Dagblaðið Vísir - DV - 12.09.2014, Blaðsíða 10

Helgarblað 12.–15. september 201410 Fréttir
Í
fjárlagafrumvarpinu, sem
kynnt var núna í vikunni, koma
fram tillögur um að fella niður
tímabundin fjárframlög innan­
ríkisráðuneytisins til að tryggja
skilvirk úrræði þolenda kynferðis­
brota og markvissar forvarnarað­
gerðir. Það var síðasta ríkisstjórn
sem jók framlag til þessa málaflokks
vegna mikillar aukningar á tilkynn­
ingum um kynferðisbrot í kjölfar
umfjöllunar Kastljóss um kynferð­
isbrotamál í byrjun árs 2013. Um er
að ræða framlög til lögreglustjór­
ans á höfuðborgarsvæðinu upp á
30 milljónir króna, ríkissaksóknara,
lögreglustjórans á Suðurnesjum og
Fangelsismálastofnunar upp á 10
milljónir, sem og 3 milljónir til rík­
islögreglustjóra. Samtals er um að
ræða 60 milljónir króna eyrnamerkt­
ar þessum málaflokki sem stendur til
að fella niður.
Sprenging í tilkynningum brota
„Þetta er mjög dapurleg forgangs­
röðun,“ segir Ágúst Ólafur Ágústsson
sem fór fyrir nefnd fjögurra ráðu­
neyta um samhæfða framkvæmd
stjórnvalda til þess að sporna við
kynferðislegu ofbeldi, eflingu lög­
reglu og ákæruvalds og bætt úr­
ræði fyrir þolendur kynferðis­
brota, einkum barna. Nefndin
skilaði tillögum sínum að að­
gerðum í byrjun apríl 2013
og í kjölfarið ákvað þáver­
andi ríkisstjórn að verja tæp­
lega 80 milljónum króna til að
fjármagna forgangsaðgerðir
til að bregðast við ástandinu.
En á fyrstu þremur mánuðum
ársins höfðu næstum jafn mörg
kynferðisbrot verið tilkynnt til lög­
reglu og allt árið á undan.
Þjónustan
mun versna
„Ég held að þetta
sé mikil aftur­
för. Þeir aðilar
sem hittu okkur
í nefndinni á sín­
um tíma lýstu því
yfir að það ríkti neyðarástand sem
þyrfti að bregðast við. Þess vegna
ákvað síðasta ríkisstjórn að verja
fjármunum í þessar forgangstillög­
ur. Það er því mjög dapurlegt að sjá
að þetta er ekki að rata
inn í fjárlög næsta
árs.“
Ágúst Ólaf­
ur segir að
gangi þetta
eftir muni
það að þýða
að þjónusta
við þolend­
ur kynferð­
isbrota,
einkum börn, muni versna. Málin
komi til með að taka lengri tíma og
svo framvegis.
„Við sáum að það var algjör
sprenging í tilkynntum málum og
lögreglustjóraembættin, ríkissak­
sóknari og Fangelsismálastofnun
voru ekki í stakk búin til að mæta
þessum mikla fjölda.“
Þá bendir Ágúst Ólafur á að hluti
af tillögunum hafi snúist um að nálg­
ast málaflokkinn frá hinum endan­
um með því að tryggja gerendum
rétta meðferð.
Vonar að þingið sjái að sér
Hann segir boltann nú vera hjá
stjórnarmeirihlutanum, vonar að
þingið sjái að sér og sé tilbú­
ið að forgangsraða í þágu
þessa málaflokks. „Að mínu
viti verða málin ekki mik­
ilvægari heldur en barátta
gegn kynferðisbrotum
gegn börnum og þjón­
usta gagnvart þeim sem
brotið hefur verið á.“
Hann bendir á að í
stóra samhenginu
sé ekki um mikla
fjármuni að ræða, en þeir skipti hins
vegar miklu máli. Hann segir að enn
hafi ekki tekist að vinda ofan af þeim
gífurlega fjölda mála sem komu inn
á borð umræddra stofnana í byrjun
árs 2013 og þeirra sem bæst hafa við.
