Dagblaðið Vísir - DV - 15.04.2014, Blaðsíða 16

Páskablað 15.–22. apríl 201416 Fréttir
Talað um einelti vegna aðgerða Gústafs Adolfs og félaga sem beindust gegn Sigurbjörgu Sigurgeirsdóttur
G
ústaf Adolf Níelsson, sagn­
fræðingur, fyrrverandi
framkvæmdastjóri þing­
flokks Sjálfstæðisflokksins
og bróðir Brynjars Níels­
sonar, þingmanns Sjálfstæðis­
flokksins, stormaði inn á fræðilegan
vinnufund í Háskóla Íslands um
það leyti sem Sigurbjörg Sigurgeirs­
dóttir, lektor í stjórnsýslufræðum
við Stjórnmálafræðideild Háskóla
Íslands, var að hefja erindi sitt. Með
honum í för voru tveir menn. At­
vikið átti sér stað þann 31. janú­
ar og vakti sérstaka athygli fundar­
gesta enda hafði Gústaf þá þegar
kært Sigurbjörgu til siðanefnd­
ar Háskóla Íslands fyrir að veitast
að Sjálfstæðis flokknum, forseta Ís­
lands og Hagstofunni. Kærunni var
vísað frá eftir að hún hafði verið
tekin til efnislegrar meðferðar. Ekki
náðist í Gústaf við vinnslu þessarar
fréttar þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir.
Sama dag birti Hannes Hólm­
steinn Gissurarson, prófessor í
stjórnmálafræði, grein í Morgun­
blaðinu undir fyrirsögninni „Nokkr­
ar spurningar til Sigurbjargar Sigur­
geirsdóttur“. Þar rakti hann það sem
hann vildi meina að væru rangfærsl­
ur Sigurbjargar um Sjálfstæðisflokk­
inn, Davíð Oddsson og fleiri aðila og
bar upp spurningar í fimmtán lið­
um. „Ég vonast til þess, að dr. Sigur­
björg Sigurgeirsdóttir svari þessum
spurningum undanbragðalaust á
þeim vettvangi, sem Siðfræðistofn­
un Háskóla Íslands hefur veitt henni
á föstudaginn,“ sagði Hannes undir
lok greinarinnar. Athugasemdir
Hannesar voru efnislega skyldar
þeim atriðum sem fram komu í
kæru Gústafs.
Sigurbjörg flutti erindið á
vegum rannsóknarhóps um verk­
efnið „How does Democracy work
in Iceland? Norms, Practices and
Understanding“. DV hefur heimildir
fyrir því að fulltrúar úr rannsóknar­
hópnum líti atvikið á vinnufundin­
um alvarlegum augum. Í því sam­
hengi er meðal annars talað um
einelti og tilraun til þess að fylgjast
með og áreita dr. Sigurbjörgu. Þá
mun rektor Háskóla Íslands, Krist­
ínu Ingólfsdóttur, hafa verið tilkynnt
sérstaklega um það í febrúar. Telja
fulltrúar úr hópnum nauðsynlegt að
málið verði tekið til sérstakrar athug­
unar svo sem í ljósi akademísks
frelsis, öryggis starfsmanna Háskól­
ans og eineltis. Heimildarmenn DV
innan Háskóla Íslands setja birtingu
greinar Hannesar Hólmsteins í sam­
hengi við heimsókn Gústafs og fé­
laga á vinnufundinn. Hannes þver­
tekur þó fyrir að kannast nokkuð við
uppákomuna: „Mér er ekki kunnugt
um þetta mál.“
Ósáttur við skrif
Í greininni í Morgunblaðinu sagði
Hannes að tilefnið skrifanna
væri að Sigurbjörg hefði ásamt
Robert Wade, prófessor í stjórn­
málahagfræði við London School
of Economics, skrifað grein um ís­
lenska efnahagshrunið þar sem þau
hefðu farið óvarlega með tilvitnun
í skrif hans. Hannes krafðist þess í
fyrrahaust, með aðstoð lögfræðings,
að Sigurbjörg bæðist afsökunar á
ummælum sem birtust í greininni
og snerust meðal annars um brot
hans á höfundarrétti Halldórs Kilj­
ans Laxness og að hafa fyrir mistök
birt umorðun á endurteknum yfir­
lýsingum hans í aðdraganda hruns­
ins sem beina tilvitnun.
Sigurbjörg og Robert höfðu
sent svar sitt við þessum og
öðrum athugasemdum Hannesar
í tímaritið Cambridge Journal of
Economics þangað sem Hann­
es sendi athugasemdir sínar.
