Dagblaðið Vísir - DV - 15.04.2014, Blaðsíða 32

Páskablað 15.–22. apríl 201432 Umræða
Áhættuferða-
mennskan á Íslandi
Á
langri ævi lifir fólk mörg
furðufyrirbæri. Mér er
minnisstætt þegar stofnað
var til óvanalegs ríkisstjórn-
arsamstarfs fyrir nokkrum
áratugum, ríkisstjórnar brots úr
Sjálfstæðisflokknum með Fram-
sókn og Alþýðubandalagi. Þá tókst
meðal annars að setja Íslandsmet
í verðbólgu, sem seint verður sleg-
ið. Verðbólgan sló þá yfir 100% með
tilheyrandi afleiðingum, en þá var
heitið „forsendubrestur“ enn ekki
orðið til yfir slíkar hamfarir, enda
engum bætt tjónið.
Slíkt heiti á verðbólguskoti varð
ekki til fyrr en löngu síðar og þá um
miklu lægri verðbólgu. Það voru
víst þeir Framsóknarfrostarnir, sem
endurskírðu verðbólguskotin og
nefndu þau „forsendubrest“. Það
heiti lætur betur í eyrum. Fram-
vegis mun þjóðin sum sé upplifa
„forsendubresti“ með svo sem eins
og 5-6 ára millibili í ljósi reynslunnar.
Vegna fordæmisins nú verðum við þá
að senda langömmubörnum okkar
reikninginn til þess að greiða bætur
fyrir „forsendubrestina“ þar sem
gjaldþol núverandi kynslóða, barna
okkar og barnabarna verður þá fyrir
löngu þrotið.
Átak í nýsköpun
Meðal atburða, sem þetta óvana-
lega ríkisstjórnarsamstarf kom á
laggirnar, var að stofna til sérstaks
átakshóps til þess að gera tillögur
um nýbreytni í atvinnusókn, eink-
um og sér í lagi í ferðaþjónustu við
útlendinga. Slíkur átakshópur er ekki
nýmæli – slíkt hefur verið gert aftur og
ítrekað og verður gert æ og aftur eins
lengi og landið lifir. Nýmælin voru
tillögur átakshópsins sem eru ótví-
rætt meðal þess allra merkasta sem
ferðaþjónustunefndir hafa skilað í
þessu efni; e.t.v. að frádreginni niður-
stöðu nefndarinnar sem skilaði fjár-
veitinganefnd undir forystu undirrit-
aðs álitsgerð um uppbyggingu Bláa
lónsins og komst að þeirri niðurstöðu
eftir ítarlega skoðun á sambærileg-
um heilsulindum í Mið- Evrópu að til
þess að slíkt fyrirbæri gæfist vel þyrfti
slíkur rekstur nánast án undantekn-
inga að vera í tengslum við spilavíti
og „hitt“.
Ég læt lesendum um að geta
sér til um hvað þetta „hitt“ var að
áliti nefndarmanna en læt þess
getið svona í „forbifarten“ að þar
var ekki gert ráð fyrir jafnrétti kynj-
anna í mönnun sérhæfðs starfsfólks.
Þessar athyglisverðu umsagnir og
ábendingar náðu nú aldrei lengra en
inn á borðið hjá fjárveitinganefnd.
Þrátt fyrir strandið þar tókst Blátt lón
– án spilavítis og „hins“.
Krókódílar og áhætta
En að efninu. Tillögur um nýsköpun
í ferðaþjónustu, sem mótaðar voru
af hinum sérstaka átakshópi hinn-
ar óhefðbundnu ríkisstjórnar, sem
stýrði landinu í þrjú heil ár, voru m.a.
á þá leið, að í Þingeyjarsýslum ættu
menn að hefja krókódílarækt. Lifandi
krókódílar myndu efalaust draga að
sér grúa erlendra ferðamanna auk
þess sem mörgum útlendingum
þætti kjötið af þeim gómsætt, svona
á meðan væri verið að venja þá við
að éta íslenskt lambakjöt, - þ.e.a.s.
ferðamennina, ekki krókódílana.
Þar að auki var lagt til að
skipulagðar yrðu sérstakar áhættu-
ferðir fyrir ríka útlendinga. Í áhættu-
ferðunum ætti að skipuleggja uppá-
komur, sem virtust vera óundirbúnar,
svo sem eins og að springa myndi á
rútunni uppi á fjöllum en varadekk
hefði gleymst, bílstjórinn yrði fullur,
leiðsögumaðurinn myndi villast og
rútan yrði föst í miðju fljóti. Björg-
unarsveitir kæmu skyndilega aðvíf-
andi með útbúnað til þess að bjarga
úr bráðri lífshættu og þar fram eftir
götunum. Væru þessar tillögur upp-
færðar til nútímans myndu líklega
þarna hafa fundist tillögur eins og að
hryðjuverkamenn al-Kaída tækju far-
þega í gíslingu og Magnús Scheving
ryddist fram á saklausa útlendinga á
ferð um Kjalveg sem Skugga-Sveinn
– nú eða í líki sjálfrar fuglaflensu-
veirunnar. Nefndarmenn voru inni-
lega sammála um að slíkt átak, svona
áhættuferðamennska, myndi verða
feikivinsæl meðal útlendinga; eink-
um meðal ríkra útlendinga.
