Tímarit Máls og menningar - 01.09.1973, Page 61

Ásatrú og kristindómur
vitundin gjörbreytist, við það eitt, aS vér höfum skynjað hinn eina guð al-
heimsins í manninum frá Nazaret, og um leið skynjum vér hann í sögu mann-
kynsins, í atburSum daglegs lífs, ef vér eigum skyggni til. í öllum trúarbrögS-
um finnum vér hugmyndir, sem vér sannarlega getum dáSst aS, og bæSi í
helgisiðum, bænum, ljóðum og sálmum má finna hvernig trúin lyftir manns-
andanum í hæðirnar. ÞaS er undarlega gerður maður, sem ekki getur fundið
andlegan skyldleika sinn við aðra en þá, sem fylgja sömu truarbrögSum og
hann sjálfur. Samt verður ekki hjá því komizt að sjá, hvernig kjarni hinna
kristnu trúarbragða hafði gagnger áhrif á líf mannanna. Ég vil nefna tvö
dæmi. HiS fyrra er frá nútímanum. Vér lifum á mikilli raunvísindaöld. Raun-
vísindamenn byggja allar sinar tilraunir og getgátur á því, að tilveran sé ein
heild. ViSleitni þeirra miðar öll að því að finna orsakatengsl milli fyrirbæra,
sem annars kunna aS virðast hvert öðru óskyld. En þetta er því aðeins mögu-
legt, að tilveran sá þrátt fyrir allt ein heild. En hvaðan kemur þeim sú heim-
speki, eða trú? Hún er afleiðing þeirrar eingyðistrúar sem vér höfum alizt
upp við öld fram af öld. Það er eingyðistrúin, sem er undirstaða vísindalegrar
tœkni nútímans.
Hitt dæmið er tekið frá söguöldinni. SíSu-Hallur afsalar sér hinum forn-
helga rétti til að hefna sonar síns eða heimta bætur fyrir hann. í heiðnum
sið er ættarmeiðurinn tákn lífheildarinnar. Því skal jafna sakir við fjand-
samlega ætt með því að afkvista hana og skera hurtu eitthvaS af limi hennar.
Þá er hefndin heilög skylda. En SíSu-Hallur er orðinn kristinn eingyðistrú-
armaður, og fyrir honum er allt mannkyn ein ætt. Maðurinn, sem skaut spjót-
inu, er honum jafn-náinn og sonur hans, sem fyrir því varð. Svo háleit er
trúarskynjun kristindómsins, að vér trúum á hinn eina sanna guð sem föður
allra manna, óendanlega ríkan af elsku til alls, sem á jörSinni lifir.
Ég hef aðeins reynt að gera grein fyrir því í stórum dráttum, hvílíkur mun-
ur er á heiðinni fjölgyðistrú og kristindómi. Ég er sammála Páli postula,
er hann hélt því fram að guð hafi hvergi látið sig án vitnisburðar. (Post. 14,
17.) Samt hlýt ég sem aðrir kristnir menn að spyrja sjálfan mig, hvað valdi
því, að nú sé allt í einu orðinn til löggiltur söfnuður á íslandi, sem nefni
sig ásatrúar, og þó hefur þjóðin veriS kristin í nærri þúsund ár. í sannleika
finnst mér þó ekki, að vér þurfum að verða undrandi yfir þessu. Þeir, sem
fylgzt hafa meS menningarsögu Vesturlanda, vita vel, að um eitt skeið hafa
margir af helztu spekingum vorum haldið því fram, að tími allra trúarbragða
væri liðinn. Þetta er engin kommúnistísk uppgötvun, eins og sumir virðast
álíta, heldur hafa hin austrænu ríki byggt á heimspeki, sem þótti góð og gild
171