Læknablaðið - 15.05.2011, Blaðsíða 27

RANNSÓKN
Mynd 3. Heildarlífshorfur (Kaplcm-Meier) 44 sjiiklinga sem gengust undir 47fleyg-
eða geiraskurði við lungnakrabbameini öðru en smáfrumukrabbameini á íslandi 1994-
2008. Brotalínur sýna 95% öryggisbil.
blaðnám og að heildarlífshorfur séu sambærilegar þegar til langs
tíma er litið.6-7-9
í þessari rannsókn voru um 10% aðgerða geiraskurðir en 90%
fleygskurðir sem er lægra hlutfall geiraskurða en í sambærilegum
rannsóknum erlendis.5' 6- % 22 Vegna fæðar sjúklinga reyndist
ekki unnt að bera saman árangur geira- og fleygskurðar. Stærri
rannsóknir hafa sýnt að tíðni endurkomins krabbameins og
lífshorfur eru betri eftir geiraskurði en fleygskurði. 5' 6' 22 Er
skýringin talin vera sú að við geiraskurði eru skurðbrúnir víðari og
fleiri eitlar fjarlægðir, enda reynt að fjarlægja geirann í heild sinni.6'
7 Geiraskurðirnir þykja hins vegar tæknilega erfiðari7 og eiga því
síður við hjá sjúklingum með flókna undirliggjandi sjúkdóma.
Enn er blaðnám talin besta aðgerðin við lungnakrabbameini
og henni er því beitt í langflestum tilvikum.2 í þessari rannsókn
var fleyg- eða geiraskurður framkvæmdur á 3,0% nýgreindra
lungnakrabbameina ÖES sem er svipað og í stórri bandarískri
rannsókn þar sem hlutfallið var 4,3%.4 Á næstu árum gæti vægi
umfangsminni aðgerða þó átt eftir að aukast þar sem sífellt
fleiri lítil og útlæg lungnakrabbamein greinast vegna framfara í
myndrannsóknum.17 Með því að framkvæma minni aðgerð aukast
líkur á að sjúklingur þoli aðra aðgerð greinist hann með nýtt
frumæxli.5'7'22
Allar aðgerðirnar voru framkvæmdar í gegnum brjóstholsskurð
og var í rúmum helmingi tilfella beitt fremri/hliðarskurði sem er
minni að umfangi en hefðbundinn brjóstholsskurður. í tveimur
tilfellum var upphaflega reynt að framkvæma aðgerðina með
brjóstholssjá (VATS) en hjá báðum sjúklingunum þurfti að breyta
yfir í hefðbundna opna aðgerð. Ástæðan í öðru tilfellinu var að
æxlið fannst ekki og í hinu tilfellinu reyndist tæknilega erfitt að
fjarlægja æxlið. Erlendar rannsóknir hafa sýnt að lífshorfur og
tíðni endurtekins sjúkdóms eftir aðgerð með brjóstholssjá eru
sambærilegar og eftir hefðbundna opna aðgerð, auk þess eru
fylgikvillar og verkir eftir aðgerð taldir minni.2'23 Þessar rannsóknir
eru þó fæstar slembaðar og því ekki hægt að útiloka skekkju í vali
á sjúklingum.24
Vefjagerð lá ekki fyrir áður en aðgerð var framkvæmd í rúmlega
tveimur þriðju tilfella sem verður að teljast hátt hlutfall. I einungis
einu tilfelli fékkst greining fyrir aðgerð með berkjuspeglun en
mun oftar með ástungu á brjóstholi með aðstoð TS, eða í 65%
ástunga. Langflest æxlanna voru staðsett utarlega í lunganu en
slík staðsetning er forsenda þess að hægt sé að framkvæma fleyg-
eða geiraskurð. Þetta skýrir einnig hátt hlutfall kirtilmyndandi
krabbameina (66,7%) en þau eru oftar staðsett útlægt í lunganu en
flöguþekjukrabbamein.25
Krabbameinslyfjameðferð eftir aðgerð var einungis beitt í einu
tilfelli. í dag er viðbótarmeðferð í formi krabbameinslyfja yfirleitt
beitt hjá sjúklingum á stigi II og IIIA, enda hefur verið sýnt fram á
bættan langtímaárangur við slíka meðferð.2,3 Fjórir sjúklingar fengu
geislameðferð eftir skurðaðgerðina en slík meðferð er ekki talin
hafa áhrif á langtímaárangur.2-3
Samantekið er tíðni fylgikvilla eftir fleyg- og geiraskurði lág á
Islandi og virðist svipuð og eftir blaðnám. Lífshorfur eru einnig
sambærilegar og eftir blaðnám en marktækt fleiri sjúklingar
greindust með sjúkdóm á stigi I eftir fleyg- eða geiraskurð. Lág tíðni
fylgikvilla eftir fleyg- og geiraskurði kom á óvart, þar sem fleiri
sjúklingar höfðu undirliggjandi hjarta- eða lungnasjúkdóma. Ljóst
er að bæta þarf stigun þessara sjúklinga með sýnatöku úr eitlum.