Hannesi nægði ekki að hafa um­
ræðuna á þeim vettvangi þar sem
hún átti heima heldur fór með mál­
ið til lögfræðings hér á Íslandi með
hótun um að kæra Sigurbjörgu
til siðanefndar háskólans. „Ef þér
neitið að viðurkenna mistök yðar og
gera það sem þér getið til að bæta
fyrir þau, þá verður umbjóðandi
minn að leita réttar síns eftir öðrum
leiðum,“ sagði meðal annars í bréfi
lögfræðings Hannesar sem sent var
á Sigurbjörgu.
„Augljós fingraför“
Viðmælendur DV sem urðu vitni
að því þegar Gústaf og félagar hans
tveir stormuðu inn á vinnufundinn
segja erfitt að trúa því að tilviljun
ein hafi ráðið því að grein Hannesar
birtist sama dag. Er því meðal
annars lýst þannig að svo hafi virst
sem um „samantekin ráð“ hafi ver­
ið að ræða. Þá kannast enginn við
að hafa reynt nokkuð sam bærilegt
á starfsferli sínum við Háskóla Ís­
lands. Erfitt er þó að fá nokkuð stað­
fest í þeim efnum en eins og fram
hefur komið segist Hannes koma af
fjöllum og ekkert kannast við uppá­
komuna. Hann svarar því þó ekki
hvort hann hafi haft hönd í bagga
þegar kemur að undirbúningi og
vinnslu kærunnar sem Gústaf sendi
á siðanefnd Háskóla Íslands en
heimildarmenn blaðsins segja að
þar séu „fingraför Hannesar“ aug­
ljós.
Í samtali við DV í síðasta
mánuði sagði Gústaf að hann hefði
metið það sem svo að upplýsingar
þær sem birtust í greininni um
Sjálfstæðis flokkinn væru „ranglega
heimfærðar.“ Hann vildi þó ekki
fara nánar út það hvernig efnisat­
riði málsins horfðu við honum þar
sem það væri ekki fréttaefni: „Þetta
er áhugavert mál en eiginlega ekki
blaðamál.“ Eins og DV greindi frá í
síðasta mánuði hefur kæra Gústafs
á hendur Sigurbjörgu valdið upp­
námi innan veggja skólans en
siðanefndin tók kæruna til efnis­
legrar meðferðar án þess að Sigur­
björgu væri kunnugt um það, og
án þess að hafa fengið úr því skorið
hvort Gústaf gæti talist aðili að mál­
inu.
Hættuleg þróun
Heimildarmönnum DV innan há­
skólasamfélagsins ber saman um
málið geti haft „víðtæk áhrif“ til
lengri tíma fyrir starfsmenn Háskóla
Íslands. Eitt sé að einhver taki sig til
og kæri fræðimann til siðanefnd­
ar, jafnvel þótt sá aðili eigi ekki
einstakra, verulegra, beinna eða
lögvarinna hagsmuna að gæta. Ann­
að sé að siðanefndin ákveði að taka
slíkt mál til efnislegrar meðferðar.
Þegar ekki er tekin afstaða til
þess hvort kærandi sé aðili máls
eða ekki áður en til efnislegrar um­
fjöllunar á kæru kemur má líta svo
á að siðanefndin sé orðin að verk­
færi til að þagga niður í einstaka
fræðimönnum. Með þessu geta
þeir sem vilja haldið fræðimönn­
um uppteknum við að bregðast við
kærum. Í slíku andrúmslofti sé við­
búið að upplifun fræðimanna sé
sú að verið sé að þrengja verulega
að akademísku frelsi þeirra. Ekki
sé hægt að líta fram hjá því að um
hættulega þróun sé að ræða.
„Við höfum ákveðnar skyldur
gagnvart almenningi um að upp­
fræða fólk um niðurstöðu rann­
sókna okkar,“ sagði einn fræðimaður
innan skólans og hélt áfram: „Þetta
mál er undarlegt að því leytinu til að
þarna er maður úti í bæ sem leggur
fram kröfu um að viðkomandi að­
ili verði tuskaður til, og siðanefndin
ákveður að taka það fyrir.“ Fordæm­
ið sé alvarlegt og geti valdið því að
háskólakennarar sjái sér ekki fært
að uppfylla starfsskyldu sína. Gústaf
og Hannes eru báðir yfirlýstir sjálf­
stæðismenn og hafa starfað inn­
an flokksins síðustu áratugi. Margir
þeirra sem DV hefur rætt við vegna
mála þeirra gagnvart Sigurbjörgu
segja margt benda til þess að þau
séu runnin undan sömu rifjum. n
„Mér er ekki
kunnugt
um þetta mál
Jón Bjarki Magnússon
jonbjarki@dv.is
stormuðu inn
á fyrirlestur
Ósáttir við fræðimann Hannes Hólmsteinn og Gústaf
Níelsson eru ósáttir við fræðimanninn Sigurbjörgu Sigur-
geirsdóttur. Gústaf kærði hana meðal annars fyrir að vega að
Sjálfstæðisflokknum. Kærunni var vísað frá.