Són - 01.01.2008, Síða 28

HAUKUR ÞORGEIRSSON28
Raunar hefur lítið verið fjallað um Lokrur á fræðilegum vettvangi,
eða á nokkrum vettvangi sem mér er kunnur. Mér er ekki kunnugt
um neina fræðilega grein sem helguð er rímunum. Það helsta sem
prentað hefur verið um verkið eru a) athugasemdir útgefenda þess, b)
athuganir Björns Karels Þórólfssonar í Rímum fyrir 1600 og c) stuttar
umfjallanir í bókmenntasögum og yfirlitsritum. Fyrir utan þetta má
hér og hvar finna gagnlegar athugasemdir um Lokrur í umfjöllun um
eitthvað annað – þá helst þegar rætt er um aðrar rímur (einkum
Þrymlur) og þegar fjallað er um goðsöguna um ferð Þórs til Útgarða-
Loka.
Sjálfstæði og ýkjur
Jón Þorkelsson segir að Lokrur fylgi náið frásögn Snorra-Eddu.6
Undir þetta tekur Finnur Jónsson:
Oft og einatt eru höfð alveg sömu orð og setníngar í rímunum,
sem eru hjá Snorra, enda er saga hans þrædd.7
Í hinni miklu bókmenntasögu sinni bendir Finnur þó á að rímna-
skáldið sé ekki algjörlega bundið við frásögn Gylfaginningar og
tiltekur sérstaklega lýsinguna á Skrými og ýkjur í orðalagi.
Der findes dog enkelte selvstændige udmalinger som den grel-
humoristiske beskrivelse af Skrymer (rime II), samt enkelte
overdrivelser i udtrykkene hist og her.8
Seinni fræðimenn hafa tekið undir að Lokrur hafi að einhverju leyti
sjálfstæða efnismeðferð:
[Í] Lokrum og Völsungs rímum er líka unnið á tiltölulega sjálf-
stæðan hátt með efni úr Snorra Eddu og Völsunga sögu . . . 9
6 „fölger nöje beretningen i Snorra-Edda“, Jón Þorkelsson (1888:158).
7 Jón Þorkelsson (1896:ii).
8 Finnur Jónsson (1924:36). Svipað orðalag hefur Finnur í bókmenntasögu sinni á
íslensku. „Í þeim finnast sjálfstæðar lýsíngar og eru þær ekki óskemtilegar, þótt
nokkuð sjeu orðum auknar.“ (1904–5:427).
9 Vésteinn Ólason (2006:323). Í annarri nýútkominni bókmenntasögu kveður Vé-
steinn svipað að orði: „It shares with other „Eddic“ cycles a tendency to treat its source
more freely than do rímur based on Legendary Sagas or romances.“ (2006:58).