Dagblaðið Vísir - DV - 22.06.2012, Blaðsíða 20

20 Erlent 22.–24. júní 2012 Helgarblað
Ris og fall
Mubaraks
Hartnær 30 ár við stjórnvölinn
6. október 1981 – Varaforsetinn Hosni Mubarak er leiddur til
valda eftir að íslamistar skjóta Anwar Sadat forseta til bana
í skrúðgöngu fyrir herinn.
26. júní 1995 – Árásarmenn gera árás á bifreið Mubaraks forseta þegar
hann mætir til fundar við Einingarsamtök Afríku (AU) í höfuðborg
Eþíópíu. Hann sleppur ómeiddur og heldur heim.
17. nóvember 1997 – Egypsku hryðjuverkasamtökin, al-Gama al-Islamya
verða 62 Egyptum að bana. Ríkið ræðst gegn samtökunum og upprætir
starfsemi þeirra.
Mars 2005 – Grasrótarsamtökin Kefaya, samtök umbótasinna,
mótmæla fyrirætlunum Mubaraks að sitja fimmta kjörtímabilið í röð eða
leiða son sinn,Gamal, til valda.
Desember - Bræðralag múslima eykur hlutdeild þingsæta í egypska
þinginu eftir blóði drifnar kosningar. Flokkur Mubaraks heldur þó drjúgum
meirihluta.
19. nóvember 2006 – Mubarak segist ætla að sitja á valdastóli svo lengi
sem hann lifir.
29. nóvember 2010 – Bræðralag múslima sakar stjórnvöld um stórkost-
legt kosningasvindl í þingkosningum. Þeir segja að andstæðingar stjórnar
Mubaraks hafi beinlínis verið þurrkaðir út í kjörinu sem geri vonir þeirra
um árangur í forsetakosningum 2011 að engu.
18. desember 2010 – Gífurleg mótmæli brjótast út í Túnis. Þau marka
upphaf „Arabíska vorsins“ svokallaða. Forsetinn Ben Ali segir af sér
mánuði síðar.
25. janúar - Stjórnarandstæðingar í Egyptalandi mótmæla þöggun og skoð-
anakúgun stjórnar Mubaraks. Mótmælin eiga sér stað víðs vegar um landið.
1.febrúar – Meira en milljón Egypta krefjast þess að Mubarak fari frá
völdum.
11. febrúar – Eftir margra vikna mótmæli stígur Mubarak til hliðar og
afhendir hernum völdin í landinu.
3. ágúst – Mubarak leiddur fyrir rétt í sjúkrarúmi. Hann er ákærður fyrir að
hafa fyrirskipað ofbeldisaðgerðir sem leiddu til dauða mótmælenda.
2. júní – Mubarak er dæmdur til lífstíðarvistar í fangelsi. Hann er fluttur frá
miðborgar Kaíró í Tora-fangelsið í úthverfi borgarinnar, þar sem hann fær
aðstoð vegna veikinda sinna.
19. júní – Mubarak er fluttur frá fangelsinu yfir á herspítala eftir að hafa
fengið hjartaáfall. Fréttir af líðan hans eru afar óljósar.
Árin sem
Mubarak var
endurkjörinn
J
F
M
A
M
J
J
A
S
O
N
D
J
F
A
M
M
J
J
A
S
O
N
D
2011
2012
‘80
‘81
‘87
‘90
‘93
‘95
‘97
‘99
‘00
‘05
‘06
‘10
Valdatíð Hosni Mubaraks
H
osni Mubarak, fyrrver-
andi forseti Egyptalands,
liggur meðvitundarlaus í
öndunarvél á sjúkrahúsi,
að sögn heimildarmanna
AFP-fréttastofunnar. Mubarak fékk
heilablóðfall í fangelsi á þriðjudag.
Nýjustu fregnir Guardian herma
hins vegar að Mubarak sé kominn
úr öndunarvél og að líffæri hans
starfi eðlilega.
Mubarak sem er 84 ára gam-
all hóf feril sinn í flugher landsins.
Hann hafði verið forseti Egypta-
lands í 29 ár þegar honum var velt
úr sessi fyrir um sextán mánuð-
um. Á sama tíma og fréttir bárust
af veikindum hans mótmæltu tug-
þúsundir manna í Kaíró og fleiri
borgum vegna valdatöku herfor-
ingjastjórnarinnar sem leysti ný-
lega upp þingið og tók sér löggjaf-
arvald í Egyptalandi. Ástandið í
landinu er eldfimt á meðan þessi
fyrrum leiðtogi berst fyrir lífi sínu.
Muhammad Hosni Said
Mubarak var dæmdur í lífstíðar-
fangelsi þann 2. júní síðastliðinn,
en hann hefur verið veikur síðan
hann hóf afplánun. Mubarak hlaut
meðal annars dóm fyrir að hafa í
fyrra fyrirskipað öryggissveitum
sínum að skjóta á mótmælendur,
sem tóku afstöðu gegn stjórn hans.
Hann hefur þjáðst af þunglyndi
og háum blóðþrýstingi að undan-
förnu. Samkvæmt fréttum BBC var
að minnsta kosti sex sinnum reynt
að myrða þennan fyrrum leiðtoga,
meðal annars með eiturefnaárás
árið 1995.
Lengst allra forseta
Mubarak var útnefndur vara-
forseti Egyptalands eftir að hafa
klifrað upp metorðastigann í eg-
ypska flughernum.  Hann fylgdi
stefnu þáverandi forseta Anw-
ar Sadat samviskusamlega, og tók
meðal annars þátt í samningavið-
ræðum við Ísrael. Hann tók við
forsetastóli af Sadat eftir að sá síð-
arnefndi var myrtur af öfgamönn-
um í kjölfar friðarsamkomulags
hans við Ísrael. Mubarak var einn
af þeim sem særðust í árás öfga-
mannanna.
