Morgunblaðið - Sunnudagur - 22.02.2015, Blaðsíða 57

setningunni. „Ég er búinn að ganga með
þessa hugmynd lengi í maganum og hef fyrir
hönd Óskabarna ógæfunnar sótt um lista-
mannalaun fyrir uppsetningunni árlega frá því
bókin kom út árið 2012,“ segir Vignir Rafn og
tekur fram að það hafi óneitanlega komið
skrýtinn svipur á Eirík Örn þegar hann bar
hugmyndina fyrst undir hann.
„Ég hitti hann á barnum og spurði hvort ég
mætti gera þetta, enda væri ég með alveg
skothelda pælingu á útfærslu bókarinnar. Allt
frá því ég las bókina hefur mér fundist mjög
þarft að fjalla um þetta eldfima umræðuefni
sem popúlismi og uppgangur hægri öfgaafla
er. Hugmynd mín er að nota þrekvirkið hans
Eiríks Arnar sem grunn til að tala tæpitungu-
laust um popúlisma á Íslandi og hvernig
stjórnmálamenn nota lægsta samnefnara til
þess eins að komast að kjötkötlunum. Mjög
skýrt og nýlegt dæmi um þetta er talsmáti og
framganga framsóknarmanna og flugvall-
arvina í síðustu borgarstjórnarkosningum. Við
lifum á skringilegum tímum með allri þessari
íslamfóbíu og uppgang hægri öfgaflokka í
löndunum allt í kringum okkur. Markmið okk-
ar í Óskabörnunum er að bjóða upp á samtal
við áhorfendur og samfélagið með því að nota
rök aðalpersóna bókarinnar. Erkitýpurnar
sem birtast í aðalpersónunum þremur eru
mjög góðar til að koma hinum mismunandi
skoðunum á framfæri. Það er mjög auðvelt að
koma með mjög skotheld rök fyrir því af
hverju við ættum að loka landinu fyrir fleiri
útlendingum. Það verður gaman að útlista
þær röksemdir almennilega og rökstyðja þær
á sviði og leyfa síðan áhorfendum að taka af-
stöðu um það hvað við ættum að gera. Rauði
þráðurinn í sýningunni er hins vegar klassíski
ástarþríhyrningurinn sem birtist í bókinni og
bindur saman söguna,“ segir Vignir Rafn, en
með hlutverkin þrjú í verkinu fara Hjörtur
Jóhann Jónsson, Maríanna Clara Lúth-
ersdóttir og Sveinn Ólafur Gunnarsson.
Spurður um meðfylgjandi plakat til auglýs-
ingar á sýningunni sem sjá mér hér til hliðar
þar sem titill verksins lendir á miðju andliti
Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar forsætis-
ráðherra sem minnir þar með á einn umdeild-
asta stjórnmálamann sögunnar segir Vignir
Rafn tilviljun hafa ráðið. „Það var hrein til-
viljun að titillinn lenti þarna. Sá sem setti upp
plakatið er ekki betri í grafískri hönnun en
svo að hann valdi lélegan stað fyrir titilinn.
Eftir á að hyggja hefði verið betra að hafa tit-
ilinn á öðrum stað, jafnvel efst,“ segir Vignir
Rafn og tekur fram að sér finnist athyglisvert
að kynningarplakatið hafi kallað á opinber við-
brögð frá Vigdísi Hauksdóttur, formanni fjár-
laganefndar á Alþingi, sem blöskraði fram-
setningin og skammaði leikhópinn fyrir að
sverta Framsóknarflokkinn með framferði
sínu.
Alltaf með skiptilykilinn á lofti
Vignir Rafn dregur ekki dul á mikilvægi
góðra leiktexta. „Mér finnst sagan alltaf mjög
mikilvæg. Gott handrit er algjört lykilatriði og
grunnurinn að öllu, en síðan tekur leikhóp-
urinn og leikstjórinn við. Ég lít ekki svo á að
leikskáld geti skrifað eitthvað sem muni ger-
ast á sviðinu, það á sér allt stað í samtalinu
við áhorfendur. Lokaútkoman verður ekki til
á pappír heldur í höfðinu á áhorfendum,“ seg-
ir Vignir Rafn og nefnir sem dæmi að mikill
tími hafi farið í að gera handritið að Bláskjá
skothelt enda endurskrifaði Tyrfingur leik-
textann margsinnis áður en æfingar leikhóps-
ins hófust. „Áður en Tyrfingur byrjaði að
skrifa hittist leikhópurinn á nokkrum fundum
til að ræða verkið. Þegar hann var búinn að
skrifa uppkast leiklásum við verkið a.m.k. sex
sinnum og Tyrfingur gerði nauðsynlegar
breytingar. Allt þetta var gert áður en æfing-
ar hófust. Það fór mikill tími og vinna í að
gera handritið skothelt. Langstærsti akkiles-
arhæll íslensks leikhúss er að handritið er
hreinlega ekki nógu gott þegar æfingar byrja,
en um leið og æfingatímabilið hefst byrjar
klukkan að tifa og lítill tími er til stefnu. Þá
reynir fólk að sannfæra sig um að leikrit
gangi upp þó að það geri það í reynd ekki,“
segir Vignir Rafn sem ólíkt því sem oftast
tíðkast í leikhúsheiminum sleppir ekki hönd-
um af þeim sýningum sem hann hefur leik-
stýrt fyrr en þær fara af fjölunum. „Í fyrri
uppsetningum mínum hjá Óskabörnunum og
leikhópnum Munaðarleysingjunum keyrði ég
ljós og hljóð á öllum sýningum og gat þá hrip-
að hjá mér punkta ef eitthvað þurfti að fín-
stilla betur í leiknum. Hefðin er sú að vinnu
leikstjórans lýkur á frumsýningu, en ég lít svo
á að starfi mínu sem leikstjóri er ekki lokið
fyrr en sýningin fer til himnaríkis leiksýning-
anna. Mér finnst nauðsynlegt að vera alltaf
með skiptilykilinn á lofti og herða hér og hvar
og halda þannig áfram að fínstilla sýninguna
allt sýningartímabilið. Því það gerist svo
margt þegar áhorfendur koma í salinn.“
Vignis Rafns bíður að eigin sögn fantagott
leikrit þegar hann snýr aftur suður og fer að
leikstýra Peggy Pickit sér andlit guðs í Borg-
arleikhúsinu. „Leikritið fjallar annars vegar
um samskiptaleysi fólks í nútímanum og hins
vegar um samviskubit hins vestræna heims
gagnvart Afríku,“ segir Vignir Rafn og tekur
fram að snilldin við verkið felist í því að stöð-
ugt sé hoppað til og frá í tíma.
