Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Qupperneq 90

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Qupperneq 90
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR raddir úr gröfunum fléttast hver inn í aðra og gefa samfellda mynd af mannlífi bygg'ð- arlagsins. Magnús Asgeirsson þýddi ljóð úr flokki Masters. Ósagt, skal látið hvort þær þýðingar hafa átt þátt í að til varð bók sú eftir annað borgfirzkt skáld sem hér er til umræðu, en sé samband á milli radd- anna úr gröfunum vestur undir Klettaf jöll- um og lýsinga Guðmundar Böðvarssonar á þeim sem byggja nokkur leiði í íslenzkum kirkjugarði, er það af því tagi sem ekki verður þverfótað fyrir í skáldskap fyrr og síðar og á ekkert skylt við stælingu, aug- ljós tengsl milli rammanna um verkin en innihaldið ólíkt. Guðmundur hefur ort flokk 22 ljóða, og í hverju um sig eru rakin fáein atvik úr lífi einstaklings eða fjölskyldu frá liðinni öld. Um þetta myndasafn lykja svo tvö ljóð, inngangur um mannlegan breyskleika og eftirmáli þar sem skáldið þakkar frásagnir langminnugs föður af fyrri mönnum. Eru sögurnar af garðbúum skáldskapur eða sannfræði? Eg hef það fyrir satt að þær séu sóttar í veruleikann, og byggi það ekki aðeins á lokakvæði bókarinnar, heldur á því að svipað safn mætti draga saman úr sérhverju íslenzku byggðarlagi þar sem ég þekki til. Ef við skyggnumst hvert um sína sveit, kemur þá ekki í ljós að margt það atvikið og tilsvarið sem skýrast sýna fjöl- breytileika mannlegs hátternis og við- bragða fá sjaldnast varaulegri búning en þann sem felst í munnlegri frásögn? Tepru- skapur af ýmsu tagi kemur allajafna í veg fyrir að nærmynd af manninum á þeim stundum þegar hann varpar rækilegast af sér grímu hversdagsleikans fái að festast á pappír, hvað þá að komast á prent. Svo gleymist sagan, þegar næsta kynslóð fylgir á eftir undir græ.na torfu. Glansmyndagerð sýndarmennskunnar fær ekkert rúm í kvæðum Guðmundar. Hann þorir að sjá það sem er. Það eru ekki margir drættir í mynd Gróu frá Norðurá, en hún er þó eins skýr og á verður kosið. Atvikin sem einkenna hana eru þegar hún skýlir nekt sinni með taðflögu þar sem gestir koma að henni óvörum meðan hún er að reka úr túni á næturþeli, og dauði liennar fram á skammorfið við að rista torf í brunninn bæ sonar síns. Þetta nægir, per- sónan verður ljóslifandi, íslenzk sveitakona af gerð sem nú er víst útdauð. Eða þá drottinvaldi ágimdarinnar yfir hinum vígða manni, sem notar líkræðuna til að úthúða Sæmundi í Seli fyrir greiðasem- ina við fátæka, af því að hann hafði látið greiðslu leigunnar af kirkjujörðinni sitja á hakanum fyrir því að metta svanga munna. Þá er það hann Vigfús í Víðikeri, sem reyndi að hengja sig í fjósinu af harmi eft- ir hross, en horfði aðgerðalaus á Soffíu konu sína aðframkomna í vök. Og ekki má gleyma Oddi í Garði, sem ellihrumur afl- aði sér fóðurs fyrir skepnurnar og matfanga til búsins með því að gangast við bömum fyrir menn í mörgum sveitum gegn hæfi- legri þóknun. Þetta er ramíslenzkur frásagnarsmekkur, einkenni allra okkar sagnameistara frá Sturlu Þórðarsyni til séra Árna Þórarins- sonar. Þeir eru aldrei að hugsa út í það hvort frásagnarefnið sé uppbyggilegt og pent, það er háttur hins skólans, munkanna Odds og Gunnlaugs og andlegra afkom- enda þeirra allt fram til Kristmanns og Kristjáns Albertssonar. Einkenni þess ætt- boga er hin heilaga rangfærsla og kámuga tæpitunga. Þar sem hið sögulega fær að njóta sín án allra annarlegra tillita birtast mannleg- ar eigindir ófalsaðar, mannvonzkan og góð- vildin, harkan og mildin, einbeitnin og ístöðuleysið, nízkan og örlætið. Af þessu tagi em saltkomin sem hann Guðmundur hefur fundið í moldinni. Búningur kvæðanna í bókinni er látlaus 80
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.