Læknablaðið - 15.05.2011, Blaðsíða 13

RANNSÓKN
0 5 10152025 0 5 10152025
I I ' I I I I I I I I I 1 1 1.1--1-U I I 1--L-1
41 35 39 30 33 - 14 - 12 - 10 - 8 - 6
o ^ Z

31 7 24 4 15 32 28
- o O A. rt
■O ö" "o o a
9 3 8 18 36 19 38
—» _
v
13 27 23 22 43 44 45
-
' o o v
1 12 21 10 5 37 29
:
0 O O
26 14 25 6 16 2 11

TTT~1 r~ 1 1 1 1 1
0 5 10152025 0 5 10152025 0 5 10152025 0 5 10152025
Mánuöur
Mynd 5. HbAlc niðurstöður hjá þátttakendum rannsóknarinnar á móti tíma í
mánuðum. Hver smámynd sýnir niðurstöður fyrir einn einstakling og eru þeir táknaðir
með númerum. HbAlc (y-ás) breyttist lítið yfir tímabil dælumeðferðarinnar (x-ás) hjá
hverjum og einum. Sjá má að einstaklingur númer 33 lækkaði mest en hann var aukþess
hæstur í upphafi meðferðar.
0 5 10152025 0 5 10152025
i i i i i ..............l l l l I I l —l—l—l—l—
32 28 31 7 41 _

19 24 33 4 38 39

9 22 30 36 8 15
*
3 12 2 16 23 25
—- —

10 27 14 11 13 29
0 O
0 5 10152025 0 5 10152025 0 5 10152025
Mánuöur
Mynd 6. Líkamsþyngdarstuðull hjá þátttakendum rannsóknarinnar á móti tíma í
mánuðum. Hver smámynd sýnir niðurstöður fyrir einn einstakling og eru þeir táknaðir
með númerum. Líkamsþyngdarstuðull hjá 29 einstaklingum (körlum og konum) var að
mestu óbreyttur.
tíminn sem hver og einn hafði haft dæluna var mjög mislangur,
frá sex mánuðum upp í fjögur ár. Meðaltíminn var 23 mánuðir
(staðalfrávik 12 mánuðir).
Þegar fylgikvillar sykursýkinnar voru skoðaðir hjá hópnum
kom í ljós að 22 einstaklingar voru með augnbotnabreytingar,
sjö með nýrnakvilla (nephropathy) og þrír með taugakvilla
(neuropathy). Alls fengu 17 einstaklingar lyfjameðferð vegna
háþrýstings og 11 lyfjameðferð út af háu kólesteróli. Af öðrum
sjálfsofnæmissjúkdómum voru sex með skjaldkirtilsvandamál og
tveir með skort á B12. Sex konur í rannsóknarhópnum höfðu farið í
gegnum meðgöngu með insúlíndælu.
HbAlc lækkaði að meðaltali hjá bæði körlum og konum en ekki
var um marktæka lækkun að ræða (sjá mynd 5). Meðalupphafsgildi
HbAlc hjá körlunum var 7,2% (95% vikmörk 6,29-8,18). Lækkun
var að jafnaði 0,27 á ári (p=0,21). Þeir sem voru með hátt HbAlc í
upphafi lækkuðu hraðar (p=0,006). Meðalupphafsgildi hjá konum
var 6,9% (95% vikmörk 6,57-7,28). Lækkun var að jafnaði 0,04 á
ári (p=0,63). Meðalgildi HbAlc var 6,9% (vikmörk 6,6-7,3) í lok
rannsóknar hjá þeim 22 einstaklingum sem höfðu haft dæluna
lengst eða í 24 mánuði.
Ekki varð marktæk breyting á þyngdarstuðli (mynd 6).
Meðallíkamsþyngdarstuðull í byrjun var 25,5 (95% vikmörk 23,6-
27,3) hjá körlunum og 25,9 (95% vikmörk 23,8-27,9) hjá konunum.
Aðeins lágu fyrir upplýsingar um þyngd hjá 29 af 40 einstaklingum.
Dagleg notkun insúlíns minnkaði marktækt bæði hjá körlum
og konum (mynd 7). Minnkunin var að meðaltali 11,3 einingar hjá
körlum eða 23,8% (p=0,04). Meðalupphafsgildið var 58,9 einingar
(95% vikmörk 52,3-64,8) og eftir tvö ár var meðalgildið 47,3 einingar
(95% vikmörk 38,1-56,5). Minnkunin var 12,8 einingar hjá konum
(p=0,0009) eða 34%. Meðalupphafsgildið var 50,4 einingar (95%
vikmörk 44,5-56,2) og eftir tvö ár var meðalgildið 37,6 einingar
(95% vikmörk 32,3-42,8). Ekki var marktækur munur á lækkun
insúlínmagns milli karla og kvenna. Karlar voru hærri í byrjun og
notuðu 8,2 einingum meira á sólarhring en konur (staðalskekkja
3,6 p=0,02). Insúlín við upphaf notkunar var breytilegt eftir kyni,
tíma frá greiningu og aldri við greiningu. Breyting í tíma eftir að
notkun dælu hófst var áþekk hjá öllum hópnum eins og mynd 7
sýnir: einstaklingsbundnu aðhvarfslínurnar eru nærri því samsíða.
Tilgátunni um samsíða aðhvarfslínur var ekki hafnað (P=0,15).
Breytingin var að jafnaði lækkun um 0,48 (0,26-0,71) einingar á
mánuði yfir 24 mánaða tímabil.
Á þessu fjögurra ára tímabili komu sex tilvik af ketónblóðsýr-
ingu upp í rannsóknarhópnum (0,07 tilfelli á sjúklingarári), fjögur
tilfelli húðsýkingar (0,05 tilfelli á sjúklingaári) og tvö sykurföll
(0,02 tilfelli á sjúklingaári) þar sem læknisaðstoðar var þörf.
Meðferðarlengd með dælu áður en fylgikvillar komu upp (meðaltöl
í mánuðum) voru 13,8 mánuðir (min 2, max 23) fyrir ketónsýringu,
21,5 mánuður (min 2, max 40) fyrir sýkingu og fimm mánuðir (min
1, max 9) fyrir blóðsykurfall.
Umræður
Þrátt fyrir að ekki hafi orðið marktæk lækkun á HbAlc líkt og sýnt
hefur verið fram á í mörgum öðrum rannsóknum,3-5'12 var í þessari
rannsókn sýnt fram á að þeir sem höfðu hæst HbAlc í upphafi náðu
bestum árangri með meðferðinni en þetta hefur einnig verið raunin
í erlendum rannsóknum.13 Það að ekki var sýnt fram á marktæka
lækkun á HbAlc í okkar rannsókn gæti skýrst af sjúklingavali
í upphafi meðferðarinnar. Ábendingar og frábendingar fyrir
uppsetningu dælunnar (sjá töflu I) eru í grundvallaratriðum þær
sömu hér á landi og National Institute for Clinical Excellence
(NICE) hefur notað.11 Undantekning er að NICE gerir kröfu um að
sjúklingar verði að hafa HbAlc gildi 8,5% eða hærra. Fyrstu þrjú
árin var fyrst og fremst valið eftir áhuga sjúklinga á meðferðinni
LÆKNAblaðið 2011/97 293