Dagblaðið Vísir - DV - 20.06.2014, Qupperneq 19

Helgarblað 20.–23. júní 2014 Fréttir 19
Þ
etta er landlægur andskoti
hjá Innheimtustofnun, þeir
taka ekkert mið af aðstæð-
um fólks,“ segir maður sem
óskar eftir að vera ekki nafn-
greindur, í samtali við DV. Hann
var úrskurðaður gjaldþrota í apríl
árið 2012, en gjaldþrotalög sem sett
voru árið 2010 segja til um að tveim-
ur árum eftir gjaldþrot fyrnist allar
skuldir, nema lánardrottinn höfði
mál og fái fyrningarslit viðurkennd.
Maðurinn segir að Innheimtustofn-
un sveitarfélaga hafi nú, eftir þennan
lögbundna tíma, reynt að gera kröfu
um fjárnám vegna vangoldinna
meðlagsgreiðslna. Fyrst hafi verið
reynt að fá hann til að gangast á ný
við skuld sem þó ætti að vera fyrnd.
Gunnar Kristinn Þórðarson, stjórn-
arformaður Samtaka meðlagsgreið-
enda, segir mál mannsins vera fjarri
lagi einstakt. Forstjóri stofnunarinn-
ar segir að hvert mál sé skoðað fyr-
ir sig.
Reyndu að semja
um skuld sem var fynd
Að sögn mannsins hefur hann þurft
að standa í stappi við Innheimtu-
stofnun sveitarfélaga lengi. „Ég er
nýbúinn að fara í gegnum gjald-
þrot og því lauk öllu núna í apríl.
Þá reyndu þeir að senda mér rukk-
anir og sömuleiðis fékk ég skjal þar
sem þeir segjast vera svo fínir að þeir
ákváðu að fella niður hjá mér skuld-
ir en eftirstöðvarnar eru þó þessar og
þú verður að semja um þær. Ég hafði
samband við skiptastjóra og hann
sendi aftur gögn, sem hann var þó
búinn að senda áður, til þeirra,“ út-
skýrir maðurinn.
Margbúið að senda gögn
Þrætu mannsins við stofnunina var
þó ekki lokið því fyrr í mánuðinum
fékk hann stefnu um fjárnám. „Þá var
ég búinn með fyrningartímann og
allt átti að vera dautt og grafið. Fjár-
námið var upp á alla upphæðina. Ég
sendi þetta strax allt á lögmanninn
og þá kom upp úr Innheimtustofn-
un að þeir ætluðu að fara í það að
afturkalla þessa fjárnámsbeiðni og
fella niður kröfurnar. Þá þóttust þeir
ekki hafa fengið nein gögn um gjald-
þrotið, segja: „jú, við vorum að finna
kröfuna í Lögbirtingablaðinu“, sem
er bara kjaftæði. Spurningin er: ef ég
hefði verið alveg grænn og bara far-
ið til þeirra og samið um þessa skuld
hefði ég þá með því verið að viður-
kenna þessar skuldir aftur?“ spyr
hann.
Niðurfella ekki sjálfkrafa
Innheimtustofnun sveitarfélaga
lét gera mat hjá LEX lögmannstofu
um lögmæti slíkra aðgerða fyr-
ir rúmu ári. Í álitsgerð kemur fram
að Innheimtustofnun sé „að líkind-
um bundin af fyrningarreglu [...]
um tveggja ára fyrningarfrest allra
krafna“. Samkvæmt þeirri álitsgerð
telur Innheimtustofnun að gjald-
þrota einstaklingur þurfti að óska
sérstaklega eftir niðurfellingu, líkt
og mál mannsins ber vitni um. „Það
sem þeir segja, sem lögfræðingar eru
ósammála um, er að einstakling-
ur verði að hafa frumkvæði af því að
óska eftir niðurfellingu. Ef hann ger-
ir það ekki þá halda þeir áfram þó
að tvö ár séu liðin frá skiptalokum.
Þetta eiga þeir að gera sjálfir sjálf-
krafa. Meðlagsgreiðandi sem varð
gjaldþrota þarf ekki að fara fram á
það sérstaklega og skiptastjórar gera
ráð fyrir því að þetta gerist sjálfkrafa
líkt og með aðrar kröfur,“ segir Gunn-
ar Kristinn Þórðarson, stjórnarfor-
maður Samtaka meðlagsgreiðenda,
í samtali við DV.
Hvetur íhugun um gjaldþrotaskipti
Segir hann mál mannsins ekki vera
einstakt og hafi hann heyrt sambæri-
legar sögur. Telur hann allar líkur á
að ákvæðið í gjaldþrotalögunum frá
árinu 2010 um tveggja ára fyrningar-
tíma renni út um áramót. „Það verður
tekið til endurskoðunar og að öllum
líkindum fellt niður því að lánastofn-
anir eru að þrýsta á það. Því hvetjum
við alla meðlagsgreiðendur sem eru
komnir í ósjálfbæra stöðu að íhuga
þann möguleika mjög vel að gera sig
gjaldþrota áður en þetta ákvæði renn-
ur út,“ segir hann.
Fleiri dæmi
Sigurður Snædal Júlíusson, lögmað-
ur hjá Íslögum, segist í samtali við DV
þekkja tvö önnur dæmi um það að
Innheimtustofnun sveitarfélaga hafi
gert tilraun til að rukka skuldir eft-
ir fyrningu. Í báðum tilvikum var um
að ræða skjólstæðinga hans. „Það var
raunverulega núna fyrst um áramótin
sem fyrning gat komið til greina. Ég
var að aðstoða mann þá sem vildi
fá þetta fellt niður. Ég sendi nú bara
bréf fyrir hans hönd og krafðist þess
að þetta yrði fellt niður. Innheimtu-
stofnun tók sér einhvern tíma til að
skoða þetta og síðan var niðurstaðan
sú að þetta var fellt niður,“ segir hann.
