Dagblaðið Vísir - DV - 16.09.2011, Blaðsíða 24
24 | Umræða 16.–18. september 2011 Helgarblað
tryggvagötu 11, 101 reykjavík
Útgáfufélag: Dv ehf.
Stjórnarformaður:
Lilja Skaftadóttir
Ritstjórar:
jón trausti reynisson, jontrausti@dv.is
og reynir traustason, rt@dv.is
Fréttastjóri:
Ingi Freyr vilhjálmsson, ingi@dv.is
Umsjón helgarblaðs:
Ingibjörg Dögg kjartansdóttir, ingibjorg@dv.is
Umsjón innblaðs:
kristjana guðbrandsdóttir, kristjana@dv.is
DV á netinu: dv.is
Aðalnúmer: 512 7000, Ritstjórn: 512 7010,
Áskriftarsími: 512 7080, Auglýsingar: 512 7050.
Smáauglýsingar: 512 7004.
Umbrot: Dv. Prentvinnsla: Landsprent. Dreifing: Árvakur.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins
á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
Þjóðin og brennivínið
Leiðari Reynir Traustason ritstjóri skrifar
Ragnheiður
neitar að fara
n Margir eru ánægðir með að Illugi
Gunnarsson þingmaður snúi aftur
á Alþingi eftir að hafa verið í leyfi
á meðan þáttur
hans í Sjóði 9
var mögulega
til rannsóknar.
Endurkoma Ill-
uga hreyfir þó
við einhverj-
um. Sigurður
Kári Kristjánsson
varaþingmað-
ur missir sæti sitt. Þá telja margir
eðlilegt að Illugi gangi aftur inn í sitt
gamla embætti sem formaður þing-
flokksins. Ragnheiður Elín Árnadóttir,
sem var kosin við brotthvarf hans,
er á allt öðru máli og neitar að víkja.
Um það verður væntanlega slagur.
Frændi gegn formanni
n Ólgan innan Sjálfstæðisflokksins
vegna hugsanlegs framboðs Hönnu
Birnu Kristjánsdóttur var í hámarki
um seinustu
helgi og fram
eftir vikunni.
Stuðningur við
hana virðist
ganga þvert á
þekktar línur í
flokknum. Full-
yrt er að aðal-
hvatamaður að
framboði hennar sé Björn Bjarnason,
eftirlaunaþegi og fyrrverandi ráð-
herra. Þetta þykir merkilegt í ljósi
þess að hann og Bjarni Benediktsson,
núverandi formaður, eru náfrændur
af Engeyjarætt. Hermt er að Björn
sé fúll vegna þess að frændinn á
formannsstólnum hafi ekki leitað
ráðgjafar hjá honum.
Refur á Bessastöðum
n Ólafur Ragnar Grímsson, forseti
Íslands, er vafalaust einn mesti
stjórnmálarefur sinnar samtíð-
ar. Þykir staða
hans vera sterk
á meðal fólksins
á meðan aðrir
stjórnmála-
menn, og þá sér-
staklega á vinstri
vængnum, hafa
á honum illan
bifur. Vangavelt-
ur eru uppi um að Ólafur sé á för-
um. Kaup forsetahjónanna á húsi
í Mosfellsbæ hafa blásið lífi í slíkar
kenningar. Þegar er farið að spá og
spekúlera um arftaka. Nafn Rögnu
Árnadóttur, fyrrverandi dómsmála-
ráðherra, dúkkar þar upp oftar en
önnur.
Blóðtaka Viðskipta-
blaðsins
n 365 miðlar og fríblað fyrirtækis-
ins, Fréttablaðið, er á miklu flugi
þessa dagana. Ari Edwald forstjóri
hefur nú krækt í tvo dýrmætustu
blaðamenn Viðskiptablaðsins, þá
Þórð Snæ Júlíusson og Magnús Hall-
dórsson, sem á næstunni hefja störf
á Fréttablaðinu. Hermt er að Ari
hafi gert þeim tilboð sem stjórn-
endur Viðskiptablaðsins gátu ekki
jafnað. Óljóst er hvernig Björgvin
Guðmundsson, ritstjóri VB, mætir
brotthvarfi þessara lykilmanna.
Sandkorn
A
uglýsingaherferðinni
„Inspired by Iceland“ hef-
ur verið þakkaður met-
fjöldi ferðamanna á Ís-
landi í sumar. Aðalatriðið
í herferðinni var myndband sem
sýndi ýmsa aðila hoppa og skoppa
tvist og bast um Ísland. „Markaðs-
átakið borgaði sig,“ sagði Katrín
Júlíusdóttir iðnaðarráðherra, þeg-
ar í ljós kom að fleiri ferðamenn
komu til Íslands en búist var við.
Allt út af Inspired by Iceland. Eða
hvað?