Í framhaldinu taka við æfingar hjá Leik-
hópnum Lottu, en að sögn Vignis Rafns var
honum hent út í djúpu laugina þegar hann
leikstýrði Hróa hetti hjá Lottu í fyrrasumar.
„Ég þurfti virkilega að hugsa út fyrir minn
þægindaramma. Ég var svo fastur í svarta
kassanum úr leikhúsinu, en lærði mjög mikið
á því að setja upp útileiksýningu þar sem t.d.
ekki var í boði að vera með „blackout“.“
Að lokum er ekki hægt að sleppa Vigni
Rafni án þess að forvitnast um hvernig gangi
að púsla saman vinnu og fjölskyldulífi, en
Vignir Rafn er í sambúð með leikkonunni
Þórunni Örnu Kristjánsdóttur og þau eign-
uðustu dótturina Kríu Valgerði fyrir rétt
rúmu ári. „Ömmur redda málum við að láta
þetta púsluspil ganga upp. Það er hreint með
ólíkindum hvað þetta hefur allt gengið vel. En
það spillir ekki fyrir að dóttir mín er meist-
arasnillingur og svo skemmtileg að það eru
allir til í að passa hana. Það gerir það auðvit-
að erfiðara fyrir okkur að vera ekki hjá
henni,“ segir Vignir Rafn sem dvalið hefur án
fjölskyldunnar á Akureyri að undanförnu. „Ég
hugga mig við að ég er ekki fyrsti pabbinn
sem þarf að dvelja langdvölum frá fjölskyldu
sinni. Það er ömurlegt, en það verður bara að
vera svo,“ segir Vignir Rafn og tekur fram að
þau Þórunn Arna séu með ýmis spennandi
leikhúsverkefni á teikniborðinu.
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
22.2. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 57
Suðurafríski listdansarinn
Oupa Sibeko hefur undan-
farið haft aðsetur í Frysti-
klefanum í Rifi og æft verk
sem hann kallar Martröð og frum-
flytur í Tjarnarbíói í kvöld, laugardag,
klukkan 21. Verkið er í tveimur hlut-
um, er hvor um 15 mínútna langur.
2
Á laugardags- og sunnudags-
kvöld klukkan 20 mun leik-
arinn Elfar Logi Hannes-
son leika einþáttung um
Gretti sterka Ásmundarson á Lofti
Gamla bankans á Austurvegi 21 á Sel-
fossi. Á undan leikþættinum verður
Einar Kárason rithöfundur með fyrir-
lestur um Gretti.
4
Úlfhildur Dagsdóttir
verður með fyrirlestur í Al-
þýðuhúsinu á Siglufirði í
kvöld, laugardag, klukkan 20.
Yfirskriftin er: „Vampýrur: kjaftur og
klær“. Fólk er hvatt til að draga fram
Vampýruna í sér og mæta í búningi.
5
Í tengslum við sýningu í Lista-
safni Sigurjóns Ólafssonar á
merkum teikningum sem
danski listamaðurinn Jo-
hannes Larsen gerði á Íslandi sumrin
1927 og 1930, halda Vibeke Nørga-
ard Nielsen og Sigurlín Sveinbjarn-
ardóttir fyrirlestur í safninu á sunnu-
dag klukkan 15. Bók Nørgaard Nielsen
um Larsen, Listamaður á söguslóðum,
er nýkomin út í þýðingu Sigurlínar.
3
Hljómsveitin Prins Póló, sem
nýtur sívaxandi hylli hlust-
enda, kemur fram á tónleikum
á Húrra í miðborginni í kvöld,
laugardagskvöld. Páll Ivan frá Eiðum
hitar upp og hefjast leikar klukkan 22.
MÆLT MEÐ
1