Tímarit Máls og menningar - 01.09.1973, Blaðsíða 3

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR • 34. ÁRG. 1973 • 2. HEFTI • SEPT.
Kristinn E. Andrésson
Ævi Kristins E. Andréssonar er lokið. Hann lézt 20. ágúst, sj ötíuogtveggj a
ára að aldri. í Tímariti Máls og menningar á sérstaklega við að minnast hans
sem frömuðar bókaútgáfu og sem rithöfundar, þó að jafnvel á þeim afmörk-
uðu sviðum verði starfi hans ekki gerð nein skil í stuttri grein.
Blómaskeið í bókmenntum, hvort sem þau eru stutt eða löng — þau eru þó
aldrei nema misjafnlega stutt — einkennast meðal aimars og kannski fyrst og
fremst af spennu. A þeim tímum er tilslökun og eftirgefanleiki við sjálfan
sig ekki leyfileg. Eitt slíkt skeið virðist hafa komið yfir íslenzkt þj óðlíf svo-
sem á árunum 1930-1950. Það liggur við að megi þreifa á kjarna þessa
skeiðs, þeim tíma þegar allt var þroski, og innri andstæður þessa þroska voru
minnimáttar, á árunum 1935-1940.
Árin 1934-1940 starfaði útgáfufyrirtæki sem hét Heimskringla hf. og gaf
út á þessu árabili um það bil fimmtíu bækur.1 Enn í dag mundu það víst telj-
ast þokkaleg afköst til jafnaðar hjá miðlungsútgáfufyrirtæki á íslandi, eink-
um ef þess er gætt að hér var aðeins um frumútgáfur að ræða. En þegar vér
lítum nú, eftir þrjátíuogfimm ár, á útgáfuskrá þessa félags, sérstaklega fyrir
árin 1937-1939, þá liggur við að vér fáum glýju í augun. Þar eru titlar eins
og Ljós heimsins, Höll sumarlandsins, Hús skáldsins, (og Fegurð himinsins
1940), Dagleið á fjöllum, Gerska œvintýrið; íslenzkur aðall, Refskák auð-
valdsins, (Ofvitinn 1940); Ljóð eftir Stein Steinar; Hrímhvíta móðir, Hart
er í heimi, Eilífðar smáblóm; Úr landsuðri; Hin hvítu skip; Tólfmenningar
1 Starfsemi Heimskringlu hf. dofnaði mjög eftir 1940, þó fáeinar bækur væru enn gefnar
út á nafni hennar. Árið 1944 keypti Mál og menning öll hlutabréf í Heimskringlu sem
til náðist, og var sjálfstæðri tilveru fyrirtækisins þar með lokið. Heimskringla hefur
síðan verið rekin af Máli og menningu.
8 TMM
113