M
iklu var til kostað í þriggja
mánaða auglýsingaher-
ferðinni. Meðal annars
var 300 blaðamönnum
boðið til Íslands. Þeg-
ar gerð er leit á myndbandavefnum
youtube.com kemur í ljós sláandi
niðurstaða. Meira en fjögur hundruð
þúsund manns sáu þar Inspired by
Iceland. Hins vegar sáu 14 milljónir
og 186 þúsund manns myndbandið
„Inspired by Kittens“. Næstum jafn-
margir horfðu síðan á annað mynd-
band af kettlingi að horfa á „ Inspired
by Kittens“ og horfðu á Inspired by
Iceland á stærsta myndbandavef
heims.
Þ
ótt kettlingamyndband sé
vinsælla en íslenska auglýs-
ingamyndbandið sem var
sent út um allan heim getur
samt verið að auglýsinga-
herferðin hafi bjargað íslenska ferða-
mannaiðnaðinum. Vísað hefur verið
í tölur þessu til stuðnings. Rannsókn
var gerð. Í maí 2010 voru 54 prósent
Dana jákvæð gagnvart Íslandi sem
ferðamannastað. Eftir auglýsinga-
herferðina, í ágúst 2010, voru 67 pró-
sent jákvæð. Það hlýtur að þýða að
auglýsingaherferðin hafi virkað, seg-
ir markaðsfólkið.
S
tundum sjá markaðsmenn
ekki muninn á ímynd og
raunveruleika. Í maí 2010,
þegar óvenjumargir voru
neikvæðir á ferðalag til Ís-
lands, var gosið ekki einu sinni
búið. Ekki var úrskurðað um gos-
lok fyrr en undir lok maí. Þar sem
gosið lokaði fyrir flugumferð með-
an á því stóð er eðlilegt að fólk hafi
verið minna jákvætt á ferðalag
til landsins þar sem gosið átti sér
stað. Hins vegar er jafneðlilegt að
fólkið verði jákvæðara á ferð þang-
að þegar gosinu er lokið, en þegar
á því stendur. Sérstaklega þegar
fólk hefur heyrt af landinu. Raun-
ar er það svo að jákvæðni gagnvart
ferð til Íslands var meiri árið 2009
en eftir Inspired by Iceland í ágúst
2010.
H
orfum fram hjá því að nú
er miklu ódýrara að fara til
Íslands eftir að krónan féll.
Einfalt Google-próf ætti að
geta leitt í ljós hver á skil-
ið verðlaun fyrir mikla kynningu.
Inspired by Iceland: 1,2 milljónir
niðurstaðna. En helmingurinn af
þeim er á íslensku. Á ensku fást 600
þúsund niðurstöður, mjög margar
engu að síður vistaðar á íslenskum
síðum. Inspired by Kittens fær hins
vegar 800 þúsund niðurstöður á
ensku. Kettlingarnir vinna aftur.
E
yjafjallajökull gjörsigrar
hins vegar kettlingana með
3,2 milljónir niðurstaðna
á Google. Efnahagshrunið,
„Iceland collapse“, fær síð-
an 8 milljónir niðurstaðna og er
sigurvegarinn í markaðsverðlaun-
um Íslands.
G
etur verið að atburðir í
raunveruleikanum hafi
haft meiri áhrif til að kynna
Ísland en auglýsingaher-
ferðin? Að auglýsingaher-
ferðin sé ofmetin og góð áhrif gríð-
arlegrar umfjöllunar um Ísland
vegna eldgossins og efnahags-
hrunsins vanmetin? Nei, maður
bara spyr.
T
vöfeldnin á Íslandi er nær
takmarkalaus. Yfirvöld
bregða sér gjarnan í hlutverk
strútsins þegar um er að ræða
lög og reglugerðir. Þann-
ig er þetta með auglýsingar á áfengi
og lyfjum sem eru alfarið bannaðar
á Íslandi, nema þegar erlendir miðl-
ar eiga í hlut. Íslenskum fjölmiðl-
um er bannað að ná sér í tekjur með
því að auglýsa þann löglega vímu-
gjafa, áfengi. Á sama tíma er erlend-
um tímaritum, blöðum og sjónvarps-
stöðvum fullkomlega heimilt að bera
slíkt á borð fyrir íslenska þjóð. Glans-
tímaritið Vanity Fair er við hliðina
á íslenskum tímaritum í bókaversl-
unum, stútfullt af auglýsingum fyrir
áfengi og lyf. Samkeppnisstaða þess
blaðs er því miklu betri en hinna ís-
lensku. Dagblöðin lúta sama banni.
DV má hvorki auglýsa Viagra né
áfengi. Það mega aftur á móti erlendu
blöðin. Sama gildir um íslensku vef-
miðlana sem verða að halda sig frá
verðmætum auglýsingum á lyfjum
og áfengi. Þetta gerist á sama tíma og
flestir íslenskir fjölmiðlar glíma við
mikla erfiðleika í rekstri.
Fjölmargir ritstjórar og ábyrgðar-
menn fjölmiðla hafa fengið þunga
dóma vegna auglýsinga á bjór eða
áfengi. Árum saman hefur svívirðilegt
ranglæti átt sér stað þar sem dóm-
stólar hafa miskunnarlaust dæmt og
sektað þá sem sveigt hafa lögin um
áfengisauglýsingar. Og það er hjákát-
legt að í dag er Ríkisútvarpið í farar-
broddi með áfengisauglýsingar þar
sem því er haldið fram í örsmáu letri
að um sé að ræða léttöl frá Carlsberg
eða öðrum bjórframleiðendum sem
selja ekki einu sinni léttari útgáfu af
vöru sinni hérlendis.
