Dagblaðið Vísir - DV - 16.09.2011, Blaðsíða 12

12 | Fréttir 16.–18. september 2011 Helgarblað
T
öluverðar sviptingar
hafa orðið á fjölmiðla­
markaði eftir banka­
hrunið. Þó má segja
að líklega hefði mátt
búast við því að fleiri fyrirtæki
sem koma að fjölmiðlarekstri
á Íslandi legðu upp laupana
eða drægju enn frekar saman
seglin. Stærsta breytingin var
þó líklega þegar Árvakur hætti
að gefa út fríblaðið 24 stundir,
Morgunblaðið og Fréttablaðið
hættu að koma út á sunnudög­
um og DV og Viðskiptablaðið
fækkuðu útgáfudögum sínum.
Lítið annað hefur breyst í út­
gáfu blaðanna fyrir utan að
nýir eigendur hafa komið að
flestum fyrirtækjunum eða að
minnsta kosti nýjar kennitölur.
Warren Buffet, einn þekkt­
asti fjárfestir heims, hefur
látið hafa eftir sér að menn
ættu ekki að fjárfesta í dag­
blaðaútgáfu sama hversu lágt
verð væri hægt að fá hluta­
bréf þeirra á. Björgólfsfeðg­
ar, Jón Ásgeir Jóhannesson
og Bakkabræðurnir Ágúst og
Lýður Guðmundssynir létu
hins vegar ekki varnarorð Buff­
ets stoppa sig fyrir hrun. Fjöl­
miðlaævintýri umræddra út­
rásarmanna enduðu flest með
gjaldþroti en 365 miðlar náði
hins vegar að skipta um kenni­
tölu í miðju bankahruninu
þegar félagið Rauðsól kom fjöl­
miðlasamsteypunni til bjargar.
Viðskiptablaðið greindi
frá því á fimmtudaginn að
staða dagblaða á Íslandi varð­
andi tekjuöflun af auglýs­
ingum væri mun sterkari en
víða annars staðar í heimin­
um. Skýrir það líklega að ein­
hverju leyti hvernig hægt er að
gefa út fimm blöð á ekki stærra
landi en Ísland er. Morgun­
blaðið og Fréttablaðið koma út
sex sinnum í viku, DV þrisvar
og Fréttatíminn og Viðskipta­
blaðið einu sinni í viku. Frétta­
blöð á Íslandi eru með um
helming af auglýsingatekjum
á fjölmiðlamarkaði á meðan
hlutfallið er um 20 prósent á
heimsvísu. Þá eru útvarps­
stöðvar á Íslandi með um 18
prósent af markaðnum á með­
an hlutfallið er einungis sjö
prósent á heimsvísu. Íslenskar
sjónvarpsstöðvar standa hins
vegar höllum fæti í alþjóðleg­
um samanburði. Eru þær með
um 30 prósent af íslenska aug­
lýsingamarkaðnum á meðan
hlutfallið er rúmlega 40 pró­
sent á heimsvísu. Fjölmiðla­
fyrirtæki hafa átt á brattann
að sækja á heimsvísu undan­
farin ár. Líklega búa þó fá lönd
við jafn erfitt rekstrarumhverfi
og íslenskir fjölmiðlar vegna
smæðar landsins og þar með
takmarkaðra tekjumöguleika.
Sterkir fjölmiðlar nauð-
synlegir fyrir lýðræðið
Eygló Harðardóttir, þingmaður
Framsóknarflokksins, á sæti í
menntamálanefnd Alþingis.
Hún hefur lýst miklum áhyggj­
um af rekstrarumhverfi ís­
lenskra fjölmiðla. „Það er mjög
viðkvæmt og erfitt. Við sáum
það fyrir hrun að þeir sem áttu
mikil auðævi sóttust jafnvel
eftir því að eignast fjölmiðla.
Að mínu mati til að hafa áhrif
á samfélagsumræðuna. Eft­
ir hrun hefur hins vegar staða
blaðamanna og frjálsra fjöl­
miðla orðið mjög erfið. Það
á líka við um RÚV. Staða fjöl­
miðla er því mikið áhyggju­
efni,“ segir Eygló í samtali við
DV.
Það sé hlutverk fjölmiðla að
veita stjórnmálamönnum að­
hald. Til þess þurfi sterka, öfl­
uga og frjálsa fjölmiðla. Það sé
hins vegar erfitt í núverandi
rekstrarumhverfi íslenskra
fjölmiðla. „Við höfum verið
að skoða hvernig styrkjakerfi
til fjölmiðla er í Noregi varð­
andi minni fjölmiðla. Einn­
ig hvernig megi tryggja dreift
eignarhald og samkeppni á
markaðnum. Hluti af þessu
var gerður með fjölmiðlafrum­
varpinu en hins vegar þarf að
gera meira,“ segir hún.
