Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2012, Side 172

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2012, Side 172
172 ljóð og sögur sagðar, með frásagnarformgerð til að gera mannkyninu kleift að takast á við það sem liggur því þyngst á hjarta. Slíkir sjónleikir og sögur eru settar saman úr einingum sem við skiljum að heita má hverja fyrir sig. Hermilíkönin gefa okkur færi á að öðlast allt að því heildstæðan skilning með því að taka sjálf þátt í þessum stóru félagsformgerðum. Metafóran er einn helsti vöðvi hugsunarinnar. Eins og Lakoff og Johnson hafa haldið fram, og Crisp gerir að umræðuefni, virkar metafóran þannig að hún tekur eitthvað í líkingu við beina reynslu, eins og að ferðast um í heim- inum, og nýtir það sem æki (e. vehicle) eða upptök fyrir inntak (e. topic) eða mark (e. target) sem við skiljum ekki eins vel.23 Þannig er hægt að varpa reynslu af ferðalagi frá einum bæ til annars á það sem við skiljum lítt, nánar tiltekið, til hvers við lifum: „Lífið er ferðalag á ónuminn áfangastað.“ Til að skilja eðli metafórunnar verðum við að búa yfir reynslu sem varpa má á óljósari efni. Hjá þeim sem hafa tímunum saman forritað tölvur og hugsað um víxlverkun þátta í flóknum ferlum vekur orðið hermun stórt ský af merkingu og metafóran um skáldskap sem hermun gæti því fallið þeim í geð. Í augum annarra kann hermun aðeins að eiga við eitthvað það sem gerist í tölvum eða það sem er viðfangsefni annarra. Í slíkum tilfellum er metafóran um hermun gagnslítil. Ef sú er raunin, mæli ég með því að þið reiðið ykkur á metafóruna um drauminn, sem Coleridge, Keats og Stevenson hafa ekki einir stungið upp á, heldur sjálfur Shakespeare: Leikararnir voru, svo sem ég gat um, allir andar og hurfu í loftið líkt og rokinn eimur. Og einsog þessi glapsýn, gerð úr engu, mun gnæfur turn við ský og hnarreist höll, musteri vígt, vor mikli hnöttur sjálfur, já, öll hans dýrð hjaðna sem svipult hjóm og eftir láta hvorki ögn né eyðu fremur en sýning sú. Vér erum þelið sem draumar spinnast úr...24 23 Sjá George Lakoff og Mark Johnson, Metaphors We Live By, Chicago: Chicago University Press, 1980; Peter Crisp, „Conceptual metaphor and its expressions“, Cognitive Poetics in Practice, bls. 99–115. 24 William Shakespeare, „Ofviðrið“ Leikrit II, þýðandi Helgi Hálfdanarson, Reykja- vík: Heimskringla, 1957, bls. 160. KEith oatlEy
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184
Side 185
Side 186

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Link til dette eksemplar: 3. tölublað: Hugræn fræði (01.10.2012)
https://timarit.is/issue/385215

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.

3. tölublað: Hugræn fræði (01.10.2012)

Handlinger: