Læknablaðið - 01.03.2015, Blaðsíða 14

134 LÆKNAblaðið 2015/101
Umræða
Alls voru 45,6% barnanna með einhver meltingarfæraeinkenni
sem gætu bent til magavélindabakflæðis. Þetta er mjög hátt hlutfall
miðað við margar erlendar rannsóknir þar sem algengi slíkra ein-
kenna hjá börnum er um 5-10%.12-14 Það er þó ekki eindæmi því að
40% unglinga 13-18 ára í bandarískri rannsókn voru með einhver
einkenni um bakflæði.22 Þetta háa hlutfall barna með meltingar-
færaeinkenni í okkar rannsókn kann að skýrast af því að Europre-
vall-rannsóknin snerist um fæðuofnæmi en magavélindabakflæði
er algengara hjá þeim sem hafa fæðuofnæmi.23
Þegar skoðuð eru einstök einkenni eins og uppköst og ælur,
voru 17,2% barnanna í rannsókninni með þau einkenni. Í norskri
rannsókn á börnum þar sem borin voru saman einkenni um bak-
flæði og niðurstöður úr sýrustigsmælingum í vélinda, höfðu upp-
köst og ælur besta forspárgildi fyrir jákvæða sýrustigsmælingu.13
Súr uppgangur eða nábítur og ógleði voru algeng einkenni meðal
barnanna í okkar rannsókn (24,5% og 30%). Þetta er einnig mun
hærra hlutfall en sést í öðrum rannsóknum.14 Af börnum með píp
eða surg í brjósti á síðustu 12 mánuðum höfðu 63,6% einhver ein-
kenni um bakflæði og 56,4% barna með astmaeinkenni höfðu slík
einkenni. Þetta eru mjög sambærilegar niðurstöður og aðrir rann-
sakendur hafa fundið.6,7 Í bandarískri rannsókn á 5-12 ára börnum
með þrálátan hósta, sem voru rannsökuð ítarlega vegna hóstans,
voru bakflæði, ofnæmi og astmi langalgengustu skýringarnar á
hóstanum.10 Í okkar rannsókn var brjóstsviði það einkenni sem
hafði marktækustu tengslin við surg og astma.
Meltingarfæraeinkenni voru til staðar hjá 60,2% þeirra barna er
höfðu haft nefeinkenni síðastliðna 12 mánuði án þess að vera með
kvefpest og voru tengslin marktækust við brjóstsviða og súrt eða
ælubragð í munni (p<0,001) (tafla IV). Margir rannsakendur hafa
fundið tengsl milli einkenna frá nefi og magavélindabakflæðis.
Það eru þó ónógar sannanir fyrir því að súrt bakflæði sé orsaka-
þáttur í langvinnum nefholubólgum.24 Rannsóknir benda samt til
þess að taugaboð fari á milli vélinda og nefs, sem gæti haft áhrif á
slímframleiðslu og valdið slímrennsli aftur í kok og hósta.25
Veikleiki þessarar rannsóknar byggist á nokkrum þáttum. Þátt-
takendur voru ekki valdir með slembiúrtaki heldur var hér um
fæðuofnæmisrannsókn að ræða og þátttakendur valdir með tilliti
til þess. Ætla má að einkenni frá meltingarfærum séu algengari
hjá þeim sem hafa fæðuofnæmi. Hins vegar telja mun fleiri að þeir
hafi fæðuofnæmi en eru raunverulega með það. Auk þess geta
einkenni fæðuofnæmis verið frá öðrum líffærakerfum en melt-
ingar- eða öndunarvegi. Þar sem hópurinn sem svaraði ítarlega
spurningalistanum sem rannsóknin byggir á var ekki sérstaklega
valinn með tilliti til öndunarfæra- né meltingarfæraeinkenna, líta
höfundar svo á að tengslin milli meltingarfæra- og öndunarfæra-
einkenna í rannsókninni séu rétt. Þar við bætist að þegar viðmið-
unarhópurinn, það er þeir sem neituðu því að sér yrði illt af ein-
hverjum mat, er skoðaður sérstaklega, fást nánast sömu marktæku
niðurstöður og þegar tengsl öndunar- og meltingarfæraeinkenna
eru skoðuð hjá öllum hópnum.