Án sterkra fjölmiðla sé al­
menningi gert erfiðara um vik
að mynda sér skoðanir á mál­
efnum í þjóðfélagsumræð­
unni. Slíkt sé ekki heppilegt.
Bendir hún á að fjölmiðlar
hafi verið gagnrýndir í skýrslu
rannsóknarnefndar Alþing­
is fyrir að skrifa of jákvætt um
viðskiptalífið. Voru jákvæð­
ar fréttir um viðskiptalífið sex
sinnum algengari en neikvæð­
ar. „Fjölmiðla­ og blaðamenn
verða að geta búið við frelsi
til þess að skrifa réttar og vel
unnar fréttir til þess að lýð­
ræðið virki,“ segir Eygló. Það
sé því nauðsynlegt að hlúa vel
að rekstrarumhverfi íslenskra
fjölmiðla.
Staða 365 hefur batnað
Miklar óánægjuraddir heyrð­
ust víða þegar Jón Ásgeir Jó­
hannesson og Ingibjörg
Pálmadóttir, eigendur 365
miðla færðu fjölmiðasam­
steypuna til félagsins Rauð­
sólar í miðju bankahruninu
haustið 2008. Keypti Rauð­
sól 365 út úr Íslenskri afþrey­
ingu á um 5,9 milljarða króna
en Íslensk afþreying er gjald­
þrota í dag. 365 rekur í dag
Fréttablaðið, Stöð 2, Bylgjuna
og visir.is. Rekstur samsteyp­
unnar batnaði töluvert á árinu
2010 en þá náði 365 miðlar að
skila 360 milljón króna hagn­
aði en árið 2009 nam tap­
ið 344 milljónum króna. Það
sem sker hins vegar 365 frá
öðrum fjölmiðlum á Íslandi er
gríðarhá viðskiptavild. Nem­
ur hún nærri 60 prósentum af
eignum félagsins eða um 5,7
milljörðum króna. Árið 2010
var gerð breyting á 5,2 millj­
arða króna skuldum 365 miðla
við Landsbankann. Eru 1.800
milljónir króna á gjalddaga í
nóvember 2014 og 1.200 millj­
ónir króna á gjalddaga í ágúst
2012.
Morgunblaðið í vanda með
afborganir lána
Þá komu nýir eigendur að Ár­
vakri, móðurfélagi Morgun­
blaðsins árið 2009. Keypti
hópur útgerðarmanna útgáfu­
félagið eftir að Íslandsbanki
hafði sett það í söluferli. Var
talað um bankinn hefði fellt
niður skuldir fyrir nærri fimm
milljarða króna vegna fyrri
eigenda. Árvakur tapaði 1,4
milljörðum króna árið 2009
á fyrsta rekstrarári nýrra eig­
enda. Reksturinn batnaði þó
töluvert árið 2010 en þá skilaði
félagið 330 milljón króna tapi.
Munar þar miklu að handbært
fé frá rekstri hefur farið úr því
að vera neikvætt um nærri 950
milljónir króna árið 2009 í að
vera neikvætt um 250 milljónir
króna árið 2010.
Eitt prósent eigið fé hjá
Skjá miðlum
Félagið Skjá miðlar, sem er í
eigu Skipta hf. hefur ekki skil­
að ársreikningi fyrir árið 2010.
Félagið stóð höllum fæti árið
2009 en þá skilaði Skjá miðlar
375 milljón króna tapi. Nam
eigið fé félagsins einungis 1,2
prósentum. Í maí á þessu ári
bárust fréttir af því að Vefpress­
an hefði í hyggju að kaupa Skjá
miðla. Friðrik Friðriksson,
framkvæmdastjóri Skjá miðla
kannaðist þó ekki við þann
áhuga. Ekkert hefur heyrst
frekar af umræddum viðræð­
um síðustu mánuði.
Aðrir fjölmiðlar eru síð­
an DV, Vefpressan, Birtíngur,
Fréttatíminn og Viðskiptablað­
ið. Reynir Traustason og Lilja
Skaftadóttir keyptu DV í apríl
2010 af Birtíngi ásamt öðrum
smærri hluthöfum. Skilaði DV
um 50 milljón króna tapi árið
2010 en um er að ræða níu
mánaða tímabil. Vegna taps­
ins lækkaði hlutafé félagsins úr
64 milljónum króna í 10 millj­
ónir króna. Var handbært fé frá
rekstri neikvætt um rúmlega
sjö milljónir króna.
Vefpressan hefur ekki skil­
að ársreikningi fyrir árið 2010.
Árið 2009 skilaði félagið hins
vegar 30 milljón króna tapi.
Vegna tapsins lækkaði hlutafé
félagsins úr 44 milljónum
króna í 14 milljónir króna. DV
sagði frá því á síðasta miðviku­
dag að Vefpressan hefði falið
Íslandsbanka að sjá um hluta­
fjáraukningu útgáfufyrirtækis­
ins sem Björn Ingi Hrafnsson
fer fyrir. Vefpressan heldur úti
netmiðlunum Pressunni, Eyj­
unni, menn.is og bleikt.is auk
þess að reka nokkrar netversl­
anir.
