börn og unglingar: öryggi og verkun quetíapíns hafa
ekki verið metin. Skert nýrnastarfsemi: Ekki er nauðsynlegt að breyta
skömmtum. Skert lifrarstarfsemi: Quetíapín umbrotnar að verulegu leyti í
lifur. Því skal gæta varúðar við notkun quetíapíns hjá sjúklingum með
skerta lifrarstarfsemi, einkum í upphafi meðferöar. Upphafsskammturætti
að vera 25mg/dag. Skammtinn skal auka daglega um 25-50mg/dag þar til
virkum skammti er náð. Frábendingar: Ofnæmi fyrir innihaldsefnum
lyfsins. Samhliða notkun cýtókróm P450 3A4 hemla, s.s HlV-próteasa
hemla, azól sveppalyfia, erýtrómýcíns, klaritrómýcíns og nefazódóns.
Varúð: Gæta skal varúðar við notkun quetíapíns hjá sjúklingum með
þekktan hjarta- og æðasjúkdóm, sjúkdóm f heilaæðum eða aðra sjúkdóma
sem valda hættu á lágþrýstingi. Quetíapín getur valdið réttstöðuþrýstings-
falli, einkum í upphafi þegar verið er að aðlaga skammta; þetta er
algengara hjá öldruðum sjúklingum en yngri sjúklingum. Ef þetta kemur
fram skal fhuga skammtaminnkun eða hægari skammtaaðlögun. Gæta
skal varúðar við notkun quetíapíns hjá sjúklingum með fiölskyldusögu um
lengingu QT. í klínfskum rannsóknum og við notkun í samræmi við
samantekt á eiginleikum lyfsins hefur quetíapín ekki verið tengt þrálátri
aukningu á algildum (absolute) QT bilum. Hins vegar hefur lenging á QT
komið fram viö ofskömmtun. Eins og viö á um önnur geðrofslyf skal gæta
varúðar þegar quetíapín er ávísað með lyfium sem vitað er að auka QTc
bilið, einkum hjá öldruðum, sjúklingum með meöfætt heilkenni langs QT,
hjartabilun, hjartastækkun, blóðkalíumlækkun eða blóömagnesíum-
lækkun. Notkun quetíapíns við meðferð hjá sjúklingum með geðrof tengd
elliglöpum er ekki viðurkennd. í slembirööuðum rannsóknum með
samanburði viö lyfleysu hefur komið fram u.þ.b. þrisvar sinnum meiri
hætta á aukaverkunum á hjarta og æðar hjá sjúklingum með elliglöp við
notkun sumra óhefðbundinna geðrofslyfia. Ástæður eru ekki þekktar. Ekki
er hægt að útiloka aukna hættu í tengslum við önnur geðrofslyf eða aðra
sjúklingahópa. Gæta skal varúöar við notkun quetíapíns hjá sjúklingum
meö áhættuþætti er tengjast heilablóðfalli. í safngreiningu á
óhefðbundnum geðrofslyfium hefur verið greint frá aukinni hættu á
dauöa hjá öldruðum sjúklingum með geðrof tengd elliglöpum í
samanburði við lyfleysu. Þó var dánartíðni sjúklinga í tveimur 10-vikna
samanburðarrannsóknum með lyfleysu og quetíapíni hjá sama
sjúklingaþýði (n=710, meðalaldur 83 ár, á bilinu 56-99 ára) 5,5% á móti
3,2% fyrir lyfleysuhópinn. Sjúklingar í þessum rannsóknum dóu af ýmsum
orsökum sem voru í samræmi við það sem búast má við fyrir þýðið. Þessar
niðurstöður staðfesta ekki að orsakasamband sé á milli meöferðar með
quetíapíni og dauðsfalla hjá öldruðum sjúklingum með elliglöp. í
klínískum samanburðarrannsóknum var enginn munur á tíðni krampa hjá
sjúklingum sem fengu meðferð með quetíapín töflum eða lyfleysu. Eins
og á við um önnur geðrofslyf, er mælt með að gæta varúðar við meðferð
hjá sjúklingum með sögu um krampa. í klínískum samanburðar-
rannsóknum var enginn munur á tíðni utanstrýtueinkenna miðað við
lyfleysu á ráðlögðu skammtabili. Ef vart verður merkja eða einkenna um
síökomna hreyfitruflun ætti aö íhuga skammtalækkun eða að hætta
notkun quetíapíns. Illkynja sefunarheilkenni hefur verið tengt meðferð
með geðrofslyfium, þ.m.t. quetíapíni. Klínísk einkenni eru m.a. ofurhiti,
breytt andlegt ástand, vöðvastífni, óstöðugleiki í ósjálfráða taugakerfinu
og hækkun á kreatínfosfókínasa. í slíkum tilvikum skal hætta notkun
quetíapín taflna og veita viðeigandi meðferð. Blóðsykurshækkun eða
versnun sykursýki sem er til staðar hefur örsjaldan komið fram meðan á
meðferð með quetíapíni stendur. Viðeigandi klínískt eftirlit er ráðlagt hjá
sykursjúkum og hjá sjúklingum sem eiga á hættu á að fá sykursýki.
