Tímarit Máls og menningar - 01.03.1957, Page 21

GÓÐ TÍÐ
staðar skáhalt við mig eða á bakvið
mig; ellegar jafnvel beint fyrir fram-
an mig; og haim afi minn sé þar inni
eitthvað að duðra. Þessvegna finst
mér heldur ekki nema sanngjarnt þeg-
ar ég ræði um minn heim, að þá segi
ég fyrst af öllu nokkur deili á honum
afa mínuin.
Björn sálugi í Brekkukoti var bor-
inn og barnfæddur í þessurn parti
heimsins; faðir hans hafði búið hér í
Brekkukoti í þann tíð þetta var jörð
og átti eingjar fyrir sunnan tjörn, þar
sem síðar voru gerðar mógrafir handa
þessum tilvonandi höfuðstað. Þá voru
liér danskir landstjórar. En í upphafi
minnar sögu er kominn innlendur
landshöfðíngi sem kallaður var kon-
úngsráðgjafi af því hann stóð undir
húsbóndavaldi danakonúngs sem og
alþíngisnefna sú er átti að heita hér.
Þegar afi minn fæddist voru ekki
nema tæp tvö þúsund manna í þessum
höfuðstað. í minni bernsku voru þeir
farnir að nálgast fimta þúsundið. I
barnæsku afa míns voru ekki aðrir
hafðir í mannatölu í þessum stað en
fáeinir embættismenn, sem ýmist voru
kallaðir höfðíngjarnir eða yfirvöldin,
og svo nokkrir erlendir kaupmenn,
aðallega gyðíngar úr Slésvík og Holt-
setalandi mæltir á lágþýsku og sögð-
ust vera danir; en í þann tíð máttu
ekki gyðíngar versla í Danmörku
sjálfri heldur aðeins í hertogadæmum
dana og á íslandi. Aðrir íbúar staðar-
ins voru búðsetumenn sein stunduðu
sjó, og voru oft margir um kú, eða
áttu fáeinar kindur. Þeir höfðu litla
árabáta og fyrir kom að þeir settu upp
segl. 1 barnæsku afa míns var hver
sjálfum sér nógur með fisk nema höfð-
íngjar og kaupmenn, enda lifðu þeir
mest á kjöti. En þegar staðurinn óx og
fór að myndast eitthvað í áttina við
bæarlíf með dálítilli verkaskiftíngu,
og komnir upp iðnaðarmenn og eyrar-
kallar sem ekki höfðu aðgáng að sjó,
og svolitlir peníngar komnir í gáng
milli manna, þá fór einstaka maður að
hafa sér að atvinnu að fiska í soðið
handa náúnganum. Einn sem gerði
slíkt að atvinnu sinni var afi minn.
Hann var ekki útvegsmaður í þeim
skilníngi að hann hefði nokkuð um
sig; hann fiskaði ekki með hlutar-
mönnum slíkum sem þá voru kallaðir
útgerðarmenn. Hann fylti aldrei flokk
þeirra manna sem verka skreið svo
um munar til að leggja inn hjá kaup-
mönnum; og safna silfri eða gulli í
kistu; og taka uppá að kaupa jarðir
eða parta þegar minst varir, ellegar
eignast hlut í þilskipi einsog þá var að
koma í tísku. Það var vani hans að
róa út á mornana snemma þegar gaf
á sjó, ýmist úr Grófinni eða Bótinni,
og hafði með sér einn eða tvo liðlétt-
ínga á bátnum sínum, og lagði netin
sín einhversstaðar rétt fyrir utan eyar,
í hæsta lagi að þeir dömluðu útá Svið.
Þegar hann kom að, stóð hún amma
mín og ég í lendíngunni með kaffi-
flösku í sokkbol og rúgbrauðssneið í
11