Þjóðlíf - 01.05.1987, Blaðsíða 29

I N N L E N T
Frá Ankara
til Húsavíkur
Tvenn hjón sóttu kjörbörn til Tyrklands í mars
ÞAU VORU ALSÆL hjónin frá Húsavík sem Þjóðlíf hitti að
máli um seinustu mánaðamót þá nýkomin til landsins frá Tyrk-
landi eftir strangt og erfitt þriggja vikna ferðalag en að sama skapi
árangursríka för. Þetta voru þau Hermann Larsen og Kristrún
Sigtryggsdóttir sem voru að ættleiða sitt annað barn frá Tyrklandi
og Matthías Annisíus og Jane Annisíus sem verið hafa í eitt og
hálft ár á biðlista félagsins íslensk ættleiðing og fengu nú sína
æðstu ósk uppfyllta; tvíbura til ættleiðingar.
Kristrún og Hermann fóru til Tyrklands árið 1981 og ættleiddu
litla stúlku sem nú er að verða 7 ára gömul. „Við höfðum lengi
hugleitt að reyna að fá annað kjörbarn því við töldum að það væri
gott fyrir hana að eignast systkyni,“ segir Kristrún, „en þegar
lokað var á tengilið íslenskrar ættleiðingar gerðum við tilraun til
að endurvekja sambandið sem við höfðum fengið við Tyrkland.
Það tókst mjög snögglega í febrúar og jafnframt bauðst öðrum
hjónum að fara með og ættleiða annað barn þar. Jane og Mattías
gripu þegar það tækifæri,“ segir hún.
Það gekk á ýmsu í ferðinni en hver tilviljunin rak aðra og allt
blessaðist í lokin. „Þegar við komum út kom í Ijós að við gátum
ekki fengið það barn sem okkur hafði verið ráðstafað en í lokin
fengum við þó annað barn og það einkennilega við það var, að sú
stúlka var á sama barnaheimili og við fengum dóttir okkar á í
Ankara í fyrri ferðinni 1981. Og hún bar meira að segja sama
nafn, Serap, sem þýðir Sara á íslensku,“ segir Kristrún.
Sara litla er talin vera eins árs gömul en enginn veit það þó með
vissu því hún fannst yfirgefin á götu í desember og hefur ekki
tekist að finna foreldra hennar. Henni var því komið fyrir á
barnaheimili þar sem mikið er af yfirgefnum og ntunaðarlausum
börnum allt upp í 12 ára aldur. Þar hefur hún fengið alla brýnustu
umönnun en er máttlítil vegna þess að hún hefur lítið verið hreyfð
úr rúminu sínu. „Hún er þó heilsuhraust og stælist ábyggilega og
braggast öll með tíð og tíma,“ segir Kristrún.
Jane og Matthías voru á biðlista hjá íslenskri ættleiðingu og
vildu ættleiða tvö börn. Höfðu þau fengið leyfi til að sækja barn til
Sri Lanka í apríl á síðasta ári þegar dómsmálaráðuneytið lokaði
fyrir þá leið. Þau voru orðin mjög vondauf þegar þeim bauðst allt í
einu að sækja eins og hálfsárs gamla stúlku til Tyrklands í gegnum
tengilið þeirra Hermanns og Kristrúnar. Af einhverri ástæðu
fengust forráðamenn stúlkunnar þó ekki til að gefa hana til
ættleiðingar þegar til kom en þau Jane og Matthías þurftu þó ekki
MAGNUS REYNIR JÓNSSON
■ Ánægöar fjölskyldur aö leiðarlokum: Kolbrún Sara ásamt móöur
sinni Kristrúnu og Söru litlu, Jane, Marta, Matthías og Ómar.
að snúa vonsvikin heim á leið því á síðustu stundu var þeim bent á
tvíbura sem þau gátu fengið. Þetta voru tveggja ára strákur og
stúlka, Memet og Melek, sem voru í heimahúsi hjá öldruðum afa
sínum og ömmu en áttu enga aðra að sem gátu annast þau og því
höfðu gömlu hjónin ákveðið að gefa þau umhyggjusömum for-
eldrum til ættleiðingar. Og nú hafa Memet og Melek fengið
íslensku nöfnin Ómar og Marta og virðast una hag sínum hið besta
í nýjum heimkynnum á íslandi. Kolbrún Sara er líka yfir sig
ánægð með litlu systir sína og nöfnu frá Ankara.