Upplýsingar um notkun quetíapíns ásamt dívalpróexi eða litíum við
miðlungi alvarlegum til alvarlegum geðhæðarlotum eru takmarkaðar;
hins vegar þoldist samsett meöferö vel. Niðurstöðurnar sýndu samlegðar-
áhrif (viku 3. önnur rannsókn sýndi ekki samlegðaráhrif í viku 6. Engar
upplýsingar eru fyrirliggjandi um samsetta meðferð eftir viku 6. Þetta lyf
inniheldur laktósa. Sjúklingar með arfgengt galaktósaóþol, sem er
sjaldgæft, skulu ekki taka lyfið inn. Bráð fráhvarfseinkenni, s.s. ógleði,
uppköst og svefnleysi, hafa komiö fram ef notkun geðrofslyfia, þ.m.t.
quetíapíns, er hætt skyndilega. Ráðlagt er að hætta smám saman.
Milliverkanir: Gæta ber varúöar við samhliða notkun quetíapín taflna og
annarra lyfia sem verka á miðtaugakerfið og áfengis. Gæta skal varúðar
þegar quetíapíni er ávísað samhliða lyfium sem vitað er að lengja QT bilið,
lyfium sem valda ójafnvægi í saltbúskap og lyfium sem vitað er að hindra
(cýtókróm P450) umbrot. Cýtókróm P450 (CYP) 3A4 er það ensím sem
skiptir mestu máli fyrir cýtókróm P450 miðluð umbrot quetíapíns. í
rannsókn á milliverkunum hjá heilbrigðum sjálfboðaliðum olli samhliða
notkun quetíapíns (25 mg skammtur) og ketókónazóls, CYP 3A4 hemils,
5- til 8-faldri aukningu á AUC fyrir quetíapín. Af þessum ástæðum er
samhliða notkun CYP3A4 hemla frábending gegn notkun quetíapíns. Ekki
er ráðlagt að taka quetíapín meö greipaldinsafa. í fiölskammta rannsókn
hjá sjúklingum til að meta lyfiahvörf quetíapíns fyrir og meðan á meðferð
með karbamazepíni (þekktum lifrarensímhvata) stóð yfir kom fram að
samhliða notkun karbamazepíns jók marktækt úthreinsun quetíapíns.
Þessi aukna úthreinsun minnkaði almenna útsetningu fyrir quetíapíni
(mælda sem AUC) að meðaltali í 13% af því sem hún verður þegar
quetíapín er notað eitt sér; þó að meiri áhrif hafi komið fram hjá sumum
sjúklingum. Afleiðing þessarar milliverkunar getur verið lægri þéttni í
plasma sem getur haft áhrif á verkun quetíapín meðferðarinnar. Samhliða
notkun quetíapíns og fenýtóíns olli verulega aukinni úthreinsun
quetíapíns, um u.þ.b. 450%. Aðeins ætti að hefia meðferð með quetíapíni
hjá sjúklingum sem nota lifrarensímhvata ef læknirinn telur að ávinningur
af quetíapín meðferð vegi þyngra en áhættan af því að hætta notkun
lifrarensímhvatans. Það er mikilvægt að allar breytingar á notkun
ensímhvatans gerist hægt og ef nauðsyn krefur að nota annað lyf sem
ekki hvetur lifrarensím (t.d. natríumvalpróat). Lyfiahvörf quetíapíns
breyttust ekki verulega við samhliða notkun þunglyndislyfianna
imipramíns eöa flúoxetíns. Lyfiahvörf quetíapíns urðu ekki fyrir mark-
tækum áhrifum við samhliða notkun risperidóns eða halóperidols.
