Dagblaðið Vísir - DV - 12.09.2014, Qupperneq 10
Helgarblað 12.–15. september 201410 Fréttir
Í
fjárlagafrumvarpinu, sem
kynnt var núna í vikunni, koma
fram tillögur um að fella niður
tímabundin fjárframlög innan
ríkisráðuneytisins til að tryggja
skilvirk úrræði þolenda kynferðis
brota og markvissar forvarnarað
gerðir. Það var síðasta ríkisstjórn
sem jók framlag til þessa málaflokks
vegna mikillar aukningar á tilkynn
ingum um kynferðisbrot í kjölfar
umfjöllunar Kastljóss um kynferð
isbrotamál í byrjun árs 2013. Um er
að ræða framlög til lögreglustjór
ans á höfuðborgarsvæðinu upp á
30 milljónir króna, ríkissaksóknara,
lögreglustjórans á Suðurnesjum og
Fangelsismálastofnunar upp á 10
milljónir, sem og 3 milljónir til rík
islögreglustjóra. Samtals er um að
ræða 60 milljónir króna eyrnamerkt
ar þessum málaflokki sem stendur til
að fella niður.
Sprenging í tilkynningum brota
„Þetta er mjög dapurleg forgangs
röðun,“ segir Ágúst Ólafur Ágústsson
sem fór fyrir nefnd fjögurra ráðu
neyta um samhæfða framkvæmd
stjórnvalda til þess að sporna við
kynferðislegu ofbeldi, eflingu lög
reglu og ákæruvalds og bætt úr
ræði fyrir þolendur kynferðis
brota, einkum barna. Nefndin
skilaði tillögum sínum að að
gerðum í byrjun apríl 2013
og í kjölfarið ákvað þáver
andi ríkisstjórn að verja tæp
lega 80 milljónum króna til að
fjármagna forgangsaðgerðir
til að bregðast við ástandinu.
En á fyrstu þremur mánuðum
ársins höfðu næstum jafn mörg
kynferðisbrot verið tilkynnt til lög
reglu og allt árið á undan.
Þjónustan
mun versna
„Ég held að þetta
sé mikil aftur
för. Þeir aðilar
sem hittu okkur
í nefndinni á sín
um tíma lýstu því
yfir að það ríkti neyðarástand sem
þyrfti að bregðast við. Þess vegna
ákvað síðasta ríkisstjórn að verja
fjármunum í þessar forgangstillög
ur. Það er því mjög dapurlegt að sjá
að þetta er ekki að rata
inn í fjárlög næsta
árs.“
Ágúst Ólaf
ur segir að
gangi þetta
eftir muni
það að þýða
að þjónusta
við þolend
ur kynferð
isbrota,
einkum börn, muni versna. Málin
komi til með að taka lengri tíma og
svo framvegis.
„Við sáum að það var algjör
sprenging í tilkynntum málum og
lögreglustjóraembættin, ríkissak
sóknari og Fangelsismálastofnun
voru ekki í stakk búin til að mæta
þessum mikla fjölda.“
Þá bendir Ágúst Ólafur á að hluti
af tillögunum hafi snúist um að nálg
ast málaflokkinn frá hinum endan
um með því að tryggja gerendum
rétta meðferð.
Vonar að þingið sjái að sér
Hann segir boltann nú vera hjá
stjórnarmeirihlutanum, vonar að
þingið sjái að sér og sé tilbú
ið að forgangsraða í þágu
þessa málaflokks. „Að mínu
viti verða málin ekki mik
ilvægari heldur en barátta
gegn kynferðisbrotum
gegn börnum og þjón
usta gagnvart þeim sem
brotið hefur verið á.“
Hann bendir á að í
stóra samhenginu
sé ekki um mikla
fjármuni að ræða, en þeir skipti hins
vegar miklu máli. Hann segir að enn
hafi ekki tekist að vinda ofan af þeim
gífurlega fjölda mála sem komu inn
á borð umræddra stofnana í byrjun
árs 2013 og þeirra sem bæst hafa við.
