Þjóðlíf - 01.05.1987, Page 19

Efnahagsundur og persónudýrkun
Endursameining Kóreuríkjanna ekki á dagskrá risaveldanna
meginatriði varðandi Kóreu á okkar
dögum er sundurskipting landsins í tvö ríki,
en það ástand er þorra landsmanna mikill
Þyrnir í augum. Kórea hefur verið ein ríkis-
heild svo að segja samfleytt frá því laust eftir
m,öja 7. öld, og samsvarandi landamærum
Norður og Suður-Kóreu er enginn þjóðern-
>slegur og menningarlegur munur - eða var
aö minnsta kosti ekki áður en skiptingin
komst í kring. Kóreumenn líta á skiptinguna
Sem óvirðingu við sig, enda þjóðernissinnar
rn,klir, stoltir af sjálfum sér og þjóðhverfir,
ekki síður en grannar þeirra Kínverjar og
JaPanir. Þeim er gjarnt að líta á sig sem eina
orofa heild, skarpt aðgreinda frá öðrum
Pjóðum, enda tungumálið allsérstætt.
Menningarlega séð eru Kóreumenn engu að
síður nákomnir Japönum og Kínverjum,
sérstaklega þeim síðarnefndu.
Annað meginatriði í Kóreumálum okkar
t aga er yfirþyrmandi nálægð fjögurra stór-
velda, Kína, Sovétríkjanna, Bandaríkjanna
og Japans, í landinu og allt um kring. Þar
áður hafði Kórea um fjögurra áratuga skeið
verið undir hrottalegri harðstjórn Japana,
sem hvað þjóðrembu snertir eru engra eft-
irbátar, meðhöndluðu Kóreumenn sem
óæðra fólk og reyndu að útrýma tungu
þeirra og menningu. Par áður hafði Kórea
svo að segja frá því sögur af henni hófust
löngum staðið að meira eða minna leyti
undir ægishjálmi Kínaveldis. Sú yfirdrottn-
un lá að vísu lengst af heldur létt á Kóreu-
mönnum; konungur þeirra galt Kínakeisara
skatt, viðurkenndi hann sem yfirmann sinn
og var honum innanhandar í utanríkismál-
um, en í staðinn fengu Kóreumenn að skipa
innanlandsmálum sínum sjálfir. Þannig stóð
það svo að segja óslitið frá því á 13. öld
framundir sl. aldamót, er hið rísandi Japans-
veldi batt endi á öll kínversk ítök í landinu.
Áberandi og jafnvel öfgakennd þjóðernis-
hyggja Kóreumanna einkum í norðri en
einnig í suðri, er eflaust að verulegu leyti
svar við þessu ástandi að fornu og nýju.
Harðstjórnarhefð. íhaldsemi í stjórnar-
fari og þjóðskipulagi hefur verið snar þáttur
kóreanskrar sögu, jafnvel enn frekar en í
Kína og Japan. Segja má að óvenjumikið
langlífi konungsætta sé ein hlið þessa fyrir-
bæris. Frá því í lok 14. aldar fram til 1910 er
Japanir innlimuðu landið formlega, ríktu
yfir því konungar af ættinni Yi. Stéttaskipt-
ing var rígskorðuð, og hafði verið svo frá
upphafi vors tímatals ef ekki lengur. Aðall-
inn, sem skipti besta akurlendinu á milli sín í
stórjarðir og hafði embættin á sinni könnu,
réð mestu. Á Yi-tímanum var Konfúsíasar-
siður innfluttur frá Kína, einskonar ríkistrú,
og þótt Kóreumenn séu að sumra mati kon-
fúsíanskari en Kínverjar sjálfir, mun Kon-
fúsíasarsinnum þar aldrei hafa tekist að
19