Birtíngur gefur út ýmis
tímarit og má þar helst nefna
Gestgjafann, Hús og híbýli,
Mannlíf, Nýtt Líf, Vikuna og
Séð og heyrt. Birtíngur hefur
ekki skilað ársreikningi fyrir
árið 2010 en árið 2009 tapaði
félagið 190 milljónum króna.
Var félagið með neikvætt eig­
ið fé upp á nærri 30 milljónir
króna en félagið átti eignir upp
á nærri 340 milljónir króna.
Rekstur Birtíngs hefur þó
breyst töluvert frá árinu 2009
eftir að DV var selt í apríl 2010
eins og áður kom fram.
Fréttatíminn og Við-
skiptablaðið í ágætum
rekstri
Fréttatíminn kom fyrst út árið
2010 og kemur út einu sinni
í viku. Rekstur Morgundags
ehf., útgáfufélags Fréttatímans,
gekk ágætlega árið 2010 eða
á þeim þremur mánuðum
sem blaðið kom út. Nam tap
af rekstri þremur milljónum
króna sem hlýtur að teljast
nokkuð góð byrjun í útgáfu­
rekstri á tímum niðursveiflu í
efnahagslífinu. Nam eiginfjár­
hlutfall Fréttatímans um 95
prósentum í lok árs 2010. Þess
skal þó getið að umræddar töl­
ur eru byggðar á upplýsingum
frá útgefandanum sjálfum en
félagið hefur ekki skilað inn
ársreikningi.
Rekstur Viðskiptablaðs­
ins stórbatnaði á árinu 2010.
Náði Myllusetur ehf., útgáfu­
félag Viðskiptablaðsins, að
snúa 17 milljón króna tapi árs­
ins á undan í rúmlega 20 millj­
ón króna hagnað. Fór eigið fé
félagsins úr því að vera nei­
kvætt um 17 milljónir króna í
að vera nú jákvætt um nærri
fjórar milljónir króna. Myllu­
setur, sem er í eigu Péturs Árna
Jónssonar, útgefanda Við­
skiptablaðsins, og Sveins Bier­
ing Jónssonar, keypti rekstur
Viðskiptablaðsins eftir að fé­
lagið Framtíðarsýn, sem var
í eigu Exista varð gjaldþrota.
Myllusetur birti upgjör sitt
fyrir árið 2010 á fimmtudag­
inn en sama dag var greint frá
því að tveir af öflugustu blaða­
mönnum Viðskiptablaðsins,
þeir Þórður Snær Júlíusson og
Magnús Halldórsson, væru
að hætta á blaðinu og færu til
starfa hjá 365 miðlum. Óhætt
er að fullyrða að þær manna­
breytingar muni hafa áhrif á
rekstur blaðsins enda hafa fáir
blaðamenn á Íslandi staðið sig
betur í skrifum um efnahags­
og viðskiptamál eftir banka­
hrunið en þeir tveir.
Annas Sigmundsson
as@dv.is
Fjölmiðlar
Fjölmiðlar í erfiðu
rekstrarumhverfi
„Eftir hrun hefur hins vegar staða
blaðamanna og frjálsra fjölmiðla
orðið mjög erfið. Það á líka við um RÚV.
Staða fjölmiðla er því mikið áhyggjuefni.
n Eygló Harðardóttir telur gott rekstarumhverfi fjölmiðla nauðsynlegt fyrir lýðræðið n Viðskiptablaðið
búið að snúa taprekstri í hagnað n 75 prósent íslenskra fjölmiðlafyrirtækja rekin með tapi 2009 og 2010
365 Morgunbl. Skjár einn DV Vefpressan Viðskiptabl. Birtingur Fréttatíminn
Tekjur 8550 2613 1227 286 22 95,3
Gjöld 8190 2927 1602 339 53 97,7
Hagnaður 360 -330 -375 -53 -30,2 20,9 -190 -2,6
Eignir 9950 2928 686 91 26 48 336 53
Eigið fé (E) 2003 686 8,3 10 14 3,7 -26 50,4
Skuldir (S) 7947 2241 678 81 12 44,8 363 0
Eiginfjárhlutfall 20,1% 23,4% 1,2% 11% 54% 7,7% -7,7% 95,1%
Handb. fé frá rekstri 981 -199 -354 -7,4 -24
Rekstrarstaða fjölmiðlana
Fjölmiðlar Rekstur þeirra hefur verið þungur eftir hrun og hafa fæstir verið
reknir með hagnaði.
YFIR 30 GERÐIR
GASGRILLA
Á ÚTSÖLU
Opið virka daga til kl. 18 og laugardag til kl. 16