Frjáls verslun - 01.05.2012, Page 96

96 FRJÁLS VERSLUN 5. TBL. 2012
stóra
Kynjahlutföll í stjórnum fyrirtækja:
Jón Snorri Snorrason, lektor við Háskóla Íslands, fjallar hér um kynjahlutföll í fyrirtækjum
og það stóra skref sem fyrirtæki taka í þeim efnum á aðalfundum þessa árs og á því næsta
vegna laga um kynjakvóta sem taka gildi í september á næsta ári. Lögin kveða á um að í
stjórnum lífeyrissjóða, opinberra hlutafélaga og hlutafélaga með yfir 50 starfsmenn, og þar
sem stjórnar menn eru fleiri en þrír, skuli hlutfall hvors kyns í stjórninni vera að minnsta
kosti 40% í lok ársins 2013. Þegar lögin voru sett í mars 2010 féllu liðlega 285 fyrirtæki
undir löggjöfi na og af þeim uppfylltu 45% ákvæði laganna en 55% þurftu að bæta konu
eða konum í stjórnina og nokkur þurftu að bæta við karli eða körlum í stjórnina.
TexTi: jón snorri snorrason / Myndir: geir ólafsson og fleiri
· Tíðarandinn um allan heim er krafa um jafnari stöðu
kynjanna í stjórnum fyrirtækja.
· Viðhorfið er sömuleiðis að með jafnari stöðu kynja í
stjórnum aukist fjölbreytni í mannvali innan stjórna
en áberandi er um allan heim hve einsleitar stjórnir
eru þegar kemur að kynjaskiptingu og í hversu
miklum minnihluta konur eru.
· Lögin um kynjakvóta ná eingöngu til setu í stjórnum.
Þau tryggja ekki aukinn fjölda kvenna í starfi forstjóra
eða framkvæmdastjórnum fyrirtækja.
· Margir spyrja sig að því hvort aukin áhrif kvenna
í stjórnum hafa áhrif á fjölda kvenna í almennum
stjórn unarstöðum innan fyrirtækja?
· Mun afkoma fyrirtækja batna við það að kynja hlut­
föllin verða jafnari og fleiri konur setjist í stjórnir
fyrirtækja?
· Munu konur „hegða sér“ öðru vísi en karlar þegar
komið er inn í stjórnarherbergið og taka öðru vísi
ákvarðanir?
· Svolítil óvissa er um framkvæmd nýju laganna
en þau virðast falla illa að hlutafélagalögum um
stjórnarkjör þar sem aðeins er kosið einu sinni til
stjórnar og ekki gert ráð fyrir endurkosningu þar til
kynjakvótanum er náð.
· Áleitnar spurningar hafa vaknað um einka eignar­
réttinn og þau völd sem fylgja hlutafjáreign? Skerða
lögin þessi völd?
· Mun stjórnarmönnum fækka í stjórnum stórfyrir­
tækja með lögunum eða fjölga? Flestir eru á að þeim
muni fjölga.
· Breytast vinnubrögð stjórna með jafnari kynja skipt­
ingu og hvort og hvernig hafa konur í stjórnum
áhrif á störf stjórnenda innan fyrirtækja og árangur
fyrirtækja þegar það er hlutverk forstjórans að ráða
næstráðendur í fyrirtækjum?
· Lögin um kynjakvóta eru tilkomin vegna þess hve
hægt hefur gengið að jafna kynjahlutföllin í stjórnum
fyrirtækja þrátt fyrir að konum með menntun, þekk­
ingu og reynslu á viðskiptum hafi fjölgað stórlega á
undanförnum tíu árum.