Gerðir kirkjuþings - 1989, Blaðsíða 31

En fyrst vakna spurningar um frumvarpið i heild eins og þessar:
Hver óskaði eftir þeim breytingum sem hér er verið að leggja til?
Hvaða vanda á að leysa með þeim? Hvernig og hvar er sá vandi
skilgreindur til einhverrar hlítar?
Það ber að hafa i huga að hér var steypt saman tveim viðamiklum
frumvörpum um málefni kirkjunnar. Ég tel það vafasamt - og benti
eindregið á það á Kirkjuþingi 1988 - að steypa saman tveim
viðamiklum frumvörpum um málefni kirkjunnar á þann hátt sem gert
var i þessu tilviki. í þeim báðum er tekið á mörgum meginþáttum
i starfi islensku þjóðkirkjunnar og skipulagi þess, en - vel að
merkja - án þess að lagðar séu til grundvallar (t.d. í greinar-
gerð) itarlegar forsendur. Þar er átt við:
a'l quðfræðileaar forsendur þar sem stuðst er við
lútherskan kirkjuskilning og hefð,
bl nútímasafnaðarauðfræði þar sem itarlega er farið
ofan i saumana á grundvallarhugtökum frumvarpsins (svo
sem sókn, söfnuði, prófastsdæmi, embætti biskups,
vigslubiskupa o.s.frv.) og loks
c'l iákvæðar oa neikvæðar forsendur í íslensku þióðlífi
sem kalla á breytingar, nánar tiltekið þær breytingar
sem lagðar eru til í frumvarpinu.
Um starfsaðferðir við undirbúnina frumvarpsins
Þar sem meginkafli frumvarpsins fjallar um mörk prestakalla
mætti ætla að ástæður fyrir gerð þess væru einkum skipulagslegs
eðlis. Og augljóst má telja að skipulag kirkjunnar þarfnast
endurskoðunar öðru hverju. Hins vegar er vandi kirkjunnar i
þjóðfélagi þar sem þjóðfélagsbreytingar eru örar miklu meiri og
flóknari en svo að hann verði leystur með tilfæringum af þvi
tagi sem í frumvarpinu eru. í þvi er reynt að bjarga fyrir horn
ýmsu sem þarfnast miklu itarlegri aðgerða. Það sem einkennir
frumvarpið eru ákvarðanir sem teknar eru ofan frá án nægjan-
legra samskipta við heimamenn. Um þetta þarf i raun ekki að
deila þegar litið er á allan þann fjölda athugasemda sem borist
hafa um frumvarp þetta. Þar virðast ferðir nefndarmanna (sem
unnu að gerð f.hl. frv.) ekki hafa dugað til.
Greinilegt er þó að nefndin sem undirbjó frumvarpið um skipan
prestakalla og prófastsdæma hefur ekki lagt mikla áherslu á
stefnumörkun i kirkjulegu starfi. Áherslan liggur á því að leysa
meintan vanda i skipulagi kirkjunnar svo sem stærð prestakalla
og próf astsdæma. Nýmæli eru um einstaka málefni svo sem um
aðstoðarpresta og verður það nýmæli að teljast orka tvímælis.
Svipað er að segja um það atriði að fela prestum i fámennum
prestaköllum verkefni utan verksviðs þeirra sem sóknarprestar.
í s.hl. frv. (áður "starfsmannafrumvarpið") gætir hins vegar
tilhneiginga til stefnumarkandi breytinga svo sem þegar vikið er
að sérþ jónustuembættum. En þá er gripið í tómt hvað varðar
greinargerð en ráðherra þess i stað falið að semja reglugerð þar
28