Tímarit Máls og menningar - 01.03.1957, Síða 64

MAREK HLASKO
Brúin á sléttunni
Marek Hlasko er ungur pólskur rithöfundur sem vakið hefur mikla athygli
með sögum sínum að undanförnu.
Við unnum útiá sléttu. Það var til-
breytingarsnauð slétta. Líkust
söng, þar sem enginn einn tónn er
öðrum sterkari. Hvorki skógi né
hæðuin var þar fyrir að fara —
hvertsvosem maður renndi augurn —
aðeins víðáttunni með lágkúrulegum
sveitaþorpum; áhrifin svipuð því, að
maður horfði úteftir innanverðri
hendi sér, ferlega stækkaðri. Sjón
manns hvarf útí hið óendanlega;
stundum var sem maður hefði alls
engin augu, heldur væri blindur.
Manni fannst maður vera fífl.
Oðru hverju sagði Kazimierz við
mig:
„Ef ég væri ekki kommúnisti,
myndi ég fyrirlíta og forðast þennan
stað eins og dauðann. Ég kvoðna
niður hér. Eg er upprunninn úr San-
domierzhéraði; þar er jörðin frjó og
hlý. Þegar við höfum lokið að siníða
þessa fjárans brú, kem ég aldrei
hingað aftur, og ég mun leggja blátt
bann við því, að börnin mín stigi
hingað fæti.“
Stefan steypusmiður, ungur maður
frá Marymont í Varsjá, sagði:
„Strax og við höfum lokið smíði
þessarar djöfuls brúar, drekk ég mig
fullan, og það einsog svín, þvíað yf-
irleitt drekk ég alls ekki, og að svo
búnu hvíli ég mig þrjá daga á lög-
reglustöðinni. En fjandinn hafi það!
Ef hér væri nú svo mikið sem lög-
reglustöð ... í hálft ár hef ég nú
bjástrað við þennan brúarskramba;
ég skil ekki í öðru en ég gangi af
vitinu.
Allan þann tima hef ég ekki séð svo
mikið sem eitt einasta tré!“
Vinnupallasmiðurinn Kaminski,
maður við aldur, alvörugefinn og
framúr máta trúhneigður, sagði:
„Til hvers fjárans er ég hingað
kominn? Hér get ég ekki framar trú-
að á guð. Guði yfirsást áreiðanlega
þessi blettur j arðkringlunnar, þegar
hann skapaði hana. Eu alveg eins
getur svosem verið. að hann hafi
bannsungið hann. Ég get ekki lifað
hér.“
Sjálfur reyndi ég að þegja. Um
nætur reikaði ég útá víðavang og
góndi á himininn; uppivfir landslaei
slíku sem þessu orkaði hann ámóta
54