„Maður er því mjög hissa yfir því
að innanríkisráðherrann hafi ekki
náð að verja þessa fjármuni,“ seg
ir Ágúst Ólafur og bendir í því sam
hengi á að Barnaverndarstofa, sem
heyrir undir velferðarráðuneytið,
haldi sínu 20 milljóna króna framlagi
vegna úrræða fyrir þolendur kyn
ferðisofbeldis. En í frumvarpinu er
gert ráð fyrir að sú fjárheimild verði
varanleg. n
„Þeir aðilar sem
hittu okkur í
nefndinni á sínum tíma
lýstu því yfir að það ríkti
neyðarástand sem þyrfti
að bregðast við
Sólrún Lilja Ragnarsdóttir
solrun@dv.is
„Mjög dapurleg
forgangsröðun“
n Fjárframlög ætluð þolendum kynferðisbrota felld niður
Fellt niður Verði fjárframlögin
felld niður má búast við því að
þjónusta við þolendur kynferðis-
brota versni. Mynd ShutteRStock
Vonar að þingið
sjái að sér Ágúst
Ólafur segir ekki um
mikla fjármuni að
ræða, en þeir skipti
hins vegar miklu máli.
Ráðið tekið
til starfa
Fyrsti fundur fjármálastöðug
leikaráðs fór fram í fjármála og
efnahagsráðuneytinu á miðviku
dag. Á vef fjármálaráðuneytisins
kemur fram að ráðið sé formlegur
samstarfsvettvangur stjórnvalda
um fjármálastöðugleika. Ráðið er
vettvangur samráðs, upplýsinga
skipta og stefnumótunar vegna
fjármálastöðugleika og samhæf
ir viðbúnað opinberra aðila við
fjármálakreppu. Í fjármálastöð
ugleikaráði sitja Bjarni Benedikts
son, fjármála og efnahagsráð
herra, sem er formaður ráðsins,
Már Guðmundsson seðla
bankastjóri og Unnur Gunnars
dóttir, forstjóri Fjármálaeftirlits
ins. Meðal helstu verkefna ráðsins
er að móta opinbera stefnu um
fjármálastöðugleika, meta efna
hagslegt ójafnvægi, áhættu í fjár
málakerfinu, óæskilega hvata og
aðrar aðstæður sem eru líklegar
til að ógna fjármálastöðugleika.
Þá er hlutverk ráðsins að skil
greina þær aðgerðir, aðrar en
beitingu stjórntækja Seðlabanka
Íslands í peningamálum, sem eru
taldar nauðsynlegar á hverjum
tíma til að hafa áhrif á fjármála
kerfið í þeim tilgangi að efla og
varðveita fjármálastöðugleika.
Fyrir utan reglulega fundi kemur
ráðið saman sem formlegur sam
ráðsvettvangur stjórnvalda þegar
fjármálakreppa telst yfirvofandi
eða skollin á eða hætta er á at
burðum sem geta valdið umtals
verðum smitáhrifum.
Mótmæla
„aðför“ að
atvinnulausum
„Stjórn VR mótmælir harðlega
aðför stjórnvalda að atvinnulaus
um, sérstaklega þeim einstakling
um sem hafa verið hvað lengst án
atvinnu. Skerðing á bótarétti er
þungur skellur og kippir fótun
um undan fjölda fólks. Atvinnu
leysi minnkar ekki við það að velta
vandanum yfir á sveitarfélögin.“
Þetta kemur fram í ályktun stjórn
ar VR, sem samþykkt var á fundi
stjórnarinnar á miðvikudagskvöld.
Fullgildir félagsmenn VR eru hátt
í 30 þúsund talsins og starfa við
meira en 100 starfsgreinar.