Þrátt fyrir að þessi hjón hafi fengið góða úrlausn sinna mála er
lítil von til að þarna hafi opnast ættleiðingartengsl fyrir fleiri hjón
því mjög erfitt er að fá börn ættleidd í Tyrklandi. Að sögn
Kristrúnar og Jane var tengiliður þeirra í Tyrklandi ákaflega
varkár gegnvart útlendingum því hjón frá mörgum löndum reyna
mikið til að fá börn ættleidd í Tyrklandi og sumir bjóða fram
stórar fjárfúlgur til að fá börnin keypt. „En hann sagði okkur að
hann veitti slíku fólki aldrei úrlausn. Var hins vegar mjög já-
kvæður gagnvart íslendingum því reynslan af þeim væri mjög góð
og því er ekki alveg útilokað að einhver hjón geti fengið börn frá
Tyrklandi síðar meir en það verður þó aldrei í miklum mæli,“
segja þær.
!st að komast inn í þau sambönd, eftirspurn-
,n er það mikil þar líka. Þar er t.d. mikið um
jýttleiðingar frá Indlandi og sá möguleiki er
* staðar að við komumst í samband við það
and einnig, en eins og málið horfir nú er alls
°v,st hvort okkur tekst að koma okkur upp
samböndum — en við reynum það stöðugt,“
Segir Engilbert í samtali við ÞJÓÐLÍF.
.Þegar hjón hafa haldið utan til að sækja
er barn hefur ævinlega verið búið að ganga
ra málum þannig að þau þurfa ekki að vera
ovissu um hvort þau fá barnið þegar á
angastað kemur. Oftast eru börnin þá und-
e "mSjÓn a barnaheimili, og undir öllum
t ! e8um kringumstæðum hafa þarlend
jornvöld eftirlit með heimilinu og ráðstöf-
un barnanna. Fréttir í stórblöðum erlendis
nýverið um stórfellda misnotkun á börnum
sem ættleidd hafa verið erlendis frá Sri
Lanka síðustu mánuði, hefur þó haft það í
för með sér að ætla má að enn meiri varkárni
og eftirlits sé að vænta í þessum málum en
áður.
Aukin eftirspurn eftir ættleiðingum barna
hefur vakið upp spurningar um fjölda barn-
lausra hjóna hér á landi og hvort ófrjósemi
færist í vöxt. Eins og fram kemur í viðtali við
Jón Hilmar Alfreðsson,lækni, hér í blaðinu
má örugglega ætla að a.m.k. tíu prósent
hjóna og óvígðra para geti ekki átt börn.
Rétt er að geta þess að aðeins hjón geta
fengið leyfi til ættleiðingar skv. lögum, en
spurningin er sú hvað sé til ráða fyrir þetta
fólk ef ekki er kostur á ættleiðingu. Hversu
stór er þessi hópur? Engilbert Valgarðsson
segir að nær undantekningarlaust hafi þau
hjón sem leita til íslenskrar œttleiðingar áður
fengið úrskurð lækna um að þau geti ekki átt
barn og oftast hafi þetta fólk einnig snúið sér
til Félagsmálastofnunar til að reyna mögu-
leikann á því að fá íslenskt barn ættleitt áður
en farið er að huga að því að ættleiða er-
lendis frá.
Á mannfjöldaskrá Hagstofunnar eru nú
skráð rúmlega 46 þúsund hjón hér á landi og
samkvæmt upplýsingum Jóns Hilmars má þá
ætla að óviljandi barnlaus hjón séu nálægt
5000 talsins. Geti læknisfræðilegar aðgerðir
29