Tímarit Máls og menningar - 01.09.1997, Blaðsíða 4

Gyrðir Elíasson
Hannes Sigfússon
Fyrir tæpum áratug kynntist ég Hannesi Sigfussyni fyrst persónulega,
en var þá búinn að þekkja hann lengi af verkum hans. Um þetta leyti
var hann nýfluttur upp á Akranes eftir aldarfjórðungs dvöl í Noregi.
Einhvernveginn skildist mér á honum í fyrsta sinn sem við hittumst að hann
teldi lífsstarfi sínu nánast lokið. Hann var orðinn einn og búinn að skrifa
æviminningar sínar, og virtist þreyttur og vottaði fyrir áhugaleysi í augum
hans. Annars greip það mann undir eins hvað hann var, einsog sagt var um
annað og eldra skáld: „óvenjulega venjuleg manneskja." Hann var fullkom-
lega blátt áfram, einlægur og tilgerðarlaus, reiðubúinn að gera að gamni sínu,
en samt alvarlegur undir niðri.
Það kom fljótt í ljós, að þótt öðrum þræði væri einsog hann vænti sér
einskis frekar af lífinu, voru skoðanir hans ákveðnar, sannfæringin rík, og
skáldskapurinn var honum heilagt mál. Hann taldi sig ekki trúmikinn, en
bókmenntirnar höfðu lagt undir sig það svæði í huga hans sem trúin helgar
sér oftlega í öðrum. Og jafnframt þessu var orðlistin í augum hans galdur,
sem þurfti að leggja sig allan í til að ná fyrirhuguðum áhrifum.
Þennan galdur, þessi trúarbrögð, hafði hann ástundað næstum að segja
allt sitt líf. Hann var ekki nema unglingur þegar hann las eftir sig smásögu í
útvarp, og upp frá því var braut hans mörkuð. í upphafi virðist hann ffemur
hafa hugleitt að einbeita sér að óbundnu máli, ekki síst löngum skáldsögum,
en það kom í hans hlut að eiga mikilvægan þátt í þeirri umbreytingu sem
íslensk ljóðlist tók um miðja öldina, það voru jarðhræringar sem ollu slíkum
usla í bókmenntalífi þjóðarinnar, að enn má greina eftirskjálfta. Þessi kyrrláti
maður, sem ég kynntist þegar hann var orðinn hálfsjötugur, hafði semsagt
verið byltingarmaður á yngri árum. Ljóðabálkur hans, Dymbilvaka, hafði
sennilega svipuð áhrif hér heima og Eyðiland Eliots hafði haft á hinn
enskumælandi heim tuttugu og sjö árum áður. Reyndar mátti finna ýmis-
legan skyldleika með þessum ljóðabálkum, nema höfundur Dymbilvöku
ólgaði af lífskrafti, var ekki undirlagður lífsþreytu einsog Eliot, þrátt fýrir
nokkuð dimma sýn. En meistara Hannesar var efalítið að fmna í röðum
íslenskra skálda; það var Steinn Steinarr. Þau áhrif snerta bæði listræn tök
2
TMM 1997:3