Að hans sögn hafi ekki endilega verið
óeðlilegt í fyrstu að nauðsynlegt væri
að ganga eftir niðurfellingu þar sem
um lagabreytingu væri að ræða.
Vilja skoða hvert tilvik
Í samtali við DV segir Jón Ingvar Páls-
son, forstjóri Innheimtustofnunar
sveitarfélaga, að fjallað sé sérstak-
lega um hvert mál á stjórnarfundum.
Að hans sögn fari stofnunin eftir áliti
LEX hvað fyrningartíma varðar. „Það
er ekkert sem bannar einum né nein-
um að greiða eitthvað sem eru, inn-
an gæsalappa, fyrndar kröfur, það er
ekkert í lögfræði sem bannar það. Við
viljum bara skoða hvert tilvik fyrir sig
og hvort það eru áfallandi meðlög
eða jafnvel hvort kostnaður hafi fallið
á þessu tveggja ára tímabili. Við get-
um ekkert vitað hvað gerist á þessu
tveggja ára tímabili og við vissum
ekkert af lagasetningunni fyrr en hún
kom,“ segir Jón Ingvar. n
n Innheimtustofnun hugðist gera fjárnám hjá gjaldþrota manni n Dæmin nokkur
Reyna að rukka
fyrndar skuldir
Hjálmar Friðriksson
hjalmar@dv.is „Ekkert sem bannar
einum né neinum
að greiða eitthvað sem
eru, innan gæsalappa,
fyrndar kröfur.
Vissi ekki af lagasetningunni Jón
Ingvar Pálsson, forstjóri Innheimtustofn-
unar sveitarfélaga, segir að hvert einstakt
tilvik sé skoðað fyrir sig. MyNd ARNi RuNARssoN
stjórnarformaður sam-
taka meðlagsgreiðenda
Gunnar Kristinn Þórðarson
hvetur þá sem skulda meðlag að
íhuga að gera sig gjaldþrota áður
en árið er liðið. MyNd sigtRygguR ARi„Þá
þóttust
þeir ekki hafa
fengið nein
gögn um
gjaldþrotið
Neyslugleði
hjá landanum
Raunvöxtur kortaveltu einstak-
linga í maí síðastliðnum nam
7,5 prósentum frá sama mánuði
í fyrra. Þetta kemur fram á vef
Greiningar Íslandsbanka en þar
segir að þetta sé hraðasti raun-
vöxtur kortaveltu á milli ára síð-
an í október 2011. Hefur korta-
velta einstaklinga ekki verið
meiri í maímánuði að raunvirði
síðan fyrir hrun, og á það bæði
við kortaveltu innanlands sem
og erlendis. Kortavelta einstak-
linga innanlands jókst um 6,2
prósent í maí að raungildi á milli
ára. Á sama tímabili óx korta-
velta einstaklinga erlendis um
19,1 prósent, en sá vöxtur er
í takti við þá þróun sem verið
hefur síðustu misserin þar sem
ör vöxtur erlendra netverslana
hefur spilað stóra rullu. Að sögn
Íslandsbanka gætir þó einnig
áhrifa af þeirri aukningu sem
orðið hefur í utanlandsferðum
á árinu, en samkvæmt tölum
Ferðamálastofu þá hafa ekki
jafn margir Íslendingar haldið
utan á fyrstu fimm mánuðum
ársins síðan fyrir hrun og nú í
ár. Við þetta má bæta að aðrar
vísbendingar um neyslu heim-
ilanna eru á sama veg. Þannig
hefur gríðarleg fjölgun orðið á
nýskráningum bifreiða á árinu,
og samkvæmt upplýsingum frá
Bílgreinasambandinu þá var
sala á nýjum bílum 51 prósenti
meiri í maí síðastliðnum en í
maí í fyrra, en bifreiðakaup eru
stór hluti þeirrar einkaneyslu
sem ekki er greidd með
greiðslukortum. Samtals hafa
verið skráðir 4.412 fólksbílar á
fyrstu fimm mánuðum ársins
og er það 32 prósenta aukning
frá fyrra ári. Þá nefnir Íslands-
banki að einnig megi nefna að
talsverður vöxtur hafi verið í allri
tegund verslunar í maí síðast-
liðnum samkvæmt þróun smá-
söluvísitölu Rannsóknarsetur
verslunarinnar.
„Mamma, er
eitthvað að?“
Konan sem vann tuttugu millj-
ónir í lottói eftir útdrátt á laugar-
dagskvöldið ætlar að leggja pen-
ingana inn á banka til að reyna
að ávaxta þá. Á mánudeginum
rakst hún á miðann sem hún
hafði keypt, bar saman tölurn-
ar og gekk í rólegheitum inn í
Hagkaup þar sem miðinn var
keyptur. Dóttir hennar skaust inn
í búð eftir vörum og þegar þær
mæðgur hittust inni í verslun-
inni spurði dóttirin: „Mamma,
er eitthvað að?“ og fékk svarið:
„Ég var að vinna tuttugu millj-
ónir í Lottóinu!“ Konan segist
einnig ætla að fara í stutta ferð
til útlanda þegar líður á haustið
því henni líði svo miklu betur í
hitanum.