Læknablaðið - 15.04.2010, Blaðsíða 16

Heimildir
FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKNIR
gefið upp hlutfalí tilviljanagreininga. Engu að
síður verður 40% að teljast hátt hlutfall, til dæmis
eru til erlendar rannsóknir sem sýna að 10%
allra lungnakrabbameina greinist fyrir tilviljun
en þá eru einnig taldir með sjúklingar sem ekki
gangast undir skurðaðgerð.29 I blaðnámshópn-
um er valinn sjúklingahópur og því viðbúið
að hlutfall tilviljanagreindra sé hærra. A næstu
árum má gera ráð fyrir að tilviljanagreindum
æxlum eigi eftir að fjölga með vaxandi notkun
tölvusneiðmyndarannsókna.1
Styrkleiki þessarar rannsóknar er að hún
tekur til allra tilfella af lungnakrabbameini sem
greindust og voru meðhöndluð hjá heilli þjóð á
10 ára tímabili. Aðeins sex læknar framkvæmdu
aðgerðirnar á sömu stofnun sem auðveldar
gagnaöflun og skráningu upplýsinga. Þar að
auki var hægt að leita að sjúklingum í tveimur
aðskildum skrám sem minnkar líkur á að einhver
tilfelli hafi gleymst. Veikleiki rannsóknarinnar
er hins vegar að hún er afturskyggn, slíkar
rannsóknir geta verið ónákvæmar við mat á
einkennum og fylgikvillum enda eingöngu stuðst
við upplýsingar úr sjúkraskrám. Æskilegra væri
að skrá slíka þætti með framsýnni rannsókn.
Niðurstöðurnar benda til þess að skamm-
tímaárangur blaðnámsaðgerða við lungna-
krabbameini á tímabilinu 1999-2008 sé góður hér
á landi. Alvarlegir fylgikvillar í kjölfar blaðnáms
eru sjaldgæfir en áhættan er aukin hjá eldri
sjúklingum með langa reykingasögu og hátt ASA
skor.
Þakkir
Þakkir fær Sveinn Friðrik Gunnlaugsson,
tölfræðingur hjá Tölfræðimiðstöð Háskóla íslands,
fyrir hjálp við aðstoð við tölfræðiúrvinnslu og
Martin Ingi Sigurðsson læknir og doktorsnemi
sem aðstoðaði við aðhvarfsgreiningu á tíðni
fylgikvilla. Einnig fær Gunnhildur Jóhannsdóttir
skrifstofustjóri og starfsfólk í skjalageymslu
Landspítala í Vesturhlíð þakkir fyrir öflun
sjúkraskráa og starfsfólk Krabbameinsfélags
íslands fyrir aðstoð við leit að sjúklingum. Loks
fær Asgeir Alexandersson læknanemi þakkir fyrir
yfirlestur og góðar ábendingar.
1. Guðbjartsson T, Smáradóttir A, Skúladóttir H, et al.
Lungnakrabbamein - yfirlitsgrein. Læknablaðið 2008; 94:
297-311.
2. www.krabbameinsskra.is
3. Scott WJ, Howington J, Movsas B, American College of Chest
P. Treatment of stage II non-small cell lung cancer. Chest
2003;123(1 Suppl):188S-201S.
4. Reif MS, Socinski MA, Rivera MP. Evidence-based medicine
in the treatment of non-small-cell lung cancer. Clin Chest
Med 2000; 21:107-20.
5. Schuchert MJ, Luketich JD. Solitary sites of metastatic disease
in non-small cell lung cancer. Curr Treat Options Oncol 2003;
4: 65-79.
6. Laroche C, Wells F, Coulden R, et al. Improving surgical
resection rate in lung cancer. Thorax 1998; 53: 445-9.
7. Nesbitt JC, Putnam JB Jr, Walsh GL, Roth JA, Mountain
CF. Survival in early-stage non-small cell lung cancer. Ann
Thorac Surg 1995; 60: 466-72.
8. Mountain CF. Revisions in the International System for
Staging Lung Cancer. Chest 1997; 111:1710-7.
9. Myrdal G, Gustafsson G, Lambe M, Horte LG, Stahle E.
Outcome after lung cancer surgery. Factors predicting early
mortality and major morbidity. Eur J Cardiothorac Surg 2001;
20: 694-9.
10. Duque JL, Ramos G, Castrodeza J, et al. Early complications
in surgical treatment of lung cancer: a prospective,
multicenter study. Ann Thorac Surg 1997; 63: 944-50.
11. Ginsberg RJ, Rubinstein LV. Randomized trial of lobectomy
versus limited resection for T1 N0 non-small cell lung cancer.
Lung Cancer Study Group. Ann Thorac Surg 1995; 60:615-22.
12. Guðbjartsson T, Gyllstedt E, Pikwer A, Jonsson P. Early
surgical results after pneumonectomy for non-small cell lung
cancer are not affected by preoperative radiotherapy and
chemotherapy. Ann Thorac Surg 2008; 86: 376-82.
13. Dripps RD, Lamont A, Eckenhoff JE, et al. Role of anesthesia
in surgical mortality. JAMA1961; 178: 261-6.
14. Kadri MA, Dussek JE. Survival and prognosis following
resection of primary non small cell bronchogenic carcinoma.
Eur J Cardiothorac Surg 1991; 5:132-6.
15. Wada H, Nakamura T, Nakamoto K, Maeda M, Watanabe
Y. Thirty-day operative mortality for thoracotomy in lung
cancer. J Thorac Cardiovasc Surg 1998; 115: 70-3.
16. Harpole DH Jr, DeCamp MM Jr, Daley J, et al. Prognostic
models of thirty-day mortality and morbidity after major
pulmonary resection. J Thorac Cardiovasc Surg 1999; 117:
969-79.
17. Þorsteinsson H. Árangur lungnabrottnámsaðgerða við
lungnakrabbameini á íslandi. In. Reykjavík; 2008.
18. Sirbu H, Busch T, Aleksic I, Schreiner W, Oster O, Dalichau
H. Bronchopleural fistula in the surgery of non-small cell
lung cancer: incidence, risk factors, and management. Ann
Thorac Cardiovasc Surg 2001; 7: 330-6.
19. Sonobe M, Nakagawa M, Ichinose M, Ikegami N, Nagasawa
M, Shindo T. Analysis of risk factors in bronchopleural fistula
after pulmonary resection for primary lung cancer. Eur J
Cardiothorac Surg 2000; 18: 519-23.
20. Asamura H, Naruke T, Tsuchiya R, Goya T, Kondo H,
Suemasu K. Bronchopleural fistulas associated with lung
cancer operations. Univariate and multivariate analysis of
risk factors, management, and outcome. J Thorac Cardiovasc
Surg 1992; 104:1456-64.
21. Nagahiro I, Aoe M, Sano Y, Date H, Andou A, Shimizu N.
Bronchopleural fistula after lobectomy for lung cancer. Asian
Cardiovasc Thorac Ann 2007; 15: 45-8.
22. Yano T, Yokoyama H, Fukuyama Y, Takai E, Mizutani K,
Ichinose Y. The current status of postoperative complications
and risk factors after a pulmonary resection for primary lung
cancer. A multivariate analysis. Eur J Cardiothorac Surg 1997;
11: 445-9.
23. Stolz AJ, Schutzner J, Lischke R, Simonek J, Pafko P.
Predictors of prolonged air leak following pulmonary
lobectomy. Eur J Cardiothorac Surg 2005; 27: 334-6.
248 LÆKNAblaðið 2010/96