Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1959, Síða 27

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1959, Síða 27
RÆÐA hannesar úr Kötlum, — því var al- drei ætlað að vera það, ekki þann í veg, það geymist þeim, sem seinna skrifa um hann doktorsritgeröir að fara höndum um verk hans öll, sög- ur hans og ljóð. En úr því ég minntist á Hrímhvítu móðir, þá get ég ekki samvizku minnar vegna, látið það hjá líða að minnast á annan flokk Ijóða sem Jóhannes hefur gefið eftirkom- endum sinna samtíðarmanna. Sá flokkur er Sóleyjarkvæði. Ég segi með vilja að hann hafi gefið hann eftirkomendum, því samtímamenn hans þorðu fæstir að taka við þessari gjöf. Mönnum varð við eins og þeg- ar helt er framan í þá ísköldu vatni, þar sem þeir liggja í rúmi sínu, heitir og notalega sofandi. Og verða þá margir bæði hræddir og reiöir. Ég er ekki svo fróður að ég viti fyr- ir víst, hvort, eða hvað mikið sam- tímamönnum Dantes urðu kunn Ijóð hans. Ég get mér þó til, að ýmissa að- stæðna vegna hafi það ekki veriö al- mennt, enda munu flest þeirra sem lengst hafa lifað, kveðin í útlegÖ hans frá ættborg og æskustöðvum. En ef þeir andstæöingar hans, sem hann harðast svarf að, hefðu átt þess kost að heyra nöfn sín upplesin og sjá sig dregna skýrum dráttum meðal hinna framliðnu og fordæmdu, á hinum ýmsu pöldrum Helvítis, þá get ég að þeir hefðu þykkzt við, vægast sagt. Veröur að viðurkenna að slíkt er ekki nema mannlegt. Hefðu þeir og vafa- lítiö ekki fengizt til að kveða uppúr og segja að fagurt galaöi fuglinn sá. — Og af sömu orsökum mun lítil við- urkenning á því fást, svo á morgun sem í dag, hvílíkur töfragripur Sól- eyjarkvæÖi er, hin listilega samflétta Þulunnar og dansins, skreytt með slípuöum gimsteinum þjóðvísunnar allt úr öldum framan, slíkt er Sóleyj- arkvæði, sá hinn grimmi slagur er Jóhannes úr Kötlum sló særðu hjarta. En myndasmíðar andans skulu standa. — Mörg hundruð árum eftir dauða Dantes eru ljóð hans gefin út með ítarlegum skýringum. — Em eg engi spámaÖur ef svipuð forlög eru ekki ákveöin Sóleyjarkvæði á ís- landi. Góðir áheyrendur. Það væri fávíslegt af mér, litlum karli. að eyða frá ykkur löngum tíma í það að tala frá eigin brjósti um minn vin og ykkar, tíma sem nota skal til annars betra, til þess að heyra verk hans sjálfs tala. — Við vitum að aðeins fáum útvöldum er gefið að ná til fólksins á sama hátt og Jóhannesi úr Kötlum. Þegar hann á sínum tíma las Stjörnufák sinn í útvarpið, þá sátu þeir sem á hlýddu, og þeir voru margir, með kökk í hálsi og tár í augum og máttu sig hvergi hræra. í fyrravetur, þegar hann las upp úr Sjö- dægru norður í landi, þá var það á einum stað að gamall og greindur bóndi þakkaði fyrir lesturinn. Hann var alinn upp í umhverfi ríms og ram- 217
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.