Tímarit Máls og menningar - 01.09.1973, Blaðsíða 45

Örðug stund
Hann stóð hjá ofninum og skotraði mæðulega augum yfir til verksins,
sem hann hafði flúið frá, þessari byrði, þessu fargi, þessari samvizkukvöl,
þessu hafi, þessu vítisfulli, þessu hræðilega viðfangsefni, sem var í senn
stolt hans og læging, himinn hans og fordæming. Það silaðist áfram, missti
skriðarins, stóð kyrrt — aftur og aftur og enn aftur! Þetta var veðrinu að
kenna, kvefinu og þreytu hans. Eða vinnunni? Verkinu sjálfu, sem var
óheillagetnaður og örvæntingunni vígt?
Hann hafði staðið upp til að komast sem lengst burt frá handritinu, því
oft varð fjarlægðin ein saman til þess að hægt var að fá meiri yfirsýn yfir
verkið og gera sínar ráðstafanir. Já, fyrir gat komið að það eitt að snúa
sér frá glímuvellinum veitti örvun og styrk. Og það var saklausari örvun en
að fá sér staup af kryddvíni eða svart, sterkt kaffi... Lítill holli stóð á borð-
inu. Gæti hann hjálpað honum yfir hindrunina? Nei, nei, ekki meir! Ekki
einungis læknirinn, heldur einnig annar mikilsvirtari, hafði varað hann
strengilega við slíkum úrræðum: einmitt hann, þessi í Weimar, sem hann
elskaði af munarfullri fjandúð. Hann var vitur. Hann kunni að lifa, skapa;
misbauð sér ekki, var fullur nærgætni við sjálfan sig...
Þögn ríkti í húsinu. Ekkert heyrðist nema vindurinn, sem þaut niður
Hallarstrætið, og regnið sem stöku sinnum lamdi rúðuna. Allt svaf, húsráð-
andi og hans sifjalið, Lotta og börnin. Og hann stóð hér einn vakandi við
kaldan ofninn og gaut þjáður augum yfir til verksins, sem sjúkleg hót-
fyndni hans bannaði honum að trúa á. . . Hvítur háls hans skagaði langt upp
úr hálsmálinu og undan náttsloppnum skein í íbjúga fótleggina. Rautt hár
hans var strokið aftur frá háu, sviphreinu enninu, svo að þunnir lokkar
huldu eyrun, en í djúpum kollvikunum djarfaði fyrir Ijósbláum æðum.
Augabrúnir hans, ívið dekkri en höfuðhárið, voru næstum samvaxnar;
nefið stórt og bogið, nefbroddurinn hvítleitur; augun lágu djúpt, og allt
gaf þetta viðkvæmnislegu augnaráðinu einhvern ófreskan tregasvip. Þar
sem hann neyddist til að anda gegnum munninn, opnaði hann sífellt þunnar
varirnar og þá sýndust vangar hans, freknóttir og guggnir af inniveru, ennþá
holari og kinnfiskasognari.
Nei, það var misheppnað og allt unnið fyrir gýg! Herinn! Herinn hefði
þurft að sýna! Herinn var undirrót alls! En þar sem hann fékk ekki rúm á
sviðinu — var sú óhemju list liugsanleg að knýja hann fram í ímyndunina?
Og hetjan var engin hetja; hún var ógöfug og köld! Kveikjan var svikin og
tómahljóð í málinu, þetta var allt saman þurr og lágfleygur fyrirlestur í sögu
stað, flatur, sviplaus og óhugsandi fyrir sviðið!
155