Með bravör
Nú sé ég ekki betur en að markvisst sé
verið að innleiða slíka áhættuferða-
mennsku í ferðaþjónustuna á Íslandi.
Farið er með ferðamenn til dæmis að
Gullfossi og Geysi og þeim vísað út á
samfelldan og langan svellgljáa þar
sem vísasti vegurinn er að fólk brjóti
á sér hausinn – eða a.m.k. einhverja
útlimi. Hvar annars staðar geta ríkir
útlendingar fengið slíka spennutilf-
inningu, slíka ævin týrakennd. Geta
meira að segja fengið að horfa al-
veg ókeypis á aðra útlendinga detta!
Hvað er meira spennandi en að fá
að sjá aðra fara á hausinn. Sjá ann-
að fólk fljúga á hausinn með lima-
burði eins og beljur á svelli! Stórkost-
legt! Nú eða hvernig boðið er upp á
áhættu samfara því að gera í buxurn-
ar. Annað hvort að gera þarfir sínar á
bak við næstu þúfu, reyna að halda í
sér – nú eða láta bara vaða í buxurn-
ar? Hvar í víðri veröld gefst kostur á
annari eina áhættuferðamennsku og
á Íslandi?
Loksins, loksins er oss að takast
að framkvæma tillögurnar í hinu sér-
staka ferðamálaátaki, sem nefnd á
vegum óhefðbundnustu ríkisstjórn-
ar Íslandssögunnar stofnaði til fyrir
nokkrum áratugum. Seint og um síð-
ir – en með „bravör“. Og samt hvorki
til á Íslandi spilavíti né „hitt“. Bara
svona áhættuferðamennska grunn-
þarfa líkamans.
Að selja þjónustu – með ábata
Gjaldtakan fyrir að fá að skoða ríkis-
eignina á hverasvæðinu á Geysi held-
ur áfram þrátt fyrir að gjald sé hvorki
tekið fyrir veitta þjónustu – sem
engin er – né innheimt af eigendum.
Eigendur eru í vanda staddir því Ög-
mundur vill ekki borga. Sérfræðinga-
hópurinn, sem ég vitnaði til hér
áðan, hefði orðið fljótur að leysa úr
þeim vanda. Hvaða þjónustuvandi er
bagalegastur fyrir erlenda ferðalanga
á áætlunarbílum um ferð milli glæsi-
valla náttúrunnar á Íslandi? Örugg-
lega skortur á salernisaðstöðu. Þar
er hún mest, áhættuferðamennskan.
Hvers vegna hugkvæmist jarð-
eigendunum við Geysi, sem rukka
ferðamenn fyrir enga þjónustu, ekki
það einfalda ráð að láta landrukkar-
ana t.d. afhenda salernispappír gegn
gjaldinu?
Slíkt er þjónusta sem myndi draga
ákaflega úr áhættuferðamennskunni
á Íslandi því fáum erlendum ferða-
mönnum kemur í hug að hafa slíkan
pappír með sér í langferðunum um
náttúruparadísina Ísland. A.m.k. gæti
Ögmundur ekki mikið sagt ef hann
fengi svo sem eins og eina eða tvær
salernispappírsrúllur fyrir skoðunar-
gjöldin á Geysi. Þarna yrði sem sé
boðin þjónusta fyrir greitt gjald – þó
dýr yrði pappírinn fyrir 600 krónur. n
Ævintýrakennd „Farið er með ferðamenn til
dæmis að Gullfossi og Geysi og þeim vísað út á
samfelldan og langan svellgljáa þar sem vísasti
vegurinn er að fólk brjóti á sér hausinn – eða a.m.k.
einhverja útlimi.“ Mynd RögnvAlduR MÁR
„Framvegis
mun þjóð-
in sum sé upplifa
„forsendubresti“
með svo sem eins
og 5–6 ára millibili
í ljósi reynslunnar.
Sighvatur Björgvinsson
Fyrrverandi ráðherra
Kjallari
JEPPADEKK
Kletthálsi 3 | 110 Reykjavík | 540 4900
www.arctictrucks.is
Hljóðlát og endingargóð jeppadekk
sem koma þér örugglega hvert á land sem er.