Tímarit Máls og menningar

Årgang

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1959, Side 90

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1959, Side 90
TIMARIT MALS OG MENNINGAR orðanna hljóðan en þeim hughrifum sem þau vekja. Orðin segja frá harmi og ógn dauðans. En af því Spánverj- ar hafa sína eigin heimspekilegu skoðun á dauðanum, misjafnlega ljósa en þeim ætíð meðvitaða, verður þeim andlegur styrkur að hugrekki Lorca, sem horfist í augu við dauð- ann án þess að draga á hann nokkra dul. Skáldskapur hans hvetur þá til að ná valdi á dauðanum, verða meiri en sjálfur dauðinn. Þeir lesa úr hon- um þá sannfæringu, að maðurinn geti sigrazt á persónulegum dauða sínum þótt hann deyi -— hvort sem til er framhaldslíf eða ekki, hvort sem til er guðlegur dómstóll eða ógnarvald dauðans er óskorað. Þannig hvetur Lorca landa sína til að lifa heiðar- lega og hvorki lúta dauðanum né gleyma honum. Mér virðist að hér sé fólgin skýr- ingin á því — eða ein skýring af mörgum—að evrópskir menntamenn, sem urðu fyrir áhrifum af spænsku borgarastyrjöldinni, hafa laðazt svo mjög að skáldskap Lorca. Hinn and- fasíski áróður sæmdi hann að vísu hetjunafnbót, og það stuðlaði að því — eða öllu heldur dauði hans — að opna hugi margra fyrir skáldskap hans. Að sjálfsögðu hlutu hinar snjöllu (en oft misskildu) ljóðmynd- ir hans, hljómfegurð kvæðanna og innileiki, að vekja athygli þeirra sem lásu spænsku, eða sáu þær fáu þýð- ingar af ljóðum hans sem birzt hafa til þessa, einkum af því, að hjá hon- um þóttust þeir finna skapandi við- leitni að smíða saman gömul og ný ljóðteikn í listræna heild. En ég held að til sé önnur skýring. Frá upphafi spænsku borgarastyrj- aldarinnar og til þessa dags hafa Evrópubúar horft á flóðbylgju stríðs- ins rísa. 011 menning þeirra hefur af- neitað þessum ógnþrungna dauða, sem ekki varð dulinn. Uppeldi þeirra meinaði þeim að líta á dauðann öðru. vísi en sem viðkvæmt feimnismál. Varnirnar komu að haldi, en æ fleiri sprungur leyndust í flóðgarðinum. Þegar við Spánverjar háðum okkar styrjöld gátu stríðsfréttaritararnir enn skorazt undan því að segja frá limlestum líkum, „af því fólk kærir sig ekki um að lesa um slíkt við morgunverðarborðið“. En síðar hrönnuðust blóðskýin yfir álfunni, og þeir sem ekki gátu lokað augunum fyrir þeim, skáldin og hinir heil- skyggnari meðal menntamannanna, urðu að búa sig undir þolraun sem ekki varð umflúin. Hvernig gátu þeir þjálfað sig í að horfa á þessar hrylli- Iegu sýnir án þess að verða „sjúk- legir“? Þeim lærðist það, og nú horfast þeir í augu við þær á sinn hátt. En Federico García Lorca, Spán- verjinn, sem helgaði sér alla eðlis- þætti þjóðar sinnar og sameinaði harmsögu hennar sinni eigin þján- ingu til að geta gengið á hólm við 280
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar: 3. tölublað (01.12.1959)
https://timarit.is/issue/380827

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.

3. tölublað (01.12.1959)

Handlinger: