Fréttatíminn - 23.10.2015, Blaðsíða 44

Óhefðbundið stöðvunarskilti
É
Ég man þá tíð sem strákur í sveit
að fólk tjaldaði þar sem því datt í
hug, kom á sínum Fólksvagni og dró
tjaldið undan húddinu á bjöllunni,
enda vélin að aftan. Fæstir báðu um
leyfi og bændur voru yfirleitt ekkert
að amast við tjaldbúum í sumar-
fríi. Það var svo sem engin örtröð
ferðamanna. Tjaldað var við læk eða
nærri ánni sem liðaðist eftir dalnum
til þess að vera nærri vatni. Það
þurfti vatn í pott til að sjóða pylsur á
prímus enda ekki búið að finna upp
grillið. Stundum röltu tjaldbúar heim
að bæ og báðu um mjólk handa börn-
um sínum. Því var vel tekið. Fólk var
gestrisið til sveita.
Tjaldbúar héldu síðan leiðar sinnar
næsta morgun. Öllu dótinu var
hlaðið í bílinn og krökkunum hrúgað
aftur í. Farþegarnir gátu verið fleiri
en leyfilegt var ef miðað var við
skráningarskírteini bílsins en það
var enginn að velta því fyrir sér. Það
var heldur ekki búið að finna upp
bílbelti þannig að hluti barnaskarans
stóð á milli framsæta foreldra sinna.
Flestir gengu vel um en stundum
mátti þó sjá leifar sóða, tómar gos-
flöskur og niðursuðudósir ef splæst
hafði verið í saxbauta á prímusinn.
Það góss fór heldur illa í fallegu
landslaginu og lenti á heimafólki að
hreinsa. Sígarettustubbar þessara
sömu sóða lágu líka eftir sem hrá-
viði en þá voru reykingar algengari
en nú. Þá tíðkaðist líka sá ósiður
margra að henda úr öskubökkum
bíla sinna á ferð. Af slíkri hegðun
hefur ekki frést í háa herrans tíð
enda er batnandi fólki best að lifa.
Sama gildir um flöskur. Fátítt er
að sjá tómar flöskur og dósir á
almannafæri enda er skilagjald á
drykkjarföngum svo það er hagur
allra að koma þeim á réttan stað eftir
notkun.
Fyrir kom að við kúasmalarnir
gengum fram á heldur óskemmti-
legri úrgang tjaldbúa og kannski
annarra ferðalanga sem hafði orðið
brátt í brók. Í þeim tilfellum varð
að treysta á það að náttúran sæi um
afganginn og í tímans rás sprytti
fagurt blóm upp af áburðinum. Þetta
var ekki til teljandi vandræða enda
fáir á ferð.
Það hefur hins vegar breyst í
seinni tíð. Nú streyma hingað erlend-
ir ferðamenn eftir að Ísland komst
á kortið, einkum eftir gosið fræga í
Eyjafjallajökli sem kom í veg fyrir
flugsamgöngur víða um lönd. Sífellt
fleiri gestir kjósa að skoða þetta
furðuland í norðri – og er ekkert
nema gott um það að segja. Erlendu
ferðamennirnir eru velkomnir og við
tökum vel á móti þeim enda hafa þeir
rétt af villukúrs þjóðarskútunnar
frá því er stællinn var sem mestur á
útrásarvíkingunum og bönkunum
þeirra, sem áttu víst að heita alþjóð-
legir en höfðu engu að síður heim-
ilisfesti hér.
Þessir gestir okkar gista ýmist
á hótelum, gistihúsum, tjaldsvæð-
um eða heimagistingu og hafa þá
aðgang að salerni þegar á þarf að
halda. Svo eru það hinir sem enn
ferðast upp á gamla mátann, njóta
víðernis Íslands og tjalda þar sem
hugurinn girnist, utan alfaraleiða.
Það er draumur margra en þá
vandast málið þegar líkaminn segir
til sín og gera þarf stórt. Þá er hætt
við að kúasmalar nútímans og jafn-
vel fleiri rekist á svipaðan úrgang og
við sveitadrengirnir í gamla daga.
Svo rammt kveður að þessu að heilu
sveitarfélögin leggjast nú gegn því
að leyft verði að tjalda annars staðar
en á skipulögðum tjaldsvæðum. Það
á til dæmis við um Hornfirðinga sem
eru orðnir þreyttir á ferðafólki sem
skilur eftir sig úrgang af ýmsu tagi,
eins og fram kemur í umsögn þeirra
um breytingar á frumvarpi til laga
um náttúruvernd. Menn austur þar
nenna hvorki að eyða mannafla né
fjármunum í að hreinsa upp leifar
eftir ferðamannaskarann, svo ekki
sé minnst á kúkinn undir beru lofti.
Þeir hafa ekki tíma til þess að bíða
eftir blóminu sem upp sprettur síðar,
eins og var í mínu ungdæmi.
Hið sama á eflaust við um menn
víða um land. Á það rákumst við
hjónin þegar við héldum á fornar
slóðir mínar sem smaladrengs um
síðustu helgi. Í nálægum firði rákum
við augun í skilti við fjárrétt sem
við fyrstu sýn virtist vera umferðar-
skilti. Þegar betur var að gáð var alls
ekki svo. Skiltið var að vísu bann-
eða stöðvunarskilti en ekkert líkt
neinu sem maður lærði fyrir bílprófið
fyrir margt löngu. Það sýndi mann á
hækjum sér á gulum fleti en strikað
var yfir með rauðu yfir bæði mann
og kúk sem frá honum hafði komið.
Augljóst mátti vera að ferðalangar í
spreng höfðu fundið sér skjól í fjár-
réttinni og létt á sér. Þolinmæði
heimamanna var augljóslega þrotin
og því var skiltið sett upp.
Hvort bannskiltið dugar til að
halda ferðamönnum með ólgandi
ristil frá fjárréttinni skal ósagt látið.
Það hlýtur að verð eitt helsta verk-
efni nýrrar Stjórnstöðvar ferðamála
að finna lausnir á þessum vanda. Nái
bann við því að tjalda á víðavangi
fram að ganga dregur að vísu úr
þrýstingi, í bókstaflegri merkingu,
en vandamálið hverfur ekki, allra síst
á auðnum hálendisins. Þar má búast
við blómabreiðu þegar fram í sækir
og ferðamennirnir sem koma hingað
til lands fylla tvær milljónir á ári, ef
upp sprettur blátt lítið blóm af hverri
áburðardreifingu.
Blómin gleðja, eins og segir í aug-
lýsingum blómasalanna.
Jónas
Haraldsson
jonas@
frettatiminn.is
HELGARPISTILL
Te
ik
ni
ng
/H
ar
i
Kolklikka ur
„Frábær saga,
klikkuð og öskrandi fyndin!“
Aftenposten
Doktor Proktor
Tvær fyrstu bækurnar
um Lísu, Búa og hin stór-
kostlega Doktor Proktor.
w w w.forlagid. i s | Bókabúð Forlags in s | F i sk i s lóð 39
44 viðhorf Helgin 23.-25. október 2015