Þakkir
Gunnhildur Jóhannsdóttir skrifstofustjóri fær þakkir fyrir aðstoð
við leit að sjúkraskrám og Húnbogi Þorsteinsson fyrir yfirlestur
og góðar ábendingar. Rannsóknin var styrkt af Vísindasjóði
Landspítala, Styrktar- og verðlaunasjóði Bents Scheving Thorsteins-
son og Nýsköpunarsjóði námsmanna.
Heímildir
1. Jónasson JG, Tryggvadóttir L (ritstj). Krabbamein á íslandi
- Upplýsingar úr Krabbameinsskrá fyrir tímabilið 1957-
2006. Krabbameinsfélagið, Reykjavík 2008.
2. Scott WJ, Howington J, Feigenberg S, Movsas B, Pisters K.
Treatment of non-small cell lung cancer stage I and stage
II: ACCP evidence-based clinical practice guidelines (2nd
edition). Chest 2007; 132(3 Suppl): 234S-42S.
3. Robinson LA, Ruckdeschel JC, Wagner H, Jr., Stevens CW.
Treatment of non-small cell lung cancer-stage IIIA: ACCP
evidence-based clinical practice guidelines (2nd edition).
Chest 2007; 132(3 Suppl): 243S-65S.
4. Little AG, Rusch VW, Bonner JA, et al. Patterns of surgical
care of lung cancer patients. Ann Thorac Surg 2005; 80:
2051-6; discussion 6.
5. Ginsberg RJ, Rubinstein LV. Randomized trial of
lobectomy versus limited resection for T1 N0 non-small
cell lung cancer. Lung Cancer Study Group. Ann Thorac
Surg 1995; 60: 615-22; discussion 622-3.
6. Rami-Porta R, Tsuboi M. Sublobar resection for lung
cancer. Eur Respir J 2009; 33:426-35.
7. Okada M, Koike T, Higashiyama M, Yamato Y, Kodama
K, Tsubota N. Radical sublobar resection for small-sized
non-small cell lung cancer: a multicenter study. J Thorac
Cardiovasc Surg 2006; 132: 769-75.
8. Detterbeck FC, Jantz MA, Wallace M, Vansteenkiste J,
Silvestri GA. Invasive mediastinal staging of lung cancer:
ACCP evidence-based clinical practice guidelines (2nd
edition). Chest 2007; 132(3 Suppl): 202S-20S.
9. El-Sherif A, Gooding WE, Santos R, et al. Outcomes of
sublobar resection versus lobectomy for stage I non-small
cell lung cancer: a 13-year analysis. Ann Thorac Surg 2006;
82:408-15; discussion 415-6.
10. Nakata M, Sawada S, Saeki H, et al. Prospective study of
thoracoscopic limited resection for ground-glass opacity
selected by computed tomography. Ann Thorac Surg 2003;
75:1601-5; discussion 165-6.
11. Óskarsdóttir GN, Skúladóttir R, ísaksson HJ, Jónsson S,
Þorsteinsson H, Guðbjartsson T. Forspárþættir lífshorfa
eftir blaðnám við lungnakrabbameini á íslandi 1999-2008.
Læknablaðið 2010; 96: 251-7.
12. Skúladóttir R, Óskarsdóttir GN, ísaksson HJ, Jónsson
S, Þorsteinsson H, Guðbjartsson T. Fylgikvillar blað-
námsaðgerða við lungnakrabbameini á íslandi 1999-2008.
Læknablaðið 2010; 96: 243-9.
13. Þorsteinsson H, Jónsson S, Alfreðsson H, ísaksson HJ,
Guðbjartsson T. Árangur lungnabrottnámsaðgerða við
lungnakrabbameini á íslandi. Læknablaðið 2009; 95:823-9.
14. Dripps RD, Lamont A, Eckenhoff JE. The role of anesthesia
in surgical mortality. JAMA1961; 178: 261-6.
15. Travis WD, Brambilla E, Muller-Hermelink HK, Harris
CC (Eds.). World Health Organization Classification of
Tumours. Pathology and Genetics of Tumours of the Lung,
Pleura, Thymus and Heart. IARC Press, Lyon 2004.
16. Mountain CF. Revisions in the International System for
Staging Lung Cancer. Chest 1997; 111:1710-7.
17. Watanabe S, Asamura H, Suzuki K, Tsuchiya R. Recent
results of postoperative mortality for surgical resections
in lung cancer. Ann Thorac Surg 2004; 78: 999-1002;
discussion 1002-3.
LÆKNAblaðið 2011/97 307