„Maður er því mjög hissa yfir því
að innanríkisráðherrann hafi ekki
náð að verja þessa fjármuni,“ seg­
ir Ágúst Ólafur og bendir í því sam­
hengi á að Barnaverndarstofa, sem
heyrir undir velferðarráðuneytið,
haldi sínu 20 milljóna króna framlagi
vegna úrræða fyrir þolendur kyn­
ferðisofbeldis. En í frumvarpinu er
gert ráð fyrir að sú fjárheimild verði
varanleg. n
„Þeir aðilar sem
hittu okkur í
nefndinni á sínum tíma
lýstu því yfir að það ríkti
neyðarástand sem þyrfti
að bregðast við
Sólrún Lilja Ragnarsdóttir
solrun@dv.is
„Mjög dapurleg
forgangsröðun“
n Fjárframlög ætluð þolendum kynferðisbrota felld niður
Fellt niður Verði fjárframlögin
felld niður má búast við því að
þjónusta við þolendur kynferðis-
brota versni. Mynd ShutteRStock
Vonar að þingið
sjái að sér Ágúst
Ólafur segir ekki um
mikla fjármuni að
ræða, en þeir skipti
hins vegar miklu máli.
Ráðið tekið
til starfa
Fyrsti fundur fjármálastöðug­
leikaráðs fór fram í fjármála­ og
efnahagsráðuneytinu á miðviku­
dag. Á vef fjármálaráðuneytisins
kemur fram að ráðið sé formlegur
samstarfsvettvangur stjórnvalda
um fjármálastöðugleika. Ráðið er
vettvangur samráðs, upplýsinga­
skipta og stefnumótunar vegna
fjármálastöðugleika og samhæf­
ir viðbúnað opinberra aðila við
fjármálakreppu. Í fjármálastöð­
ugleikaráði sitja Bjarni Benedikts­
son, fjármála­ og efnahagsráð­
herra, sem er formaður ráðsins,
Már Guðmundsson seðla­
bankastjóri og Unnur Gunnars­
dóttir, forstjóri Fjármálaeftirlits­
ins. Meðal helstu verkefna ráðsins
er að móta opinbera stefnu um
fjármálastöðugleika, meta efna­
hagslegt ójafnvægi, áhættu í fjár­
málakerfinu, óæskilega hvata og
aðrar aðstæður sem eru líklegar
til að ógna fjármálastöðugleika.
Þá er hlutverk ráðsins að skil­
greina þær aðgerðir, aðrar en
beitingu stjórntækja Seðlabanka
Íslands í peningamálum, sem eru
taldar nauðsynlegar á hverjum
tíma til að hafa áhrif á fjármála­
kerfið í þeim tilgangi að efla og
varðveita fjármálastöðugleika.
Fyrir utan reglulega fundi kemur
ráðið saman sem formlegur sam­
ráðsvettvangur stjórnvalda þegar
fjármálakreppa telst yfirvofandi
eða skollin á eða hætta er á at­
burðum sem geta valdið umtals­
verðum smitáhrifum.
Mótmæla
„aðför“ að
atvinnulausum
„Stjórn VR mótmælir harðlega
aðför stjórnvalda að atvinnulaus­
um, sérstaklega þeim einstakling­
um sem hafa verið hvað lengst án
atvinnu. Skerðing á bótarétti er
þungur skellur og kippir fótun­
um undan fjölda fólks. Atvinnu­
leysi minnkar ekki við það að velta
vandanum yfir á sveitarfélögin.“
Þetta kemur fram í ályktun stjórn­
ar VR, sem samþykkt var á fundi
stjórnarinnar á miðvikudagskvöld.
Fullgildir félagsmenn VR eru hátt
í 30 þúsund talsins og starfa við
meira en 100 starfsgreinar.
