Peningamál - 15.05.2013, Blaðsíða 11

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
3
•
2
11
milli ára. Meðalvinnustundum fækkaði lítillega, eða um 0,2% frá fyrra
ári, og virðist sem fækkun þeirra frá því snemma árs 2012 sé að snúast
í fjölgun á ný. Heildarvinnustundum fjölgaði því um 2,5% frá fyrra
ári og mælast þær nú rúmlega 5% fleiri en þær voru þegar þær náðu
lágmarki á þriðja ársfjórðungi 2010. Nýleg könnun Capacent Gallup
meðal forsvarsmanna fyrirtækja gefur til kynna að rúmlega 9% fleiri
fyrirtæki vilji fjölga starfsmönnum á næstu sex mánuðum en fækka
þeim. Fækkun langtímaatvinnulausra og meiri aðflutningur fólks en
brottflutningur benda einnig til áframhaldandi bata á vinnumarkaði.
Þrátt fyrir útlit um áframhaldandi bata á vinnumarkaði er gert ráð
fyrir heldur hægari fjölgun heildarvinnustunda í ár og á næstu tveimur
árum en í febrúar í takt við lakari hagvaxtarhorfur. Atvinnuleysishorfur
eru hins vegar taldar lítið breyttar og er gert ráð fyrir að skráð atvinnu-
leysi verði um 4,6% á síðasta ársfjórðungi þessa árs og um 4% í lok
spátímans um mitt ár 2016. Hægari vöxtur heildarvinnustunda nær þó
ekki að vega á móti lakari hagvaxtarhorfum. Því er gert ráð fyrir lakari
framleiðnivexti á spátímanum en í febrúarspánni. Launakostnaður á
framleidda einingu mun því hækka um ríflega 3½% á ári að meðal-
tali sem er meira en spáð var í febrúar. Bætist það við endurskoðun
Hagstofunnar á þróun launakostnaðar síðustu ára. Samkvæmt nýjum
tölum hafa laun hækkað nokkru meira á síðustu þremur árum en fyrri
tölur höfðu gefið til kynna. Nánari umfjöllun um vinnumarkaðinn er
að finna í kafla VI.
Þrátt fyrir hægari hagvöxt á spátímanum tekur matið á þróun fram-
leiðsluslakans litlum breytingum
Miðað við hagvaxtartölur Hagstofunnar og mat Seðlabankans á vexti
framleiðslugetu þjóðarbúsins mældist 1,3% slaki í þjóðarbúinu á
fyrsta fjórðungi þessa árs sem er það sama og spáð var í febrúarhefti
Peningamála. Matið á framleiðsluslakanum fyrir þetta ár er jafnframt
nánast hið sama og í febrúar. Í lok næsta árs er hins vegar gert ráð fyrir
lítils háttar slaka en febrúarspáin fól í sér að slakinn yrði þá horfinn.
Þetta mat byggist á því að þótt vöxtur framleiðslugetu sé smám saman
að taka við sér eftir fjármálakreppuna, verði hann undir langtímaleitni-
vexti meginhluta spátímans. Nánari umfjöllun um framleiðslugetu og
-slaka er að finna í kafla IV.
Verðbólguhorfur batna lítillega frá febrúar
Verðbólga mældist 4,3% á fyrsta fjórðungi ársins, þriðja fjórðunginn
í röð. Hún hefur hins vegar hjaðnað undanfarna tvo mánuði í kjölfar
gengishækkunar krónunnar auk lækkunar olíuverðs og mældist
3,3% í apríl. Verðbólga hefur því ekki verið minni síðan í apríl 2011.
Kjarnaverðbólga, sem undanskilur ýmsa sveiflukennda liði, mæli-
kvarðar á innlenda verðbólgu og vísbendingar um langtímaverðbólgu-
væntingar benda hins vegar til þess að enn sé nokkur undirliggjandi
verðbólguþrýstingur til staðar og því gæti verðbólga aukist tiltölulega
hratt á ný ef t.d. gengi krónunnar gefur eftir að einhverju marki.
Verðbólga reyndist heldur meiri á fyrsta fjórðungi en spáð var
í febrúar en útlit er fyrir að hún verði svipuð og þá var gert ráð fyrir
það sem eftir lifir árs. Nú er gert ráð fyrir að hún hjaðni í 3,4% á
öðrum ársfjórðungi en að hún aukist lítillega á ný á seinni hluta ársins
Heimildir: Vinnumálastofnun, Seðlabanki Íslands.
Mynd I-16
Atvinnuleysi - samanburður við PM 2013/1
Árstíðarleiðrétt, % af mannafla
PM 2013/2
PM 2013/1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
‘16201520142013201220112010
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Mynd I-17
Heildarvinnustundir - samanburður
við PM 2013/1
Vísitala, 3. ársfj. 2008 = 100 (árstíðarleiðrétt gildi)
PM 2013/2
PM 2013/1
85
87
89
91
93
95
97
99
101
103
‘1620152014201320122011201020092008
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Mynd I-18
Framleiðsluspenna -
samanburður við PM 2013/1
% af framleiðslugetu
PM 2013/2
PM 2013/1
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
‘16201520142013201220112010