Tímarit Máls og menningar - 01.09.1973, Blaðsíða 26
Tímarit Máls og menningar
kennir borgarastéttina í þróuðustu löndum kapítalismans. Sem einstaklingar
taka þeir borgarastéttinni ekki fram. Nei, ófyrirleitni þeirra og villimennska
hennar er eitt og sama fyrirbærið. Ef við svo stimplum þá sem blóðhunda —
eða eitthvað enn verra — þá erum við um leið að kveða upp áfellisdóm yfir
borgarastétt Vesturlanda, því afli sem mestu ræður í heiminum í dag ásamt
skrifstofuveldinu sovéska. Því það er ekki vegna duttlunga bandaríkjaforseta
að bandaríski herinn hefur nú árum saman reynt með töluverðum árangri
að sprengja Vietnam, Laos og Kambódíu afturá steinöld, heldur vegna efna-
legra hagsmuna bandarískra auðhringa, hagsmuna bandarískrar heimsvalda-
stefnu. Og það er ekki fyrir persónulega hótfyndni Pompidous að nú skal
sprengd kjarnasprengja í Kyrrahafi, heldur er þar um að ræða lið í þeirri
hernaðaruppbyggingu sem vestur-evrópsk borgarastétt telur nauðsynlega
fyrir Efnahagsbandalag Evrópu.
Og hér erum við komin að okkur sem byggjum þetta land og langar til að
lifa hér lífi sem grundvallast á öðru en arðráni, kúgun og hernaðarlegum
yfirgangi. Okkur sem langar til að lifa hér efnahagslega, pólitiskt og menn-
ingarlega sjálfstœðu lífi. Við megum ekki gleyma því nokkra stund, að ísland
er hluti af alþjóðlegum kapítalisma, því efnahagskerfi sem hefur arðrán og
kúgun að undirstöðum og gerir sér skrautfjaðrir úr fígúrum einsog Nixon
og Pompidou. Innan þessa kerfis verðum við aldrei sjálfstæð. Innan þessa
kerfis verður ekki aðeins réttur hinna vinnandi stétta fótum troðinn, heldur
verður sjálfsákvörðunarréttur okkar sem þjóðar að engu hafður. Alþjóðlegt
auðvald kærir sig kollótt um sj álfstæðisbrölt smáþjóða. Það eygir ekkert
annað en sína eigin gróðavon. Landhelgisdeilan við breta hefur áþreifanlega
fært okkur heim sanninn um þetta.
En hernaðarofbeldi breta á íslandsmiðum hefur einnig vakið hvern mann
með óbrenglaða skynsemi til umhugsunar í öðru tilliti. Fyrir tæpum aldar-
fjórðungi var íslandi þröngvað í hernaðarbandalagið Nato, sem sagt var að
vera ætti „bandalag til varnar frelsi og lýðræði“. Og nú kemur það svo ljós-
lega á daginn að ekki er um að villast: það frelsi sem verj a átti var ekki frelsi
þeirra smáu, heldur þeirra stóru, ekki frelsi íslenskra aðila til að nýta fiski-
miðin í kringum landið, heldur frelsi breska og vestur-þýska útgerðarauð-
valdsins til taumlausrar rányrkju á þessum sömu miðum. Og sú kaldastríðs-
fullyrðing að Nato sé til að verja okkur fyrir árás úr austri er nú orðin svo
hláleg að henni trúa ekki aðrir en andlegir steingervingar, núna þegar ástar-
kveðjurnar milli Hvíta hússins og Kreml eru orðnar svo ástríðuþrungnar að
leita þarf í melódramatískan skáldskap til að finna þeim hliðstæðu. Nei,
136