Stjórnin mótmælir auknum
álögum á þorra launafólks, sem
fjárlagafrumvarp ríkisstjórn­
arinnar felur í sér, og harmar
framkomu stjórnvalda í garð at­
vinnulausra sem þurfa að þola
skerðingu á bótarétti sínum.
Í ályktunni segir að hækkun
á lægra þrepi virðisaukaskatts
úr sjö prósentum í tólf prósent
komi verst niður á tekjulægri
heimilum sem þegar séu komin
að þolmörkum. Launafólk með
lægstu tekjurnar verji í dag 17,6
prósent ráðstöfunartekna sinna í
mat­ og drykkjarvörur á móti 10,7
prósentum hjá þeim sem hafa
hæstu tekjurnar. „Breytingarn­
ar á virðisaukaskattskerfinu, sem
ríkisstjórnin leggur nú til, leggst
með næstum tvöfalt meiri þunga
á lægsta tekjuhópinn en þann
hæsta. Það er óásættanlegt,“ segir
í ályktuninni.
Starfshópur um framtíðarskipan fæðingarorlofs skipaður
E
ygló Harðardóttir, félags­ og
húsnæðismálaráðherra, hefur
ákveðið að skipa starfshóp um
framtíðarskipan fæðingaror­
lofs. Eitt af umfjöllunarefnum hóps­
ins verður hvort mikilvægara sé að
lengja fæðingarorlofið eða hækka
hámarksgreiðslur til foreldra þannig
að markmiðum laga verði best náð.
Þetta kemur fram á vef velferðarráðu­
neytisins.
Þar segir að markmið laga um
fæðingar­ og foreldraorlof sé að
tryggja barni samvistir við báða for­
eldra sína og auðvelda jafnframt
barnafólki að samræma fjölskyldu­
og atvinnulíf. Eftir að karlar fengu
sjálfstæðan rétt til fæðingarorlofs
fjölgaði þeim ár frá ári sem nýttu sér
hann þar til orlofstaka þeirra náði
hámarki árið 2007 og var að með­
altali 102 dagar. Í kjölfar efnahags­
hrunsins voru hámarksgreiðslur í
fæðingarorlofi lækkaðar. Nú nemur
hámarksgreiðslan 370.000 krónum á
mánuði og skal aldrei vera hærri en
nemur 80 prósent af heildarlaunum.
Taka mæðra á fæðingarorlofi hefur
lítið breyst á liðnum árum en veru­
lega hefur dregið úr þátttöku karla í
fæðingarorlofi sem árið 2013 nam að
meðaltali um 74 dögum.
Eygló Harðardóttir velferðar­
ráðherra segir mikilvægt að taka
ákvörðun um framtíðarskipan
fæðingarorlofsmála. Fæðingarorlof
á Íslandi sé styttra en annars stað­
ar á Norðurlöndunum og jafnframt
sé hér lengsta bilið sem foreldr­
ar þurfa að brúa frá þeim tíma sem
fæðingarorlofi lýkur þar til leikskóla­
ganga hefst. „Mikilvæg forsenda
breytinga á fæðingarorlofinu á sín­
um tíma var aðkoma aðila vinnu­
markaðarins og sátt þeirra um leið­
ir. Þessi sátt virðist ekki fyrir hendi
núna. Þar sem ýmist heyrist að lækka
þurfi tryggingagjaldið sem takmark­
ar svigrúm til breytinga, eða að lengja
beri fæðingarorlofið eða að hækka
greiðslur áður en orlofið er lengt,“
er haft eftir Eygló á vef ráðuneytis­
ins. Mun hún á næstu dögum óska
eftir tilnefningum frá aðilum vinnu­
markaðarins og Sambandi íslenskra
sveitarfélaga í formlegan starfshóp
um framtíðarskipan fæðingarorlofs
hér á landi. n
Dregur úr þátttöku karla
Fæðingarorlof
Fæðingarlof á
Íslandi er styttra
en annars staðar á
Norðurlöndunum.