Tímarit Máls og menningar - 01.09.1997, Page 98

BÖÐVAR GUÐMUNDSSON
Þetta var eiginlega það eina sem ég gat ráðið. Reyndar segir þú síðar (bls.
98) að þú hafir með vilja
„hvorki neíht nafn bókmenntafræðingsins né rithöfundarins. Því hef
ég sleppt vegna þess að nöfn þeirra koma málinu ekki við, og ég hygg
að málfar þeirra sé á engan hátt frábrugðið því sem gengur og gerist
hjá íslenskum bókmenntafræðingum og rithöfundum um þessar
mundir.“
Eins og alltaf áður, þegar mig hefur brostið vit til að ráða gátuna, verð ég nú
að leita til höfundar hennar og játa mig sigraðan.
Samkvæmt fyrirsögninni ertu að skrifa um texta, þar sem „íslenskan“ er
bœtt með útlendum ilm- og krásjurtum.
En þá merkingu get ég alls ekki lesið út úr greininni, ég er líka í vafa um
að hún sé gamansöm gáta. Ég fæ ekki annað séð en að með „kryddi“ eigir
þú við erlend tökuorð og erlenda setningabyggingu, sem þér þykir síður en
svo til bóta. Kannski var það ætlunin að nafnið væri írónískt, til þess bendir
margt í sjálfum megintexta þínum, en ég held nú samt að það hefði verið
betra að hafa fullt samræmi milli nafns og tilfinninga þinna og kalla grein-
ina/gátuna heldur „Islensku með útlendum skít.“
Greinin þín var sem sagt með allt öðrum hætti en ég hafði búist við, og ég
veit að þú ferð ekkert að erfa það við mig þótt mér hafi í sárindum brostinna
vona fundist hún full af forpokuðu málhreinsunartauti, eins konar lögreglu-
skýrsla um það hryllilega afbrot fólks að reyna að sprengja af sér beinserk
hreintungustefnunnar. Og það er þeim mun verra sem ég veit að þú ert bæði
sanngjarn maður og velviljaður og hefur aukþess alls ekki fundið upp áþessu
þórnaldartauti sjálfur, það hafa þér miklu verri menn gert.
Hafandi gefist upp við að finna töfra gátunnar ætla ég í staðinn að líta á
hana sem grein og setja fram mínar hugmyndir um málrækt, því um það
snýst greinin fyrst og ffemst, og þar erum við svo ósammála, þrátt fyrir það
hvað við erum báðir sigldir, að einhverjum gæti orðið það umhugsunarefhi.
Við skulum byrja á byrjuninni. Er til íslenska án útlends krydds? Var sú
„íslenska,“ sem Hrafna-Flóki forðum hreytti úr sér þegar hann gafst upp á
búskapnum í Vatnsfirði, án erlends krydds? Hefur nokkurn tímann verið til
„hrein íslenska?“ Toluðu þessir landnámskarlar og hyski þeirra nokkra
íslensku? Talaði þetta fólk ekki norsku? Og ekki einu sinni hreina norsku?
Var ekki búið að blanda í hana gelískum tökuorðum? Voru menn ekki að
pukrast við að þurrka korn í sofnhúsum meðan aðrir lágu undir brekáni eða
hlustuðu á jaðrakanann?
Og hvað með þá karla sem tóku kristna trú á alþingi árið 1000? „Krydd-
96
TMM 1997:3