Samhliða notkun quetíapíns og tíórídazíns jók úthreinsun quetíapíns um
u.þ.b. 70%. Lyfiahvörf quetíapíns breyttust ekki við samhliða notkun
címetidíns. Lyfiahvörf litíums breyttust ekki við samhliða notkun
quetíapíns. Engar breytingar af klínískri þýðingu komu fram á
lyfiahvörfum við samhliða notkun natríumvalpróats og quetíapíns. Ekki
hafa verið gerðar formlegar rannsóknir á milliverkunum við algeng lyf viö
hjarta- og æðasjúkdómum. Meðganga og brjóstagjöf: Ekki hefur verið
sýnt fram á öryggi og verkun quetíapíns hjá þunguðum konum.
Dýrarannsóknir hafa fram til þessa ekki bent til skaðlegra áhrifa, þó
hugsanleg áhrif á augu fóstursins hafi ekki verið könnuð. Því skal aðeins
nota quetíapín hjá þunguðum konum ef ávinningur er talinn meiri en
hugsanleg áhætta. Fráhvarfseinkenni hafa komið fram hjá nýburum
mæðra sem notuðu quetíapín á meðgöngu. Ekki er vitað að hve miklu
leyti quetíapín skilst út í brjóstamjólk. Því skal ráðleggja konum að hafa
börn ekki á brjósti meðan á meðferð með quetíapíni stendur. Akstur og
noktun véla: Quetíapín hefur aðallega áhrif á miðtaugakerfið, því gæti
quetíapín haft áhrif á athafnir sem krefiast árvekni. Ráðleggja skal
sjúklingum að aka ekki eða stjórna tækjum fyrr en áhrifin á viðkomandi
eru þekkt. Aukaverkanir: Mjög algengar (z 1/10): Sundl, svefnhöfgi,
höfuöverkur. Algengarfel/100, <1/10): Þyngdaraukning, hækkun á
transamínösum (ALT, AST) í sermi, hraðtaktur, hvítkornafæð, yfirlið,
munnþurrkur, hægðatregða, meltingartruflanir, réttstöðuþrýstingsfall,
vægt þróttleysi, bjúgur á útlimum. Sjaldgæfar fc 1/1.000, < 1/100): Hækkun
á gamma-GT gildum, hækkun á gildum þríglýseríða í sermi hjá sjúklingum
sem ekki eru fastandi, hækkun á heildarkólesteróli, eósínfíklager, flog,
ofnæmi. Mjög sjaldgæfar (z 1/10.000, < 1/1.000): Óútskýrður skyndidauði,
hjartastopp, hjartsláttartruflanir frá sleglum (VF, VT), lenging á QT bili,
Torsades de pointes, illkynja sefunarheilkenni, gula, standpína. örsjaldan
koma fyrir (<1/10.000): Daufkyrningafæð, síðkomin hreyfitruflun,
ofsabjúgur, Stevens-Johnson heilkenni, blóðsykurshækkun, sykursýki,
lifrarbólga. Pakkningar og hámarksverð í smásölu (1. mars 2008):
Húðaðar töflur; 25 mg, 100 stk. 7.010 kr., 100 mg, 100 stk. 14.168 kr.,
200 mg, 100 stk. 21.449 kr. Afgreiðslutilhögun: R. Greiðsluþátttaka: *.
Markaðsleyfishafi: Merck NM AB. Umboðsaðili: Actavis Group PTC ehf.
Júní 2007.
■ MERCKNM
346 LÆKNAblaðið 2008/94