Tímarit Máls og menningar - 01.09.1973, Blaðsíða 90

Tímarit Máls og menningar
verðbréf í júlí 1947, í Bandaríkjunum, til
skamms tíma að upphæð $ 100 milljónir og
til langs tíma að upphæð $ 150 milljónir.
Þessi fyrstu verðbréf bankans voru seld á
nafnverði. Helztu kaupendur þeirra voru
ýmsar fjármálastofnanir, sparisjóðir, líf-
eyrissjóðir og vátryggingafélög. Ári síðar,
1948, seldi bankinn Greiðsluskiptabankan-
um í Genf upplag verðbréfa, að andvirði
17 milljónir svissneskra franka. Fyrsta
eiginlega útgáfa bankans á verðbréfum ut-
an Bandaríkjanna varð árið 1950 fyrir
milligöngu nokkurra svissneskra banka og
Greiðsluskiptabankans. Nokkru síðar tók
bankinn að gefa út verðbréf í öðrum lönd-
um. Að verðmæti námu útistandandi verð-
bréf bankans liðlega S 2.000 milljónum
árið 1960 og fimm árum síðar, á miðju ári
1965, S 2.724 milljónum. Eftir útgáfulönd-
um skiptist verðmæti þeirra árið 1965 þann-
ig í hundraðshlutum: í Bandaríkjunum
73.3, í Vestur-Þýzkalandi 14.0, og í Sviss
6.9, í Bretlandi 1.7, í Kananda 1.3 og í
Hollandi 1.3.
Alþjóðlegi bankinn hefur einnig drýgt
lánsfé sitt með framsali nokkurs hluta
skuldaviðurkenninga sinna. Til þess þarf
bankinn ekki samþykki lántökulands.
Skuldaviðurkenningar framseldi bankinn í
fyrsta sinn árið 1948. Fram til miðs árs
1965 hafði bankinn alls framselt skulda-
viðurkenningar að upphæð $ 1.885 millj-
ónir.
xi. Alþjóðlega fjárjestingarstojnunin
Bandaríkin báru árið 1951 fram tillögu
um, að á fót yrði sett fjárfestingarstofnun
á vegum Alþjóðlega bankans, sem veita
skyldi lán til einkafyrirtækja án ríkis-
ábyrgðar. Þremur árum síðar, í desember
1954, fólu Sameinuðu þjóðirnar bankanum
að taka saman stofnskrá slíkrar stofnunar.
Drög að henni sendi bankinn aðildarlönd-
um sínum til staðfestingar í apríl 1955.
Stofnunin hlaut nafnið Alþjóðlega fjár-
festingarstofnunin, og gekk stofnskrá henn-
ar í gildi í júlí 1956.
I Alþjóðlegu fjárfestingarstofnuninni
felst útvíkkun á starfssviði Alþjóðlega
bankans, þar sem hún veitir lán til einka-
aðila án ábyrgðar ríkis. Heimilaður höfuð-
stóll Alþjóðlegu fjárfestingarstofnunarinn-
ar nemur S 100 milljónum. í stjómamefnd
hennar sitja stjómamefndarmenn bankans
frá þeim löndum, sem jafnframt eiga aðild
að henni. Oll aðildarlönd bankans eiga
hins vegar ekki aðild að henni. Að hælti
bankans aflar fjárfestingarstofnunin fjár
á pcningamörkuðum með sölu skuldaviður-
kenninga sinna. Fjárfestingarstofnunin,
sem fyrst í stað hafði ekki haft heimild til
að taka lán hjá bankanum, tók hjá honum
árið 1964 lán að upphæð $ 400 milljónir.
Utistandandi lán Alþjóðlegu fjárfestingar-
stofnunarinnar námu $ 137 milljónum á
miðju ári 1965, en af þeirri upphæð námu
lán til Suður-Ameríku $ 77 milljónum.
xii. Aljijóðlegu þróunarsamtökin
A vegum Alþjóðlega bankans var árið
1960 sett á fót önnur Mnastofnun, sem veita
skyldi vanþróuðum löndum lán með hag-
stæðari skilmálum en þeim stæðu til boða í
bankanum sjálfum. Stofnunin var nefnd
Alþjóðlegu þróunarsamtökin. Frá tildrögum
þessa segir í fyrstu ársskýrslu samtakanna:
„Stofnsetning Alþjóðlegu þróunarsamtak-
anna verður rakin til umræðna í mörg ár
um það, að ákjósanlegt væri að hlúa að
hagvexti í vanþróuðum löndum að þeim
hætti að bæta við fjárfestingarféð, sem til
þeirra rennur, alþjóðlegu fjármagni, sem
endurgreitt yrði að öðrum skilmálum en
hinum hefðbundnu. Að loknum umræðum,
sem hófust á milli ríkisstjórna aðila að
Alþjóðlega bankanum árið 1958, féllst
stjórnamefnd bankans á ársfundi sínum
1959 á bandaríska tillögu á þá leið, að
200