Peningamál - 01.03.2005, Side 23

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PEN INGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
1
23
Þróun eignaverðs styður einnig við einkaneyslu. Lækkun gengis
hlutabréfa síðastliðið haust hefur u.þ.b. gengið til baka. Fasteignaverð
á höfuðborgarsvæðinu hefur einnig tekið nýjan vaxtarkipp í kjölfar
aukins framboðs lánsfjár.
Útlán lánakerfisins til heimila jukust verulega á árinu, og hafa
þau ekki aukist jafn mikið frá árinu 2000. Þær tölur sem fyrir liggja um
útlán til heimilanna á þessu ári benda til að vöxturinn sé enn hraður.
Tölur um bifreiðainnflutning og nýskráningu bifreiða sýna auk-
inn vöxt á síðasta fjórðungi ársins 2004 en hægt hafði á vextinum á
vor- og á sumarmánuðum. Hins vegar hefur heldur hægt á innflutn-
ingi annarrar neysluvöru til heimilanna.
Útlit er fyrir áframhaldandi hækkun eignaverðs, aukinn kaupmátt
ráðstöfunartekna og betra atvinnuástand á árinu. Það mun stuðla að
örum vexti einkaneyslu, en á hinn bóginn má gera ráð fyrir að áhrifa
hærri stýrivaxta fari að gæta í ríkari mæli. Spáir bankinn því minni vexti
einkaneyslu á árinu en hann gerði í desember sl. Nokkuð mun hægja á
vexti einkaneyslu þegar líður á spátímabilið þegar hápunktur stóriðju-
framkvæmda verður að baki. Gert er ráð fyrir að einkaneysla vaxi um
8% frá árinu 2004 til 2005 og um 6½% milli áranna 2005 og 2006.
Samneysla
Samkvæmt þjóðhagsreikningum Hagstofunnar fyrir árið 2004 er áætl-
að að samneysla hafi í fyrra vaxið um 3,6% frá fyrra ári. Talið er að
samneysla sveitarfélaga hafi vaxið um 7% milli ára, en útgjöld ríkis og
almannatrygginga um tæplega 2%. Vöxtur samneyslu var töluvert
umfram áætlun, sérstaklega hjá sveitarfélögunum, en samkvæmt fjár-
lögum fyrir 2004 átti samneysla ríkis og almannatrygginga að vaxa
um 1% umfram verðlag og gert var ráð fyrir svipuðum vexti sam-
neyslu sveitarfélaga. Samkvæmt fjárlögum fyrir þetta ár er gert ráð
fyrir að samneysla ríkis og almannatrygginga vaxi um 1½%. Áætlanir
gera ráð fyrir ½%-1% vexti samneyslu sveitarfélaga á árinu, saman-
Tafla 5 Vísbendingar um einkaneyslu 2004 og á fyrsta ársfjórðungi 2005
Fyrsti Annar Þriðji Fjórði Sl.
Breyting frá fyrra ári í % nema annað sé tekið fram ársfj. ársfj. ársfj. ársfj. Það sem af er ári (tímabil)1 3 mán.
Dagvöruvelta (raunbreyting) 3,8 3,4 4,3 3,3 4,5 (janúar - febrúar 2005) 4,0
Greiðslukortavelta (raunbreyting)2 9,7 9,7 4,9 11,3 16,2 (janúar - febrúar 2005) 14,7
þar af innanlands 8,9 8,6 4,0 4,0 15,3 (janúar - febrúar 2005) 13,6
þar af erlendis 27,3 29,1 18,4 18,4 34,1 (janúar - febrúar 2005) 35,3
Bifreiðaskráning (fjölgun skráninga) 35,8 28,4 19,5 44,3 30,8 (janúar - desember 2004) 44,3
Almennur innflutningur (magnbreyting)3 23,7 18,7 13,6 16,0 16,0 (janúar - desember 2004) 16,0
Innflutningur neysluvöru (magnbreyting)3 14,5 15,3 14,5 15,7 15,7 (janúar - desember 2004) 15,7
Bifreiðar til einkanota 24,4 24,2 24,6 35,0 35,0 (janúar - desember 2004) 35,0
Varanlegar neysluvörur, t.d. heimilistæki3 21,7 19,4 16,3 17,1 16,9 (janúar - desember 2004) 16,9
Hálfvaranlegar neysluvörur, t.d. fatnaður3 10,7 9,9 8,8 7,5 8,0 (janúar - desember 2004) 8,0
Mat- og drykkjarvörur 13,8 11,8 10,5 10,2 10,2 (janúar - desember 2004) 10,2
Væntingavísitala Gallup 18,0 -11,7 5,5 -3,2 -0,4 (janúar - febrúar 2005) 1,6
Mat á núverandi ástandi 66,1 13,8 23,1 19,8 21,9 (janúar - febrúar 2005) 23,8
Væntingar til sex mánaða 2,4 -22,3 -3,5 -14,7 -11,9 (janúar - febrúar 2005) -9,8
1. Breyting frá fyrra ári í % á því tímabili sem sýnt er í sviga. 2. Bæði greiðslukortavelta heimila og fyrirtækja, meginhluta greiðslukortaveltu má rekja til heimila. 3. Ársfjórðungstölur
miðast við tölur sem eru uppsafnaðar frá ársbyrjun.
Heimildir: Bílgreinasambandið, Fasteignamat ríkisins, Hagstofa Íslands, Íbúðalánasjóður, Samtök verslunar og þjónustu, sementsseljendur, Seðlabanki Íslands.