Dagrenning - 01.04.1956, Blaðsíða 24

Eitt af því, sem oss er sagt svo að kalla
daglega í blöðum og útvarpi, er það,
að vér megum búast við því, að öll menn-
ing voira tíma þurrkist út, ef til vetnis-
styrjaldar dregur milli stórvelda heims-
ins — og þau segja oss einnig, að slík
styrjöld geti brotist út hvenær sem vera
skal. Sumir ganga svo langt að segja, að
jafnvel sjálfur hnötturinn geti beðið slíkt
afhroð í atóm- og vetnis-styrjöld að allt
líf þurrkist út og hann verði óbyggileg-
ur æðri lífverum. Þetta er auðvitað lítið
rökstutt eins og flestar almennar fréttir,
en þó er rétt að gera ráð fyrir því að í
þessu felist nokkur sannleikur — og að
vá sé fyrir dyrum, ef til slíkra atburða
dregur.
í ágætri bók einni stendur, að menn
hugsi óvenjulega skýrt nóttina áður en
fullnægja á dauðadómi yfir þeim, og
er það vafalaust rétt. Vor kynslóð ætti
því að reyna að hugsa skýrt nú, þar sem
fullnægingu dauðadóms hennar, getur
— að því er vísindin segja oss — borið
að höndum svo að kalla hvenær sem vera
skal úr þessu.
★
Stjórna þjóðirnar sér sjálfar?
Þessi spuming virðist ýmsum e. t. v.
næsta furðuleg. Hver dirfist að draga það
í efa, að „frjálsar og fullvalda“ þjóðir
stjórni sér ekki sjálfar? Velja þær sér
ekki þingmenn, ríkisstjórnir, forseta og
konunga að eigin vild? Ráða þær ekki
öllum málum sínum sjálfar? Og þar sem
einræði ríkir, er það ekki þar vegna þess
að „fólkið" vill það, eða a. m. k. unir því?
Flestir halda að þetta sé svo, og þannig
lítur það út á yfirborðinu. En þegar
dýpra er skyggnst kemur allt annað í
ljós, svo hið rétta svar verður: Engin
þjóð stjómar sér sjálfl
Öllum þjóðum heimsins — stórum
sem smáum — er stjómað af samsæris-
samtökum, sem eru svo vel dulin, að
fæstir gera sér grein fyrir þeim. Sá sem
fyrstur kvað upp úr um þetta efni var
ekki ómerkari maður en Disraeli, for-
sætisráðherra Breta, sem segir í bók einni
er hann skrifaði 1844: „Heiminum er
stjórnað af allt öðrum mönnum, en þeir
ímynda sér, sem ekki eru kunnugir á
bakvið tjöldin."
Undratækið.
Það tæki, sem hinn fámenni samsæris-
hópur notar til að stjórna þjóðunm með
er fjármagnið. Með því að safna svo til
öllu fjármagni heimsins á tiltölulega
mjög fáar hendur, þ. e. í stóra banka
og fjármagns fyrirtæki, og með því að
skipuleggja viðskipta- og framleiðslu-
kerfið, verður hver aðili svo háður fjár-
magninu að hann getur sig hvergi hreyft,
nema láta að vilja þeirra, sem yfir því
ráða. Þetta á jafnt við um ríki, sveitar-
félög og einstaklinga. Með því að gera
viðeigandi fjármálalegar ráðstafanir get-
ur alþjóðafjármagnið komið hvaða ríki
á kné sem vera skal. Ágætt dæmi þessa
eru Þýzkaland eftir fyrra stríðið og
Frakkland nú, og þarf þetta ekki frekari
rökræðna.
Mörgum eru verkanir þessa valds ljós-
ar, þótt þeir hafi ekki greinilega hug-
mynd um þau samtök, sem að því standa,
eða vilji ekki gera sér þess fulla grein,
af einhverjum ástæðum. Þetta fyrirkomu-
lag, sem er hið ráðandi vald um allan
heim, hefir því á máli fræðimanna fengið
sérstakt nafn. Það er á erlendum málum
nefnt kapitalismi, en á íslenzku auð-
vald. Það er alröng skoðun, að „auðvald"
hvers lands sé „sjálfstætt", ef svo mætti
segja. Ekki einusinni auðvald Banda-
16 DAGRENNING