Embætti forseta Egyptalands
er almennt talið valdamesta staða
í Arabaheiminum, en Mubarak
var fjórði forseti landsins. Eitt af
því fyrsta sem hann gerði í emb-
ætti var að stórauka öryggisgæslu
landsins. Hann hélt ávallt fast um
stjórnartaumana í embætti en
leyfði þó lýðræðislegar kosningar í
landinu. Þegar líða fór á ferilinn, og
sérstaklega síðustu ár hans í emb-
ætti, jókst gagnrýni á stjórn hans
mjög mikið. Þegar ferli hans lauk
síðan í kjölfar gríðarlegra mótmæla
arabíska vorsins hafði hann setið
í embættinu lengst allra forseta
landsins.
Mótmælti Íraksstríði
Mubarak talaði opinberlega gegn
Íraksstríðinu árið 2003 sem var
ekki vinsælt hjá Bandaríkjastjórn.
Helstu rök hans gegn stríðinu voru
þau að fyrst þyrfti að leysa málin í
deilu Ísraelsmanna og Palestínu-
manna fyrir botni Miðjarðarhafs.
Þá sagði hann meðal annars að
stríðið í Írak myndi búa til hund-
rað bin Laden. Hann studdi þó
ekki við töllögur um skyndilegan
brottflutning bandaríska hersins,
eftir að stríðið var hafið, þar sem
hann taldi að það gæti stóraukið á
eldfimt ástandið í landinu.
Það var árið 2005 sem grasrótar-
samtökin Kefaya, samtök umbóta-
sinna, mótmæltu fyrirætlunum
Mubaraks að sitja fimmta kjör-
tímabilið í röð eða leiða son sinn,
Gamal, til valda. Ári seinna sagðist
Mubarak svo ætla að sitja á valda-
stóli svo lengi sem hann lifði. Þann
29. nóvember 2010 sakaði Bræðra-
lag múslima stjórnvöld síðan um
stórkostlegt kosningasvindl í þing-
kosningum. 18. desember sama ár
brutust síðan út gríðarleg mótmæli
í Túnis sem marka upphaf „Arab-
íska vorsins“ svokallaða. Mótmælt
var í Egyptalandi vikum saman, en
öryggissveitir beittu meðal annars
skotvopnum gegn mótmælendum.
Þann 11. febrúar steig Mubarak til
hliðar og afhenti hernum völdin í
landinu.
n Fyrrverandi leiðtogi Egyptalands meðvitundarlaus„Embætti forseta
Egyptalands er al-
mennt talið valdamesta
staða í Arabaheiminum,
en Mubarak var fjórði for-
seti landsins.
Jón Bjarki Magnússon
blaðamaður skrifar jonbjarki@dv.is
Prinsinn fær
milljarða arf
Vilhjálmur Bretaprins mun á
næstu dögum fá andvirði tæp-
lega tveggja milljarða króna, eða
um tæplega 10 milljónir punda,
í arf eftir móður sína. Vilhjálmur
sem verður þrítugur í dag, föstu-
dag, átti ekki rétt á arfinum fyrr
en hann yrði þrítugur. Þetta mun
líklega koma sér ágætlega fyrir pr-
insinn, sem sjálfur á þó nokkur
hundruð milljónir króna, en hann
kemur til með að erfa sjálft kon-
ungdæmið í framtíðinni. Arfurinn
mun þó hafa lítil áhrif á daglegt
líf Vilhjálms að sögn aðstoðar-
fólks hans. „Hvaða breytingar sem
verða á fjárhagsstöðu hans verða
engar augljósar breytingar á dag-
legu lífi hans á komandi vikum
eða mánuðum,“ segir í yfirlýsingu
frá skrifstofu prinsins til breska
blaðsins Telegraph.
Auðmaður
kaupir heila
eyju á Hawaii
Auðmaðurinn Larry Ellison, for-
stjóri Oracle, keypti á dögunum 98
prósenta hlut í eyjunni Lanai sem
tilheyrir Hawaii-eyjum í Banda-
ríkjunum. Ekki liggur ljóst fyrir
hvert kaupverðið var en eyjan var
boðin til sölu nýverið fyrir 600
milljónir dala, jafnvirði tæplega
76 milljarða króna. Það var rík-
isstjóri Hawaii sem tilkynnti um
kaupin. „Við hlökkum til að taka á
móti Ellison í framtíðinni,“ sagði
ríkisstjórinn Neil Abercrombie
í samtali við bandaríska fjöl-
miðla. Eyjan er mikið aðdráttar-
afl fyrir ferðamenn og er hún ein
af stærstu eyjum klasans. Öflugur
ferðamannaiðnaður er stundað-
ur á eyjunni og eru meðal annars
tvö lúxushótel og tveir golfvellir á
henni. Þar búa um 2.000 manns.
Risaeðla gerð
upptæk
Heimavarnaráðuneyti Bandaríkj-
anna hefur fengið skipun um að
gera 70 milljóna ára gamla beina-
grind af risaeðlu upptæka. Um
er að ræða beinagrind sem seld
var á uppboði fyrir eina milljón
dala, jafnvirði rúmlega 126 millj-
óna króna, í New York í síðasta
mánuði. Beinagrindin var seld
þrátt fyrir mótmæli mongólskra
stjórnvalda en hún er talin upp-
runnin í Mongólíu. Þar í landi er
bannað að flytja fornminjar á borð
við beinagrindina úr landi og hafa
því þarlend stjórnvöld gert kröfu
um að henni verði skilað.