Læknablaðið - 15.10.2008, Blaðsíða 26

FRÆÐIGREINAR
SJÚKRATILFELLI
Tafla I. Öndunarmælingar fyrir og eftir aðgerð (L og viðmiðunargildi í %).
Fyrir aðgerð Eftir aögerö
1 mán 3 mán
FEVt 2,27 (62%) 2,61 (71%) 2,94 (80%)
FVC 3,10 (69%) 3,40 (75%) 4,11 (91%)
FEV^ / FVC 0,73 0,77 0,72

TLC P 7,31 (105%) 5,77 (83%) 5,33 (76%)
TLC N2 4,41 (63%) 4,76 (68%) 5,30 (76%)
Rúmmál blöðru (= TLC P - TLC N2) 2,90 1,01 -0,03
FEVji fráblástursrúmmál á 1 sek, FVC: fráblástursrúmmál, TLC P: lungnarúmmál mælt meö þrýstingsaöferó, TLC N2: lungnarúmmál mælt meö köfnunarefnistæmingu.
Mynd 2. Tölvusneiðmynd
af lungum. Risablaðra (ör) í
neðra blaði hægra lunga með
mesta þvermál 17 cm.
blaði lungans og væg hliðrun á miðmæti til vinstri.
Rúmmál risablöðrunnar var reiknað á sneiðmynd-
unum og reyndist vera 3,1 L en samanlagt rúmmál
allra blaðranna 3,2 L. Vinstra lungað var eðlilegt
og ekki sjáanleg merki um lungnaþembu.
Gerðar voru öndunarmælingar sem sýndu
talsverða herpu (FVC, TLC og FEVl reyndust tals-
Mynd 3. Mynd úr aðgerð. ígegnum brjóstholsskurð sést inn í uppklippta þunnveggja risa-
blöðru. Blaðran varfjarlægð með blaðnámi.
vert undir viðmiðunarmörkum en með eðlilegu
FEVl/FVC hlutfalli) (tafla I). Einnig voru gerðar
lungnarúmmálsmælingar með tveimur mismun-
andi aðferðum, köfnunarefnistæmingu (nitrogen
washout) sem mælir lungnarúmmál sem er virkt
í loftskiptum og þrýstingsaðferð (plethysmo-
graphy) sem mælir heildarlungnarúmmál. Út frá
mismuninum á mælingunum var rúmmál blaðr-
anna áætlað 2,9 lítrar.
Vegna vaxandi einkenna sjúklings og hættu á
fylgikvillum, aðallega loftbrjósti, var ákveðið að
fjarlægja blöðrurnar með skurðaðgerð. Eftir að
brjóstholið hafði verið opnað í 5. millirifjabili blasti
við risastór blaðra sem gengin var út frá neðra
blaði lungans. Reyndist aðeins lítil rönd eftir af
eðlilegum lungnavef í neðra blaðinu (mynd 3). í
efra blaði sáust smærri blöðrurnar og voru þær
fjarlægðar með fleygskurði (wedge resection eða
bullectomy). Til þess að minnka líkur á loftleka
voru heftilínur styrktar með Gore-tex®-remsum
(Seamguard®). Því næst var stóra blaðran fjar-
lægð ásamt leifum neðra blaðs og var það gert
með neðra blaðnámi (lobectomy) (mynd 4). Til
að minnka líkur á loftbrjósti eftir aðgerð var í
lok aðgerðar gerð fleiðrulíming (pleurodesis)
með talkúmi og efsti hluti fleiðrunnar fjarlægð-
ur (partial pleurectomy). Sjúklingur var fljótur
að jafna sig eftir aðgerðina, loftleki var ekki til
staðar og brjóstholskerar fjarlægðir á þriðja degi.
Vefjaskoðun samrýmdist góðkynja lungnablöðr-
um með vegg sem innihélt nokkurn bandvef
en aðlægt blöðrunni var eðlilegur samfallinn
lungnavefur. Sjúklingur útskrifaðist heim til sín
við góða líðan viku frá aðgerð og var lungnamynd
þá nánast eðlileg (mynd lb). Öndunarmælingar
einum og þremur mánuðum eftir aðgerð sýndu
umtalsverðan bata í fráblástursgetu og rúmmáli
lungna (tafla I). í dag, fimm mánuðum frá aðgerð,
er einstaklingurinn nánast einkennalaus, mæðin
að mestu horfin og hann aftur kominn til vinnu.
Umræða
Lungnablöðrur eru skilgreindar sem loftfyllt
þunnveggja rými sem eru að minnsta kosti 1 cm
í þvermál (1, 2). Talið er að þær myndist vegna
eyðingar og óeðlilegrar þenslu lungnavefs hand-
an smæstu loftvega (terminal bronchioles), ekki
ósvipað og sést við lungnaþembu (1-4). í einstaka
tilvikum geta blöðrurnar orðið mjög stórar og eru
þá kallaðar risablöðrur (giant bullae) en skilgrein-
ingin miðast við að þær nái yfir meira en þriðjung
af rúmmáli lungans. Risablöðrur eru oft til staðar
í báðum lungum og yfirleitt í efri blöðum en geta
myndast í hvaða lungnablaði sem er. Útbreiddar
lungnaþembubreytingar eru algengar en sjaldgæf-
674 LÆKNAblaðið 2008/94