Það virðist ekki hvarfla að lög-
gjafanum að banna innflutning á
blöðum og tímaritum sem auglýsa
bjór. Þrátt fyrir augljósa mismunun
á innlendum og erlendum fjölmiðl-
um er ekki lokað fyrir erlendar sjón-
varpsrásir sem bjóða upp á kynningu
á lyfjum eða brennivíni. Og þrátt fyr-
ir að ranglætið sé æpandi er Alþingi
enn á þeim buxunum að setja lög um
bann við auglýsingum á áfengi eða
lyfjum í íslenskum fjölmiðlum. Ís-
lenskum fjölmiðlum er gróflega mis-
munað þegar litið er til umræddra
auglýsinga. Hræsnin og tvöfeldnin er
allsráðandi. Og dómsmorðin halda
væntanlega áfram á meðan molbú-
arnir ráða för.
InspIred by KIttens
Svarthöfði
J
á, nú er komið að því, góðir
hálsar. Núna ætla ég að leyfa
ykkur að skilja grunntón sann-
leikans og horfast í augu við þá
lífslygi sem við ykkur blasir öllum
stundum. Ég ætla að útskýra fyrir
ykkur blekkinguna, í eitt skipti fyr-
ir öll. Og eftir þennan lestur mun-
uð þið skynja sannleikann; upp-
lifa hann einsog sól sem lýsir nýjan
dag. Hér hefst semsagt nákvæm-
asta mötun sem ég hef tekið þátt í.
Og það sem meira er: Ég er viss um
að allir geti torgað þeim auðmeltan-
legu staðreyndum sem í boði eru.
Fyrst þarf ég að útskýra eitt at-
riði, þ.e.a.s. orðið „milljarðamær-
ingur“. Í ágætri orðabók segir, að
um sé að ræða karlkynsorð sem
merkir vellauðugur maður eða
milljónamæringur. En þar eð þið
fáið hér sannleikann allan, segi ég
ykkur að orðið merkir: Maður sem
lætur okkur hin vinna of langan
vinnudag, um leið og hann tryggir
ávallt að við fáum of lág laun fyr-
ir vinnuna. En auk þess er millj-
arðamæringur; maður sem býr til
atvinnuleysi, dregur úr hagvexti,
eykur verðbólgu og veldur því,
með beinum og óbeinum hætti, að
skattar hækka.
Þetta er einfalt. En til þess að
þið skiljið nákvæmlega hvað ég er
að meina þá set ég hér fram dæmi:
Ef við þyrftum ekki að skila arði til
milljarðamæringsins sem krefst
þess að fá sinn hluta kökunnar
(jafnvel þótt hann geri ekki annað
en sjúga til sín peninga), þá gætum
við skipt á milli okkar því sem
hann þiggur. M.ö.o. þá gætum við
fengið hærri laun og auðvitað gæt-
um við einnig stytt vinnudaginn,
vegna þess að við þyrftum ekki að
vinna þær stundir sem skila arð-
inum til milljarðamæringsins. En
svo er það einnig þannig, að arð-
urinn sá arna er tekinn sem vinnu-
afl útaf vinnumarkaði, því einsog
við ættum að vita, þá eru peningar
ekki annað en uppsöfnuð orka eða
loforð um orku. Og þetta merkir á
mannamáli, að það sem milljarða-
mæringurinn tekur til sín (bara
vegna þess að hann vill verða rík-
ari en hann er) veldur því að hell-
ingur af fólki missir vinnuna.
Þetta er eiginlega fyndið. Við
púlum og þrælum, til þess eins að
einhver milljarðamæringur geti
haldið áfram að monta sig af ríki-
dæminu. Og það sem meira er: Við
tökum virkan þátt í að gera mikið
úr þeirri guðdómlegu heimsku sem
bruðlið og ósóminn sýna. Gullkló-
settið og silkisalernispappírinn
um borð í glæsisnekkjunni ættu
að vekja viðbjóð. En 700 ára gamla
kampavínið, bæheimsku kristals-
glösin, saffransalatið og kólibrífugl-
alifrarkæfan eru táknmyndir sem
við gleypum við og dýrkum á meðan
garnagaulið hljómar einsog vöggu-
vísa í yndislegri þrælastíu auðvalds-
ins.
Við trúum lífslyginni en vitum
þó, að án milljarðamæringa mætti
gera Jörðina að hinum vistlegasta
stað. Og jafnvel finna hér pláss fyrir
siðfágun og sanngirni.
Vafasemin virðist mér
vera á háu stigi
ef sannleikurinn sagður er
sennilega lygi.
Matað með teskeið
Kristján
Hreinsson
Skáldið skrifar
„Árum saman hefur
svívirðilegt rang-
læti átt sér stað.