Rannsóknin byggist eingöngu á spurningalistum en ekki á
hlutlægum athugunum rannsakenda. Spurningarnar um ein-
kenni frá nefi og neðri öndunarvegum hafa þó verið gagnreyndar
í stórum fjölþjóðlegum rannsóknum og áreiðanleiki þeirra hefur
verið metinn og telst ásættanlegur.26,27 Efast hefur verið um áreið-
anleika spurningalista til að greina magavélindabakflæði sé það
borið saman við sýrustigsmælingar í vélinda. Allmörg börn með
dæmigerð einkenni um bakflæði eru með eðlilega sýrustigsmæl-
ingu í vélinda og sömuleiðis eru sum börn með jákvæða sýrustigs-
mælingu án einkenna.13,28 Það kann að skýrast að einhverju leyti af
því að einkennin eru ættuð utan meltingarvegar eða mælitíminn
er ekki nægilega langur til þess að fanga bakflæðisatburðinn.
Einnig getur bakflæði verið basískt, og greinist þá aðeins með
viðnámsmælingu í vélinda, þó að það geti valdið einkennum frá
öndunarfærum.29
Þessi rannsókn sýnir að tengsl eru milli einkenna sem benda
til magavélindabakflæðis hjá 7-10 ára börnum í Reykjavík og surgs
fyrir brjósti og viðvarandi astmaeinkenna. Sömuleiðis eru tengsl
milli þessara einkenna og viðvarandi einkenna frá nefi. Höfundar
telja mikilvægt að hafa magavélindabakflæði í huga hjá börnum
með astma- og nefeinkenni, þegar aðrar greinilegar ástæður liggja
ekki fyrir.

ENgLiSH SUMMArY
introduction: Asthma and rhinitis are common diseases in children
often but not always caused by allergy. Gastroesophageal reflux is also
prevalent in children and relationship with respiratory symptoms has
been suggested. The aim of this study was to investigate this relations-
hip in schoolchildren.
Material and methods: As a part of multi-centre cross-sectional food
allergy study (Europrevall), a short questionnaire was sent out to 2895
schoolchildren in Reykjavik 7-10 year old. of the 2346 (81%) children we
received answers from we selected those that answered positively to
questions regarding common foods and a random sample of those who
denied any symptoms related to food. The selected children were invited
to further study where they answered an extensive questionnaire that
included questions regarding respiratory and gastrointestinal symptoms.
Results: A significant correlation was found between a history of
wheezing over the previous year and vomiting, (p<0.001) and feeling
nauseous (p<0.001) in the past 6 months. There was also a correlation
between asthma in the previous year and feeling nauseous (p<0.05),
having a a burning or painful feeling in the middle of the chest (p<0.001)
as well as nasal symptoms and vomiting (p<0.01), feeling nauseous
(p<0.01), having a burning or painful feeling in the middle of the chest
(p<0.01) and having a sour taste, like a taste of vomit in the mouth
(p<0.001).
Conclusion: This study shows a significant correlation between symp-
toms of gastroesophageal reflux and respiratory and nasal symptoms.
Clinicians should be aware of this association though the nature and
direction of this association is still unclear.
¹University of Iceland Faculty of Medicine, ²Landspitali University Hospital, Dept. of Medicine, 3Childrens Hospital.
key words: gastroesophageal reflux, wheezing, asthma, nasal symptoms, EuroPrevall.
Correspondence: Michael Clausen, mc@landspitali.is
Respiratory and gastrointestinal symptoms in 7-10 year old children in Reykjavík, iceland
Michael Clausen1,2,3, Thorarinn Gislason¹٫², Svala Adalsteinsdottir¹, David Gislason¹٫²
R A N N S Ó K N