Stjórnin mótmælir auknum
álögum á þorra launafólks, sem
fjárlagafrumvarp ríkisstjórn
arinnar felur í sér, og harmar
framkomu stjórnvalda í garð at
vinnulausra sem þurfa að þola
skerðingu á bótarétti sínum.
Í ályktunni segir að hækkun
á lægra þrepi virðisaukaskatts
úr sjö prósentum í tólf prósent
komi verst niður á tekjulægri
heimilum sem þegar séu komin
að þolmörkum. Launafólk með
lægstu tekjurnar verji í dag 17,6
prósent ráðstöfunartekna sinna í
mat og drykkjarvörur á móti 10,7
prósentum hjá þeim sem hafa
hæstu tekjurnar. „Breytingarn
ar á virðisaukaskattskerfinu, sem
ríkisstjórnin leggur nú til, leggst
með næstum tvöfalt meiri þunga
á lægsta tekjuhópinn en þann
hæsta. Það er óásættanlegt,“ segir
í ályktuninni.
Starfshópur um framtíðarskipan fæðingarorlofs skipaður
E
ygló Harðardóttir, félags og
húsnæðismálaráðherra, hefur
ákveðið að skipa starfshóp um
framtíðarskipan fæðingaror
lofs. Eitt af umfjöllunarefnum hóps
ins verður hvort mikilvægara sé að
lengja fæðingarorlofið eða hækka
hámarksgreiðslur til foreldra þannig
að markmiðum laga verði best náð.
Þetta kemur fram á vef velferðarráðu
neytisins.
Þar segir að markmið laga um
fæðingar og foreldraorlof sé að
tryggja barni samvistir við báða for
eldra sína og auðvelda jafnframt
barnafólki að samræma fjölskyldu
og atvinnulíf. Eftir að karlar fengu
sjálfstæðan rétt til fæðingarorlofs
fjölgaði þeim ár frá ári sem nýttu sér
hann þar til orlofstaka þeirra náði
hámarki árið 2007 og var að með
altali 102 dagar. Í kjölfar efnahags
hrunsins voru hámarksgreiðslur í
fæðingarorlofi lækkaðar. Nú nemur
hámarksgreiðslan 370.000 krónum á
mánuði og skal aldrei vera hærri en
nemur 80 prósent af heildarlaunum.
Taka mæðra á fæðingarorlofi hefur
lítið breyst á liðnum árum en veru
lega hefur dregið úr þátttöku karla í
fæðingarorlofi sem árið 2013 nam að
meðaltali um 74 dögum.
Eygló Harðardóttir velferðar
ráðherra segir mikilvægt að taka
ákvörðun um framtíðarskipan
fæðingarorlofsmála. Fæðingarorlof
á Íslandi sé styttra en annars stað
ar á Norðurlöndunum og jafnframt
sé hér lengsta bilið sem foreldr
ar þurfa að brúa frá þeim tíma sem
fæðingarorlofi lýkur þar til leikskóla
ganga hefst. „Mikilvæg forsenda
breytinga á fæðingarorlofinu á sín
um tíma var aðkoma aðila vinnu
markaðarins og sátt þeirra um leið
ir. Þessi sátt virðist ekki fyrir hendi
núna. Þar sem ýmist heyrist að lækka
þurfi tryggingagjaldið sem takmark
ar svigrúm til breytinga, eða að lengja
beri fæðingarorlofið eða að hækka
greiðslur áður en orlofið er lengt,“
er haft eftir Eygló á vef ráðuneytis
ins. Mun hún á næstu dögum óska
eftir tilnefningum frá aðilum vinnu
markaðarins og Sambandi íslenskra
sveitarfélaga í formlegan starfshóp
um framtíðarskipan fæðingarorlofs
hér á landi. n
Dregur úr þátttöku karla
Fæðingarorlof
Fæðingarlof á
Íslandi er styttra
en annars staðar á
Norðurlöndunum.