Tímarit Máls og menningar - 01.12.1959, Qupperneq 57

FJÖGUR BRÉF TIL FORSÆTISRÁÐHERRA
IV
Hr. forsætisráðherra, Hermann Jónasson, 16- marz 1958
Forsætisráðuneytinu.
Við greinargerð Hagfræðinganefndarinnar „Athuganir á hækkun gengis-
skráningar“, vil ég gera þessar athugasemdir:
1. Þótt ég sé sammála niðurstöðum greinargerðarinnar fram að kaflanum
um áhrif gengisbreytingar á þjóðarfrandeiðsluna, vil ég vekja athygli á þessu
atriði, sem þó er drepið á. Verðlag innfluttra vara í vísitölu framfærslukostn-
aðar mun beinlínis ráða um 21% niðurstöðutalna hennar. Almennt verðlag í
landinu mun þó að einum þriðja verða rakið til verðlags innflutts varnings.
Hækkanir á verði innfluttra vara hafa þannig meiri áhrif á verðlag en vísitala
framfærslukostnaðar gefur til kynna.
2. Ég held ekki, að gengislækkun nú gæti talizt lausn í eitt skipti fyrir öll á
afkomuörðugleikum sjávarútvegsins. Afkomuskilyrði sjávarútvegsins verða
sett upp sem jöfnur:
Útfl.magn X erl. verðl. X gengi
= innfl.kostn. útv. -j- kaupgj.kostn. -{- fjárm.k.
Þessar jöfnur bera með sér, að fast gengi, þegar aflamagn, erlent verðlag
og kaupgjald eru mjög breytileg, getur tæplega til lengdar skapað sjávar-
útvegnum viðunandi rekstrarskilyrði.
3. Þótt greiðsla uppbóta á kaupgjald eftir vísitölu leiði til víxlhækkana,
virðist sem fátt mundi vinnast með því að falla frá því fyrirkomulagi. Bæði er,
að það hefur stuðlað að vinnufriði, og hitt, að viðunandi lausn kaupgjalds- og
verðlagsmála fæst ekki, fyrr en hæð launa verður háð stærð þjóðarframleiðsl-
unnar.
4. í orðið vöruskort leggja hagfræðingar þann skilning einan, að kaup-
máttur sé meiri en svo, að svari til vöruframboðs við ríkjandi verðlag, en nú-
verandi skipan gjaldeyrismála valda honum. Við gengislækkun hækka er-
lendar vörur raunar í verði, svo að kaupmáttur gagnvart þeim minnkar, en
innfluttar vörur má líka hækka í verði með innflutningsgjöldum, svo að eng-
inn grundvallarmunur er milli þessara tveggja leiða í þessu tilliti.
Með sérstakri virðingu,
(Undirskrift.)
Bréf þessi eru birt með leyfi Hermanns Jónassonar.
247